Phanh đĩa hay phanh tang trống?

[lada79]

Ngày nay, cơ cấu phanh đĩa đã được sử dụng rất phổ biến trên ôtô du lịch hạng sang. Nhưng nhiều xe lại sử dụng kết hợp: cơ cấu phanh đĩa cho cầu trước và cơ cấu phanh tang trống cho cầu sau như Ford Escape, Mazda 3, Toyota Innova... Tại sao như vậy?
Nguyên nhân nào khiến phanh đĩa ngày một chiếm ưu thế hơn? Và tại sao một số đĩa phanh xuất hiện nhiều lỗ khoan trong khi có loại lại không có? Những câu hỏi như vậy về hệ thống phanh đã khiến nhiều bạn đọc băn khoăn. Chúng ta hãy cùng tìm một vài lời giải đáp
Đối với hệ thống phanh dẫn động thuỷ lực thông thường, sử dụng cơ cấu phanh kiểu tang trống, lực đạp phanh của người lái tác động lên piston xi lanh chính, lực này sẽ được dầu truyền dẫn đến các xi lanh con tại mỗi bánh xe. Sau đó sẽ tạo ra lực đẩy ép má phanh tiếp xúc với tang trống. Ma sát giữa má phanh và trống phanh sẽ làm giảm tốc độ của các bánh xe, nếu tiếp tục ấn bàn đạp phanh thì xe sẽ dừng lại. Đó là nguyên lý làm việc của hệ thống phanh tang trống ứng dụng phổ biến trên nhiều dòng xe. Nhưng rồi sau những cải tiến về động cơ, vận tốc xe ngày một cao, phanh tang trống bộc lộ nhược điểm: đó là hiệu quả phanh thấp khi phanh xe ở tốc độ cao.
Theo định luật bảo toàn năng lượng, quá trình giảm tốc sẽ sinh ra lượng nhiệt lớn. Lực ma sát biến đổi động năng của chiếc xe thành nhiệt năng và nung nóng má phanh và trống phanh. Sự gia tăng nhiệt lớn như vậy làm giảm ma sát giữa trống phanh và má phanh dẫn đến tăng quãng đường phanh, thời gian phanh. Nhằm đảm bảo guốc phanh không bị cháy do chịu nhiệt độ quá cao người ta phải dùng vật liệu chế tạo trống phanh và má phanh là vật liệu chịu nhiệt, mài mòn tốt. Tuy nhiên nếu sử dụng vật liệu tốt, đủ độ bền thì kết cấu kiểu phanh tang trống lại trở nên cồng kềnh, tăng khối lượng quán tính chuyển động. Lẽ đương nhiên những nhà thiết kế ôtô không muốn như vậy và cuối cùng cơ cấu phanh đĩa được ứng dụng trực tiếp trên xe hơi (trước đó đã được ứng dụng cho máy bay và một số nghành công nghiệp khác).
Vậy cơ cấu phanh đĩa có ưu điểm gì?
Cũng với nguyên lý như phanh trống nhưng phanh đĩa có kết cấu gọn nhẹ hơn đồng thời hiện rõ lợi thế tuyệt đối so với phanh tang trống:
- Toả nhiệt tốt do phần lớn đĩa phanh được tiếp xúc với không khí, nên nhiệt sinh ra bởi ma sát dễ dàng toả ra ngoài không khi nên sự chai lỳ bề mặt má phanh khó xảy (chai bề mặt là do nhiệt, sẽ làm giảm hệ số ma sát dẫn đến hiệu quả phanh giảm). Vì thế đảm bảo hiệu quả phanh tốt ở tốc độ cao.
- Cơ cấu phanh đĩa có cấu tạo đối đơn giản hơn nhiều so với phanh tang trống nên việc kiểm tra, bảo dưỡng và thay thế má phanh đặc biệt dễ dàng
- Phanh đĩa còn có ưu điểm là có khả năng thoát nước tốt, do nước bám vào đĩa phanh bị loại bỏ rất nhanh bởi lực ly tâm nên tính năng phanh được hồi phục nhanh trong thời gian ngắn.
- Với kết cấu đặc biệt phanh đĩa không cần phải điều chỉnh khe hở giữa má phanh và đĩa phanh do khe hở đó sẽ tự động điều chỉnh mỗi khi má phanh và bị mòn.
- Trọng lượng phanh đĩa nhỏ hơn so với phanh tang trống, kết cấu đơn giản và có độ chính xác cao, bởi vậy có khả năng làm việc với khe hở giữa đĩa phanh với má phanh nhỏ nên giảm được thời gian phanh và hiệu quả phanh. Khe hở giữa má phanh và trống phanh có ảnh hưởng lớn đến hiệu quả phanh.Vì khi khe hở phanh quá lớn không những ảnh hưởng tới thời gian tác dụng mà còn làm giảm mômen phanh do diện tích tiếp xúc giữa má phanh và trống phanh bị giảm.
- Kết hợp với hệ thống chống bó cứng phanh (ABS) rất tốt.
Bên cạnh những lợi ích lớn lao mà phanh đĩa mang lại thì nhược điểm lớn nhất chính là bụi bẩn dễ bám vào toàn bộ cơ cấu phanh, vì vậy cần chú ý kiểm tra bảo dưỡng nếu xe thường xuyên hoạt động trong điều kiện đường sá lầy lội, bụi bặm. Hơn nữa má phanh có diện tích làm việc nhỏ lại phải chịu được ma sát và nhiệt độ lớn nên yêu cầu vật liệu chế tạo khá khắt khe và đĩa phanh khoan nhiễu lỗ để thoát nhiệt tốt hơn
Tại sao yêu cầu lực phanh tạo ra phía trước lại lớn hơn?
Khi phanh do quán tính khối lượng của khối lượng toàn bộ ôtô nên trọng tâm bị dịch chuyển về phía trước nên tải trọng phân bố lên cầu trước tăng còn tải trọng phân bố lên cầu sau giảm. Có nghĩa là lực cản do cơ cấu phanh ở bánh sau sinh ra ở cầu trước bao giờ cũng cao hơn cầu sau. Vì thế trên nhiều xe thường chỉ bố trí cơ cấu phanh đĩa trên cầu trước còn cầu sau vẫn dùng cơ cấu phanh tang trống đề giảm chi phí sản xuất trong khi vẫn đảm bảo an toàn khi xe vận hành. Tuy nhiên đó đơn thuần cũng chỉ là dung hoà giữa hai yếu tố kinh tế và độ an toàn.
Ngày nay, tốc độ luôn tạo ra lực hút mãnh liệt với dân chơi xe, thì đối với họ, để có được sự phấn khích, việc sẵn sàng xuất tiền để có được một chiếc xe như ý là điều dễ hiểu. Nắm bắt được điều đó, cùng với những cải tiến đột phá về tốc độ xe, thì hệ thống phanh cũng đạt được những thành tựu lớn khi lần lượt những hệ thống điện tử lần lượt ra đời hỗ trợ tối đa cho hệ thống phanh: hệ thống trợ lực phanh (BA), hệ thống chống bó cứng phanh (ABS), hệ thống phân phối lực phanh điện tử (EBD) và đặc biệt là sự xuất hiện của hệ thống phanh thông minh (SBC) do Mercedes-Benz kết hợp với hãng Bosch chế tạo

 

[Mubaohiem]

ặc ặc, ở đâu ra mà nhiều chữ thế:^):^):^)

 

[Fiat_ELX]

Đây là kiến thức của bác thì tốt quá, còn bác trích từ đâu thì phải ghi rõ nguồn.

 

[lada79]

:ohmy::ohmy::ohmy::ohmy::ohmy::ohmy::6::6::6::^):^):^):mad::mad::mad:

 

[hoang.long]

(b)(b)(b)(b)(b)

 

[thanh7986]

rất bổ ích....

 

[GMT_Motor]

Cái này cũ rồi mà!???

 

[remlun]

Tuyệt lắm cụ ah

 

[TNTTNT]

Thế quả này thì xếp nó vào loại nào hả Bác ??? *-)*-)*-)

 

[congacha]

Thế quả này thì xếp nó vào loại nào hả Bác ??? *-)*-)*-)

Loại dùng cho 2B... không thủy lực... trợ lực mà đốt bằng cơm
Ưu điểm: Hạt rẻ... có thể thay thế bằng dép tông:21:

 

[trinhtaicb]

Bài này hay quá, rất bổ ích.
Nhưng em thấy một chi tiết hơi khác lạ.
Bác nói để thoát nhiệt nhanh người ta khoan nhiều lỗ trên đĩa phanh, nhưng em thấy các xe đời cao như Camry, Land... thì đĩa phanh chả có lỗ khoan nào cả.
Bác giúp em câu này nhe!:69::69::69:

 

[vietvoiz]

*-)*-)*-)


Đây là hệ thống HCBD : Human Control Brake Distribution (Hệ thống phân phối lực phanh do con người kiểm soát)

 

[quancan]

đã phải dùng đến phanh là thường quá.aaaaaaaai học đc chữ ng là tb ....nhờ các cao thủ tiếp . đi xe đạp đền 100 khìn .đi xe máy đền 1 củ ,đi ao tô đền 2 củ = lợn .:21::21::21:

 

[quatmo212]

đọc xong em hoa hết cả mắt :102:
cám ơn cụ đã post, vote :redface:

 

[H7610]

Bài này tuy là cũ rùi nhưng em thấy là vẫn bổ ích đấy chứ, có phải ai cung biết hết đâu.

(b)(b)(b)(b)(b)(b)(b)(b)(b)(b)(b)(b)(b)(b)(b)

 

[Hung_than]

Thế quả này thì xếp nó vào loại nào hả Bác ??? *-)*-)*-)

Cái nài nó là fanh... bóp cụ ợ!

 

[cba]

Ở xe tải, khi xe chở hàng nặng ( thường là quá tải ) thì các bác tài lại không thích phanh đĩa bằng phanh tang trống, họ cho răng phanh đĩa không ăn bằng phanh tang trống, lí do là diện tích tiếp xúc giữa má phanh và đĩa (ở phanh đĩa) nhỏ hơn xo với diện tích tiếp xúc giữa má phanh và tăng bua (ở phanh tang trống). Các bác nghĩ sao về cái này ???

 

[moto3banh]

Cái nào tốt thì dùng !

Theo em hiểu các bác tài thích phanh tang trống hơn phanh đĩa vì ở xe tải trọng lượng xe và hàng rất lớn nhưng xe lại không thiên về tốc độ, khi chạy nó thiên về trọng lượng xe hơn nó cần lực kéo hơn tốc độ, vì thế thời gian và quãng đường má phanh tác dụng lên tang trống không quan trọng bằng lực ma sát hãm bánh xe(nó cần lực hãm rất lớn để dừng khối lượng đồ sộ). Hơn nữa diện tích tiếp xúc giữa má phanh và tang trống lớn nên hãm tốt hơn, tốc độ xe chậm nên sinh nhiệt do ma sát ít hơn.
Nếu dùng phanh đĩa trên xe tải, độ nhạy, tổc độ phanh của đĩa đột ngột có thể làm xe dồn cục mất ổn định. Diện tích tiếp xúc nhỏ giữa má phanh và đĩa có thể làm phanh đĩa không chịu được gia tốc lớn cùng với trọng lượng xe có thể gây vỡ cục bộ tại phanh, hoặc xe có thể bị quay ngang, thậm chí lật xe. Xe tải không cần tiết kiệm không gian ở bộ phận phanh.
Còn ở các loại xe sedan thiên về tốc độ hơn là trọng lượng tải nên dùng một lực nhỏ cũng có thể hãm được mà xe vẫn ổn định (những ưu điểm đã đề cập ở trên).
Tóm lại chính trọng lượng xe yêu cầu mỗi loại xe sử dụng một loại phanh khác nhau.
Hiểu biết của em còn nông cạn mong các bác chỉ giáo thêm !
-----------------------------
"Xe to thì lốp phải to,
Gầm cao máy khỏe, lò xo phải dài"

 

[me_ accord]

Các vấn đề khác em không dám đề cập nhưng riêng vấn đề tại sao xe tải không dùng phanh đĩa : lực phanh liên quan đến lực ma sát mà cái đĩa thì bề mặt tiếp xúc không nhiều bằng tang trống nên chắc chắn đối với xe có tổng trọng lượng lớn người ta khó dùng phanh đĩa vì không có chổ để bố trí đĩa phanh. Các bác không tin ra hỏi mấy Bác chạy xe khách đường dài xem xe khách hyundai và trung quốc khi chở nặng phanh xe nào tốt hơn mặc dù cho là xe hyundai cũ và xe trung quốc mới. Em nhớ là hình như chiều dài một má phanh xe trung quốc là 15cm còn xe hyundai là 22cm

 

[thanh7986]

theo em xe tải không dùng phanh đĩa là do vấn đề giá thành thôi.