Chuyển giao "valy hạt nhân" ra sao?
Việc Tổng thống Mỹ Donald Trump từ chối tham dự lễ nhậm chức của người kế nhiệm Joe Biden sẽ không cản trở buổi lễ tuyên thệ diễn ra, nhưng sẽ làm thay đổi một trong những thời khắc quan trọng của Ngày Nhậm chức, đó là quy trình chuyển giao "quả bóng hạt nhân", thuật ngữ được dùng để chỉ chiếc vali hạt nhân luôn hiện diện bên cạnh các tổng thống Mỹ.
Theo nguyên tắc, chiếc vali màu đen này sẽ được một trợ lý quân sự mang theo tháp tùng Tổng thống mọi lúc mọi nơi, cho tới khi ông chính thức mãn nhiệm vào 11h 59 phút 59 giây trưa ngày 20/1. Điều này đồng nghĩa với việc trợ lý quân sự cùng chiếc vali hạt nhân sẽ phải cùng lên chuyên cơ Không lực Một đưa Trump rời Washington về Florida vào sáng 20/1, khi Biden vẫn chưa nhậm chức.
Vào thời điểm tổng thống đắc cử tuyên thệ nhậm chức, trợ lý này lặng lẽ chuyển vali cho trợ lý quân sự của tân tổng thống, hoàn thành một quy trình chuyển giao đơn giản nhưng rất quan trọng. Quy trình chuyển giao vali hạt nhân "không khoảng trống" này đảm bảo các đối thủ tiềm tàng của Mỹ khó lợi dụng thời điểm nhạy cảm để phát động tấn công hạt nhân.
Việc Trump trở về Florida và không dự lễ nhậm chức của Biden sẽ đánh dấu lần đầu quyền sử dụng vũ khí hạt nhân của Mỹ được chuyển giao từ xa, đòi hỏi sự phối hợp nhịp nhàng của bộ máy quân sự, liên quan đến hai "quả bóng hạt nhân" cũng như bộ mã xác thực lệnh phóng được chứa trong hai chiếc thẻ có biệt danh là "bánh quy".
Thực tế, có ít nhất 3-4 valy hạt nhân giống nhau. Một chiếc luôn đi theo tổng thống, một cho phó tổng thống, một chiếc dành cho người sống sót được chỉ định trong những sự kiện như lễ nhậm chức hoặc đọc Thông điệp liên bang". Tình hình năm nay có thể buộc Văn phòng Quân sự Nhà Trắng chuẩn bị thêm một vali dự phòng cho Biden.
Một cuộc họp kín sẽ được tổ chức trước ngày nhậm chức để hướng dẫn Biden cách sử dụng thẻ mật mã và vali, cũng như phổ biến trách nhiệm, quyền hạn của ông với kho vũ khí hạt nhân Mỹ.
Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng sự vắng mặt của Trump không ảnh hưởng nhiều tới việc chuyển quyền sử dụng valy hạt nhân.
Vali hạt nhân không chứa nút bấm hay mã cho phép lập tức khai hỏa toàn bộ kho vũ khí hạt nhân của Mỹ. Bên trong vali có một điện thoại, thẻ "bánh quy" chứa các mã số cho phép phát động cuộc tấn công hạt nhân và danh sách những mục tiêu được lựa chọn từ trước.
Trump vẫn là tổng thống Mỹ cho đến 11 giờ 59 phút 59 giây ngày 20/1. Trump có thẩm quyền duy nhất phát lệnh sử dụng kho vũ khí hạt nhân của Mỹ tính đến thời điểm đó. Nếu trợ lý quân sự mang vali hạt nhân theo Trump đến Florida, người này sẽ tách khỏi Trump lúc giữa trưa và mang vali trở về thủ đô Washington
Vào đúng 12h ngày 20/1, Trump sẽ mất quyền phát động chiến tranh hạt nhân và "bánh quy" chứa mã xác thực trong vali đi cùng ông sẽ hết hiệu lực. Nếu Trump tìm cách ra lệnh phóng tên lửa hạt nhân lúc 12h01, mệnh lệnh sẽ bị coi là phi pháp và các sĩ quan vận hành vũ khí hạt nhân sẽ từ chối hành động.
Biden nhiều khả năng nhận "bánh quy" vào sáng 20/1 khi ông và Phó tổng thống đắc cử Kamala Harris được họp kín để phổ biến về cách sử dụng vali hạt nhân. Tuy nhiên, bộ mã của Biden sẽ chỉ có hiệu lực từ 12h00, cùng thời điểm mã của Trump hết tác dụng.