Thực ra thì người Việt có căn tính nô lệ thật còn gì.
Không tự lực được thì là nô lệ thôi, cái gốc gác xửa xưa k quan trọng bằng năng lực hiện tại, dân Mỹ họ tự hào là dân Mỹ vì nước Mỹ hiện tại hùng mạnh, cá nhân họ có tự do, chứ họ k lo là gốc gác xửa xưa ở Âu, Phi, Á giờ bị đồng hóa kiểu Mỹ.
Quay lại cụ Tôn Trung Sơn, để lật phong kiến, cụ dựa vào Liên Xô, bị Stalin ép để cho Mông Cổ độc lập. Triều đình Mãn Thanh về cuối bị dân Tàu ghét vì thua thiệt phương Tây, vua chúa mất uy, phong trào dân chủ nổi lên, oái oăm là chính phủ cộng hòa của cụ Tôn còn làm mất đất nhiều hơn cả nhà Thanh.
Cho nên chủ nghĩa, chủ trương nghe có hay gì đi nữa, thực lực yếu thì vẫn thua thiệt. Thành, bại, hay, dở, vinh, nhục...như con xúc xắc nhiều mặt, nhiều lúc cũng trớ trêu.