bài của Việt nam viết
Lỗi lớn nhất của “Tia chớp II” quả là trớ trêu khi nó lại sợ... hiện tượng thiên nhiên trùng tên. Quả là đáng buồn, vì trong thời đại ngày nay, các máy bay quân sự và dân dụng đều có hệ thống chống sấm sét và có thể bay trong mọi điều kiện thời tiết. Để chống sét, các máy bay đều có bộ xả điện, chuyển hướng điện (sét) vào trong không khí. Còn để bảo vệ máy bay khỏi bức xạ điện từ của sét, hệ thống điện tử trên máy bay sẽ tự động vô hiệu hóa hiện tượng này.
F-35 Lightning II cũng giống như các loại tiêm kích hiện đại khác được thiết kế để có thể tác chiến trong mọi điều kiện thời tiết và trong bất kỳ khoảng thời gian nào trong ngày. Hơn thế, các chuyên gia của OT&E lại tìm ra lỗi của hệ thống điều hòa khí trơ OBIGGS (hệ thống này bơm đầy khí trơ các thể tích được giải phóng trong các thùng nhiên liệu và duy trì trong đó mức ô xy thấp để tránh nổ động cơ và phòng khi sét đánh) có thể sẽ không hoạt động khi chiếc F-35 bay các vùng thời tiết xấu và có sự thay đổi áp suất không khí.
Bên cạnh đó, các thùng chứa xăng thay vì điều hòa khí trơ lại ô xy hóa nó và điều này dẫn đến khả năng nổ bình xăng, cháy động cơ khi máy bay bị sét đánh.
Trong báo cáo của Bộ Quốc phòng Mỹ ghi nhận, những sai sót của OBIGGS được phát hiện từ năm 2009. Tuy nhiên chỉ đến thời điểm hiện tại, nhà sản xuất mới quyết định khắc phục và thiết kế lại hệ thống này.
Bên cạnh đó, các chuyên gia của OT&E còn yêu cầu sửa chữa hệ thống nạp không khí để khi áp lực đột ngột cao hoặc giảm mạnh máy bay sẽ không “nuốt” hỗn hợp khí giàu ô xy trong thùng chứa nhiên liệu. Ngoài ra, hệ thống OBIGGS cần phải báo cho phi công biết trường hợp thùng nhiên liệu có quá nhiều khí trơ.
Hệ thống OBIGGS dự kiến sẽ thiết kế chung cho cả 3 phiên bản của F-35 Lightning II. Công đoạn thử nghiệm sẽ bắt đầu trong năm 2013. Trong khi các chiếc F-35 đang hoạt động với hệ thống OBIGGS cũ, chúng sẽ không được đến gần các vùng có thể xảy ra giông bão, sấm chớp. Ngoài ra, ở độ cao 6 km, vận tốc của F-35 không được vượt quá 1,8 km/phút, nếu vượt quá tốc độ này có thể gây trục trặc đối với OBIGGS.
Tốc độ bổ nhào có thể đạt 15 km/phút, nhưng với điều kiện trước khi thực hiện động tác này, máy bay phải ổn định ở một độ cao trong vòng 4 phút và áp suất trong các thùng nhiên liệu phải cân bằng.
Với các lỗi trên, F-35 không thể tham chiến hoặc dùng để huấn luyện phi công. Thêm vào đó, cả 3 phiên bản của chiếc tiêm kích này cần phải giảm sự quá tải trong khi thực hiện các động tác nhào, lượn. Cụ thể OT&E hạn chế các tham số của F-35C tải trọng tác động kéo dài khi vòng ngoặt ổn định không được quá 5g (trước đó là 5,1g). Ngoài ra, thời gian cần để tăng tốc từ 0,8 lên 1,2 nghìn km được tăng lên thêm 43 giây.
Với F-35A thông số tải trọng không được quá 4,6g (trước đó là 5,3g), còn thời gian tăng tốc từ 0,8 lên 1,2 nghìn km được thêm 8 giây.
Với F-35B thông số tải trọng từ 5,0g nay chỉ còn 4,5g, thời gian tăng tốc từ 0,8 lên 1,2 nghìn km được tăng thêm 16 giây.
Các chuyên gia của OT&E còn phát hiện ra những trục trặc ở cánh đuôi ngang ở cả 3 phiên bản của F-35. Ở tốc độ lớn hay trần bay lớn, cánh đuôi thường có sự thay đổi nhiệt độ đột ngột, dễ làm bong lớp phủ. Không loại trừ trong một số trường hợp nó còn có thể phá hủy cánh lái độ cao.
Trên các tiêm kích F-35, các chuyên gia còn phát hiện ra khiếm khuyết trong cấu trúc dẫn tới sự dao động quá mức của các cánh lái hướng và các cánh lái phối hợp khi chuyển từ tốc độ bay bình thường sang tốc độ siêu thanh và ngược lại. Các nhà thiết kế dự định sẽ thay đổi trong phần mềm để giảm mô men bản lề của các cánh lái độ cao và cánh lái phối hợp khi bay ở tốc độ gần ranh giới siêu thanh.
Đáng chú ý là chiếc tiêm kích đa năng F-35 không đủ khả năng chống đỡ đạn pháo 30 li và tên lửa di động của hệ thống phòng không.
Do khác lỗi kỹ thuật nêu trên, mà cả ba phiên bản của F-35 đều không hoàn thành chỉ tiêu thử nghiệm của năm 2012. Trong báo cáo của Bộ Quốc phòng Mỹ thừa nhận, trong số 6.497 cuộc thử nghiệm dự kiến, F-35 chỉ thực hiện tổng cộng 4.711 cuộc. Trong đó F-35B thực hiện 1.075/1.939 cuộc thử nghiệm, F-35 A đạt 70% cuộc thử nghiệm, còn F-35C là 80%.
Dự kiến, việc thiết kế F-35A sẽ kết thúc vào năm 2016, F-35C vào năm 2017, và F-35B vào năm 2018. Dù vậy, với các sai sót thường xuyên xảy ra hằng năm, thời hạn nêu trên có thể bị kéo dài. Hơn thế, việc giá thành của F-35 ngày một tăng cao và niềm tin vào chiếc tiêm kích hiện đại này ngày một giảm, thì các nước tham gia chương trình Joint Strike Fighter không còn mặn nồng như khi khởi đầu nữa.
Vào tháng 1.2013, Thổ Nhĩ Kỳ quyết định tạm dừng việc đặt mua 2 chiếc F-35 đầu tiên. Nếu việc thiết kế F-35 kéo dài, chắc sẽ còn có những khách hàng chuyển hướng sang các loại máy bay có tính năng tương tự của các nhà sản xuất khác.
còn đây là của TÂY
http://www.navytimes.com/article/20130114/NEWS/301140305/Report-Lightning-threat-F-35
Report: Lightning a threat to the F-35
Jan. 14, 2013 - 03:50PM | Last Updated: Jan. 14, 2013 - 03:50PM |
Communities raise noise concerns over F-35 (1/6)
Despite undergoing regular test flights, the F-35 Joint Strike Fighter, called the Lightning II, remains vulnerable to its namesake — lightning.
Additionally, attempts to lighten the JSF by 11 pounds may have left the fifth-generation stealth fighter more vulnerable than the aircraft it will replace.
Those are among the findings of a new report from the Pentagon's Operational Test and Evaluation office (OT&E), first obtained by Time magazine. Test flights are "not permitted" within 25 miles of known lightning conditions due to a needed redesign to the On-Board Inert Gas Generating System (OBIGGS), which maintains correct oxygen levels in the fuel tank. The system is crucial to protecting the engine from exploding in case of a lightning strike.
A poor design for the fuel tank venting system also means that when the single-engine jet is below 20,000 feet, its descent rate is limited to no more than 6,000 feet per minute.
"Neither restriction is acceptable for combat or combat training," according to the report. The program is redesigning the OBIGGS system to compensate for these deficiencies.
Meanwhile, the removal of two safety features in an attempt to reduce weight on the F-35 has left the plane vulnerable to fuel explosions if hit by enemy fire.
"The program's most recent vulnerability assessment showed that the removal of fueldraulic fuses, the PAO shutoff valve and the dry bay fire suppression, also removed in 2008, results in the F-35 not meeting the Operational Requirements Document (ORD) requirement to have a vulnerability posture better than analogous legacy aircraft," officials wrote in the report.
The PAO shutoff was removed to save 2 pounds from the jet, but without it, a rupture in the area below the cockpit, such as that caused by a bullet fired during combat, would "likely cause an immediate incapacitation and loss of the pilot and aircraft."
Similarly, the fueldraulic system, which is used to control the engine exhaust nozzle, was removed in 2008 to save 9 pounds. While the system leaves open the chance of a sustained fire if exposed, the program office "is accepting the increased vulnerability associated with the fueldraulic system and is currently not considering reinstating the fueldraulic fuses in the production aircraft configuration."
Combined, the 11 pounds saved resulted in a "25 percent increase in aircraft vulnerability," according to the findings of the report.
Testers also discovered a handful of cracks in the tested aircraft, including on the right wing and right engine of the F-35A variant, and multiple cracks on the bulkhead flange of the F-35B variant.
"All of these discoveries will require mitigation plans and may include redesigning parts and additional weight," the testers found.
A spokeswoman for OT&E directed questions to the Pentagon's Joint Strike Fighter program office, which did not return requests for comment.
Critics of the program, such as Ben Freeman of the Project on Government Oversight, view the new report as more proof that the JSF is "a broken record."
"I think we still need to have far more oversight of the program," Freeman said. "At some point, you've got to say that if these problems keep going, we have to slow down the buy."
Robbin Laird, a consultant with ICSA, disagrees. He said this kind of report always lists the negatives, and called for live testing to continue.
"I don't doubt that I can come up with a testing regime that the [F-16 or F/A-18] wouldn't pass," Laird said. "Why don't we ask the pilots what's going on? They're the testers and developers.
"I want the users to come in and tell the designers what they want in the next iteration and sort out what's possible," Laird added.