Tổng thống Joe Biden, khi đó còn là Thượng nghị sỹ, viết ra đạo luật cấp visa cho nội gián và những đối tượng tương tự vào năm 1994. Mục đích của đạo luật này là thu hút những người không phải công dân Mỹ cung cấp thông tin liên quan đến “tội phạm và khủng/bố.Mỗi năm chính quyền Mỹ sẽ cấp một số lượng giới hạn một loại Visa đặc biệt gọi là Visa hạng S cho nhóm đối tượng trên.
Sau khi vụ tấn công “khủng bố” ngày 11-9 xảy ra, FBI sử dụng Visa hạng S như một công cụ tuyển nội gián hữu hiệu. 15.000 người bí mật làm nội gián cho FBI với hy vọng mình sẽ nhận được một trong 250 quyển Visa hạng S được cấp hàng năm - 200 quyển dành cho người cung cấp thông tin về tội phạm, và 50 quyển cho người cấp tin về khủng/bố.
Sự thật không dễ dàng như nhiều người lầm tưởng. Ngay cả với những người đang sống ở Mỹ, nhận được Visa hạng S theo như thoả thuận cũng rất khó. Đơn xin của họ sẽ phải chuyển lên Bộ Tư pháp Mỹ.
Tiếp đến, Bộ Tư pháp sẽ chuyển sang Bộ An ninh nội địa để xét xem có cấp thị thực không. Quá trình này có thể phải mất đến… 10 năm, và trong cả quá trình đó, cơ quan hành pháp bảo trợ đơn xin phải tốn tiền, tốn người để liên tục giám sát người viết đơn.
Shaker Jeffrey là một phiên dịch. Anh là một trong số hơn 10.000 nội gián và phiên dịch viên cho quân đội Mỹ ở Iraq đang chờ xét thị thực. Anh là người đã có công lớn giúp quân đội Mỹ tiếp cận được với cộng đồng người Yazidi, một dân tộc thiểu số quan trọng ở Iraq.
Shaker không chỉ làm công việc phiên dịch mà còn hướng dẫn cho sỹ quan Mỹ cách giao tiếp, tiếp xúc với văn hoá Yazidi, đồng thời chuyển cho họ thông tin nội bộ của người dân Yazidi. Vai trò của những phiên dịch viên như Shaker Jeffrey trong việc tạo thêm đồng minh cho người Mỹ khó có thể kể hết được.
Người Yazidi từ lâu đã phải chịu sự phân biệt đối xử và khủng/bố ở Iraq. Shaker làm việc cho người Mỹ còn khiến anh chịu nhiều nguy hiểm hơn. Vào năm 2015, khi phiến quân IS tấn công ngôi làng quê hương Jeffrey, chúng lùng sục khắp làng tìm họ hàng của anh để giết. Jeffrey chỉ kịp đưa được một số người thân chạy khỏi làng.
Qua gợi ý của một người quen là sỹ quan quân đội Mỹ, Jeffrey xin tị nạn tại Đức rồi gửi đơn xin Visa hạng S sang Mỹ. Kể từ ngày gửi đơn đến nay đã 6 năm. Cuộc sống hằng ngày ở Đức của anh hiện đầy rẫy nguy hiểm.
Jeffrey trả lời phỏng vấn Đài truyền hình CNBC: “Tôi sợ đến mức không muốn ra khỏi nhà. Ở Đức có nhiều kẻ bị tư tưởng cực đoan của IS quyến rũ. Đầu tiên chúng gửi email đe dọa vào hòm thư của tôi. Sau đó chúng vẽ bậy lên cửa nhà tôi. Cách đây ba tháng tôi bị chúng đánh chảy m.á.u đầu khi đang đi ngoài đường vào buổi tối”.
Lý do mà lá đơn của Jeffrey đến bây giờ vẫn chưa được chấp nhận là vì anh có số điện thoại của nhiều đối tượng cực đoan ở Iraq. Khi được phóng viên hỏi về điều này, anh trả lời: “Chính các sỹ quan Mỹ bảo tôi gọi điện cho những người này rồi phiên dịch cho họ. Tôi đã giải thích điều này nhiều lần cho phía Mỹ nhưng vẫn chưa giải quyết được việc gì”.
Jeffrey tuy vậy vẫn cho mình là người may mắn do đã đến được Đức nhờ sự bảo hộ của những sỹ quan Mỹ mình từng cộng tác. Bộ phim tài liệu “The Interpreters” ra mắt năm 2019 kể về một nội gián mang bí danh “Philip Morris” vì thói quen hút thuốc của mình.
Philip phải trả hàng chục nghìn USD cho một băng nhóm buôn người để chúng đưa gia đình anh sang châu Âu trước khi phiến quân IS chiếm được Mosul.
Chiếc phà chở Philip và người thân xuất phát trong đêm từ Thổ Nhĩ Kỳ đang đi được nửa đường thì bị lật. Chỉ có một mình Philip may mắn sống sót nhờ sự cứu giúp của hải quân Hy Lạp. Hiện người cựu nội gián đang ở Ý chờ hoàn thành những thủ tục xin cấp thị thực vào Mỹ.
Câu trả lời còn ở rất xa
Một người từng làm nội gián cho DEA nay lại bị trục xuất về nơi cũ
Ngày hội nhà người ta coi như của mình, đất nước chung một bọc mà lị.
