Bác nên đọc các cuốn sách về Centralized và Decentralized.
Centralized (tập trung) là quyền lực tập trung vào một nguồn. Dạng Client – Server. Ví dụ Google, Facebook v.v... dù có phân tán server khắp thế giới (Distributed), lưu trữ trên Cloud (điện toán đám mây), nhưng nếu hai công ty này gặp vấn đề và ngưng hoạt động thì dữ liệu người dùng sẽ mất hết. Centralized Crypto nên tránh vì quyền lợi của nhà đầu tư không tương xứng với rủi ro.
Decentralized (phi tập trung) sử dụng mạng ngang hàng (P2P), quyền lực lúc này dân chủ, những người tham gia có quyền lực như nhau (mining/miner/validator), được chia sẻ phần thưởng theo lý thuyết trò chơi (Game of Theory), hành xử theo một tập luật được quy định sẵn (fixed set of rules), đồng thuận (consensus). Decentralized Crypto có thể đầu tư vì quyền lợi tương xứng với rủi ro.
Đó là cháu nói về rủi ro thôi, còn lợi nhuận là phụ thuộc vào trình độ của nhà đầu tư, Centralized Crypto rủi ro hơn, nhưng không có nghĩa là lợi nhuận thấp hơn Decentralized Crypto.