Bài viết của Jim Wilder-Biên tập viên tạp chí Undercar Digest của Mỹ- Mời các cụ đọc
Hệ thống cân bằng động bánh xe thế hệ mới GSP 9700 của Hunter giúp khắc phục tình trạng nhao lái và xỉa lái.
Bài viết của Jim Wilder-Biên tập viên tạp chí Undercar Digest của Mỹ.
Ngày nay, việc kinh doanh và dịch vụ lốp xe hơi đang trở lên đầy triển vọng khi mà các chủ tiệm kinh doanh lốp đang đua nhau mở rộng trong lĩnh vực làm ăn của họ. Khi công cuộc kinh doanh phát đạt, họ đã nhận ra nhu cầu cần thiết phải có máy móc thiết bị chuẩn để làm dịch vụ một cách nhanh chóng, hiệu quả, và thu được lợi nhuận ngày càng nhiều.
Hãng Hunter mới đây đưa ra một chức năng đột phá sáng tạo cho Thiết bị cân bằng bánh xe GSP 9700 của họ ( đã đăng ký phát minh độc quyền) mang tên là StraightTrak Tm LFM (Lateral Force Measurement - Đo lực kéo ngang của lốp ) nhằm giúp các kỹ thuật viên xử lý các vấn đề xe nhao lái do lốp mà máy chỉnh độ chụm Alignment không làm được.
Có một tình huống chung mà nhiều kỹ thuật viên ngày nay thường gặp là: một khách hàng đi xe Chevrolet Impala vừa thay 4 quả lốp mới quay lại xưởng than phiền là xe bị nhao lái sang phải. Kỹ thuật viên đo chiều cao gầm xe, chỉnh độ chụm và góc đặt bánh xe, kiểm tra tất cả các chi tiết hệ thống treo đều tốt, thậm chí còn kiểm tra cả phanh, bi moay ơ, bi láp… tất cả đều OK. Nhưng khi chạy thử, xe vẫn đâm sang phải. Người kỹ thuật viên biết đây chắc chắn là lỗi của lốp xe nhưng anh ta chỉ có một cách duy nhất là đảo tất cả các vị trí các lốp xe cho đến khi tạo sự kết hợp lốp xe thích hợp nhằm cân bằng lực kéo ngang của hai lốp trên trục trước cho tới khi hết nhao lái thì thôi.
Ở tiệm lốp bên cạnh của đối thủ cạnh tranh cũng có tình huống tương tự, một khách quen mang chiếc Buick 2009 đến thay lốp mới, sau đó kỹ thuật viên chỉnh góc đặt bánh xe, kiểm tra chiều cao gầm, kiểm tra các chi tiết của hệ thống treo đã đạt tiêu chuẩn. Tiếp theo nhân viên đưa 4 lốp lên cân lại bằng thiết bị cân bằng động GSP9700 có trang bị hệ thống StraightTrak Tm LFM. Kết quả đo lực kéo ngang cho thấy lốp xe bị hiện tượng côn, hiện trạng này của lốp xe có thể gây lực kéo ngang làm xe nhao sang phải vì lốp xe đã có hình dạng hơi bị côn. Tính năng mới này của Thiết bị cân chỉnh GSP 9700 đã ghi lại được các hiện tượng nhạy cảm của lốp xe khi nó quay trên trục máy và được ép chặt một lực 635Kg vào một ru lô gắn đồng bộ trên thiết bị cân chỉnh. Sau khi chiếc lốp thứ 2 hoàn thành quy trình cân bằng, máy tự động thông báo cho kỹ thuật viên khả năng hoán đổi vị trí lốp và bánh xe để triệt tiêu lực kéo ngang tương ứng. Trên màn hình tiếp tục cập nhật các số đo khi đưa cặp bánh xe thứ 2 vào đo.
Sau đó kỹ thuật viên lắp các bánh xe theo chỉ dẫn của StraightTrak chỉ định. Trong cuộc lái thử sau đó – hiện tượng nhao lái đã không còn.
Lúc này thì ông thợ của xưởng thứ nhất vẫn không ngừng hoán đổi vị trí bánh xe, rồi lại chạy thử, rồi lại đảo lốp , rồi chạy thử…. và thời gian quý giá của xưởng thêm một giờ nữa mà khách hàng thì nóng lòng chờ đợi lấy xe về.
David Scribner giám đốc sản xuất của công ty Hunter nói nhao lái do lốp là một trong những bệnh nan giải khó xác định nhất trong dịch vụ ô tô. Trước đây, các lực tác động lốp xe khiến xe bị nhao lái không thể đo và khắc phục được tại các xưởng dịch vụ lốp, nhưng nó đã được xác định bằng máy móc ở các nhà máy sản xuất ô tô và nhà máy sản xuất lốp xe từ lâu rồi. Scribner nói – tình trạng lốp được gọi là có “ lực kéo ngang” xuất hiện khi xe bị lệch sang phải hoặc trái khi lốp xe lăn trên đường. Một nguyên nhân đó là bánh bị côn- một hiện tượng không đo được trong quá trình cân chỉnh bánh xe bằng máy thông thường.
“Chức năng mới (StraightTrak Tm LFM) này của GSP 9700 kiểm tra lực kéo ngang cũng như như độ côn của lốp. StraightTrak Tm hiển thị sai biệt giá trị độ côn của hai lốp trên cùng trục trước. Độ côn hình học của lốp xe đã qua sử dụng là do lốp xe bị mài mòn không đều ( mòn một bên). Còn ở lốp mới, độ côn hình học là do độ cứng không đều giữa hai bên má lốp khi l ốp lăn trên đường. Nếu phần bố thép của lốp khi được máy ( robốt trong phân xưởng) đặt vào khuôn lốp, không vào chính giữa của mặt lốp, chỉ cần lệch 1mm sang phải hoặc trái thì sẽ tạo ra sự khác biệt về độ chịu lực nén vô cùng lớn ở thành bên lốp. Do vậy khi lốp chịu tải trọng nó sẽ tạo ra hiệu ứng dạng côn.
“Khi một hãng sản xuất xe hơi mua lốp xe để lắp cho xe họ(lốp theo xe-OEM), họ chọn lốp theo từng lô sản xuất có sai số về độ côn giống nhau “ ông nói. “ Lô lốp đầu tiên có sai số về độ côn ví dụ là dương 0-15, lô hàng lốp sau lại có sai số âm 2030. Nếu các lốp có sai số về độ côn như nhau( cùng lô sản xuất) được lắp trên cùng một chiếc xe, thì xe vẫn OK (chạy thẳng). Lốp không phải theo xe ( lốp thay tại garage), đặc biệt là lốp được sản xuất tại các thời điểm khác nhau ( khác năm) đương nhiên là có sai số độ côn rất cao, nếu lắp loại lốp đó xe chạy sẽ không thẳng.”
Scribner nhấn mạnh, thiết bị StraightTrak Tm LFM làm ra không phải để kết tội khiếm khuyết của lốp xe mà để sắp đặt các bánh ở trục trước đúng với cấu hình tối ưu hóa việc cân bằng lực kéo ngang của bánh xe làm cho xe chạy thẳng nhất. Về vấn đề này không có phản hồi nào của phía sản xuất lốp xe vì không hề có thay đổi gì trong quy trình sản xuất lốp.
“Về cơ bản chúng tôi muốn khách hàng khi cân bằng bánh xe hãy dùng quả rulô để đo các lực tác động lên lốp, đánh số các bánh xe và để cho máy sắp xếp vị trí bánh xe nhằm giảm thiểu tối đa độ côn bánh xe.”
Scribner cho biết, Hunter đã thử một số lượng lớn xe sau khi cho lốp đúng áp suất tiêu chuẩn và cân chỉnh góc đặt bánh xe về chuẩn. Khoảng 60% số lượng xe sau khi thử đạt yêu cầu chất lượng không bị nhao lái hay xỉa lái đáng kể.
“Đây là cách chúng tôi làm thí nghiệm” Scribner nói : “Chúng tôi thiết kế một đoạn đường phẳng với vạch rõ trên đường các lane và đánh dấu các khoảng cách theo từng yard, chúng tôi chạy xe và buông tay lái - xác định xem mất mấy giây thì xe bị xỉa ra khỏi lane”. Xe được xem là đạt yêu cầu là xe mất trên 10 giây mới bị ra khỏi lane, ông nói.
Tất cả các xe thử nghiệm sau đó được đem về và cho cân lại từng bộ lốp trên máy GSP9700 sau đó lốp xe được xắp đặt ở chế độ “chạy thẳng nhất” do máy khuyến nghị. Sau quy trình này kết quả kiểm tra cho thấy 76% xe qua chạy thử không có hiện tượng nhao lái hay xỉa lái đáng kể, Scribner nói.
Nếu kết hợp quy trình cân bằng với StraightTrak và chạy thử bổ sung trên đường để phân tích các biến thiên như độ cong lồi của mặt đường, phân bố tải trọng của xe và khắc phục những khuyết điểm trên thì kết quả có tới 86% xe chạy thẳng.
“Chúng tôi tiến hành đo lực tác động vào lốp mà trước đây không thể đo được ở quy mô xưởng sửa chữa, nhưng ta cũng nhận thấy có vô số các yếu tố tác động lên khả năng đi thẳng của xe.” Scribner nói. “Nếu như tiệm lốp không có máy cân độ chụm ( alignment) thì có thể sự thiếu cân chỉnh là nguyên nhân gây ra lệch sang bên. Vì vậy mà tại sao chúng tôi đề nghị phải lắp đặt đồng bộ kết hợp giữa máy độ chụm và máy GSP9700 (hệ thống StraightTrak) như là một quy trình tổng thể.”
Ông khuyến nghị các chủ tiệm tư vấn với khách hàng là xưởng sẽ kiểm tra nhún, kiểm tra thông số các góc đặt bánh xe, và hiệu chỉnh các góc nếu bị sai, đảo lốp và dùng máy GSP9700 cân bằng 4 lốp, đo lực tác động lên lốp xe và nhờ máy sắp xếp lại vị trí lốp sao đi cho xe chạy cân và thẳng.
Scribner nói: “việc này chỉ tốn vài giây để máy đo lực của lốp và chỉ ra vị trí lắp đặt thích hợp trên xe.”
“ Nếu bạn đã đi cân chỉnh độ chụm 4 bánh, thì hãy làm luôn cả cân bằng động và đảo lốp, nó thực sự có hiệu quả” ông nói. Bạn đang bán một dịch vụ trọn gói. Điều đó thực sự tốt cho khách hàng. Nếu một khách hàng đến xưởng và nói” xe tôi nhao lái, hãy chỉnh độ chụm cho tôi”. Nếu tất cả các tiệm đều làm theo ý khách là chỉnh độ chụm, xe vẫn còn có thể bị nhao lái sau khi chỉnh. Bạn không thể đến phòng khám của Bác sỹ và nói” tôi bị khối u phổi cho tôi đi xạ trị”! Thế nhưng nhiều người trong ngành dịch vụ ô tô của chúng ta vẫn đang làm dịch vụ theo cách đó ( làm theo ý khách hàng). Kỹ thuật viên ô tô phải là chuyên gia chứ không nên là người tiêu dùng. Giờ đây chúng ta đã có dụng cụ chuẩn đoán thông minh giúp Kỹ thuật viên kiếm càng nhiều tiền trong khi không phải tiêu tốn gì hơn vì anh ta đang làm dịch vụ trọn gói.( chỉnh độ chụm + cân bằng với GSP9700). Việc đo lốp xe thực hiện trong quá trình cân lốp. Phần nhiều xe có vấn đề về góc đặt bánh xe cũng cần được cân bằng động lại bánh xe. Đa số chủ xe đã đến tiệm cân chỉnh góc đặt bánh xe cũng thường thay lốp mới tại đây luôn.
Một số người hỏi: “làm sao mà các anh bán được thiết bị StraightTrak Tm ?”
Sau tất cả các việc chúng tôi đã làm, chúng tôi không nghĩ bạn phải tích cực tiếp thị máy này tới người tiêu dùng. Bạn phải bán dịch vụ trọn gói bao gồm: căn chỉnh góc đặt bánh xe và cân bằng động 4 bánh bằng máy chuẩn đoán GSP9700. Người dùng đâu cần quan tâm máy của bạn biết đo lực kéo ngang của lốp xe, cái họ quan tâm là xe của mình phải chạy thẳng, đánh lái phải chuẩn xác, vô lăng phải ở chính giữa khi xe đi thẳng, họ muốn lốp chạy được nhiều Km nhất. Nếu bạn làm tốt điều đó trong lần đầu tiên thì họ sẽ còn quay lại tiệm để làm các dịch vụ khác.
“Độ côn bánh xe không cố định, nó thay đổi theo thời gian chạy của lốp xe. Vậy nếu bạn đi cân bằng động và đảo lốp xe chu kỳ 5000 dặm thì bạn sẽ nhờ máy bố trí vị trí lốp cho phù hợp. Việc này cũng có thể làm thay đổi các tiêu chuẩn cũ quy định việc đảo lốp xe theo hình chữ X. Một số nhà sản xuất lốp xe và xe hơi khuyến cáo không lên đảo lốp đối với một số loại lốp đặc biệt, trừ phi có vấn đề mài mòn bất thường.
“Trên một số lốp xe không cho phép đảo như loại xe Coverttes đời mới bạn phải nhanh chóng xác minh ra vấn đề trước khi nó xảy ra bạn phải thấy được sự khác biệt thật của trục lái. Và bạn có 2 giải pháp là thay lốp hoặc chỉnh góc lái trong phạm vi thông số của nhà sản xuất nhằm bù trừ việc lệch bánh do lốp.”
Scribner nói: chức năng StraightTrak Tm là một bổ sung tuyệt vời cho thiết bị cân bằgn động bánh xe GSP9700. Hệ thống được thiết kế giúp người kỹ thuật viên mới vào nghề thực hiện việc cân bánh chính xác thậm chí khi bánh lắp côn trên trục bánh hay chỉ cho anh ta thấy áp suất lốp không đúng. Máy cân bằng động Road Force Measurement System ép một lực hướng tâm lên đến 1400 pounds ( 635kg) lên bánh xe để phát hiện sự mất cân bằng và hiện tượng rung do lực hướng tâm. Nó còn có thể phát hiện được lực kéo ngang của lốp và độ méo của mâm xe dù đo trên mâm có lốp hay mâm không có lốp. Ngoài ra tính năng ForceMatchingTM sẽ hướng dẫn lắp phần cao nhất của lốp xe trùng với điểm thấp nhất trên mâm nhằm giảm độ rung của bánh xe qua việc giảm ảnh hưởng của lực hướng tâm.
Từ đó, việc kết hợp tất cả các tính năng mới nhất trong máy cân bằng động với khả năng xác định nhao lái do lốp sẽ đưa ngành dịch vụ lốp ô tô của chúng ta lên tầm cao mới.
