Lý thuyết cách mạng 2 giai đoạn thì đầu tiên là làm cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân (để đánh đổ thực dân, giành độc lập), sau đó làm cách mạng xã hội chủ nghĩa để thực hiện đấu tranh giai cấp, xóa bỏ xã hội cũ, xây dựng xã hội mới.
Ban đầu đặt tên là VNDCCH là để phản ánh cách mạng ở giai đoạn thứ nhất. Sau đó, đổi tên thành CHXHCNVN là vì nghĩ rằng giai đoạn thứ nhất đã hoàn thành, chuyển sang giai đoạn thứ 2. Thời điểm kết thúc giai đoạn 1 ở miền Bắc là được xác định là 1954, trên cả nước là 1975.
Cũng theo lý thuyết, giai đoạn 2 (cách mạng xã hội chủ nghĩa) là chưa hoàn thành, mà mới ở trong giai đoạn "quá độ".