Một bài trên face trong diễn đàn đóng, mời các cụ đọc chơi.
(Có 5 mục nhưng mục 5 chưa hấp dẫn lắm nên nhà cháu bỏ qua.)
--------------
HIỂU ĐÚNG VỀ CÂU CHUYỆN AFGHANISTAN
(
Nhân sự kiện Taliban tiến vào thủ đô Kabul, tôi xin chia sẻ một số thông tin mà tôi biết về câu chuyện Afghanistan. Bài viết này có sử dụng một số thông tin dạng “lưu hành nội bộ”, nên các bạn có thể tự suy nghĩ/phân tích xem nó có hợp lý so với các sự kiện đã diễn ra hay không. Chứ xin đừng hỏi nguồn
).
1)TÌNH HÌNH THỰC TẾ CÓ GIỐNG NHƯ TRÊN BÁO KHÔNG
Câu trả lời ngắn gọn là “
Không”. Thực tế thì thời kỳ vừa rồi Afghanistan là vùng chiến sự, và là chiến sự giữa các
chiến binh Hồi giáo cực đoan với nhau. Cho nên chuyện tên bay đạn lạc và bị phục kích rất chi là nhiều, nên giới nhà báo cũng khiếp. Họ lại càng khiếp hơn khi vừa rồi, đã có trường hợp một nhà báo của
Reuter từng đoạt giải
Pulitzer, tên là
Danish Siddiqui (Google để đọc thêm), đã bị Taliban phục kích và giết hại. Cho nên phần lớn các phóng viên Phương Tây thường trú chủ yếu chỉ ngồi trong phòng máy lạnh của mình ở khách sạn, hoặc loanh quanh trong vùng an toàn của thủ đô Kabul, và sáng tác ra những câu chuyện lâm li bi đát, nhằm phục vụ cho đám độc giả mau nước mắt ở quê
. Chứ thực tế thật ra không giống lắm với những gì họ miêu tả.
2)TẠI SAO TALIBAN BỊ ĐÁNH MÃI KHÔNG CHẾT
Câu trả lời ngắn gọn là vì
chính Taliban mới là người thực sự
đang nắm quyền quản lý đất nước (đặc biệt là tại các địa phương xa trung ương). Trái với các thông tin chính thống trên báo kiểu “
quân chính phủ kiểm soát bao nhiêu tỉnh, Taliban kiểm soát bao nhiêu tỉnh blah blah”, thì trên thực tế, tổng thống
Ashraf Ghani chỉ kiểm soát mỗi
thủ đô Kabul mà thôi. Còn lại nằm trong tay
Taliban hết. Tức là, nếu như bạn muốn mở một cửa hiệu ở
thủ đô Kabul, thì mời bạn đến gặp ngài
Ghani. Còn nếu như bạn muốn mở một khu mỏ ở
tỉnh Helmand, thì bạn mời bạn đến gặp
Taliban. Điều này đúng với cả ở
những vùng thuộc quyền quản lý của chính phủ (trên danh nghĩa) - Ví dụ như, vì không kiểm soát được thực tế tại địa phương, nên khi cần người đứng ra quản lý các tỉnh, chính quyền Kabul sẽ yêu cầu giới tinh hoa (các tù trưởng, tộc trưởng) tại địa phương
chỉ định. Và vì Taliban đã nắm chắc giới tinh hoa tại địa phương, họ sẽ chỉ đơn giản
chỉ định những người đồng chí, hoặc tay chân của họ vào vị trí
tỉnh trưởng. Và thế là tiền của người Mỹ bơm xuống sẽ được dùng để tài trợ cho chính những chiến binh Taliban chống Mỹ
Điều này thậm chí đúng đến cả ở cấp độ nền tảng nhất - các
nông dân sau khi nhận được
phân bón của người Mỹ cấp, sẽ chuyển phần lớn số lượng đó cho
Taliban để họ chế tạo bom
.v.v… Đó chính là lý do vừa rồi các bạn được chứng kiến, những
tỉnh trưởng tại địa phương "
đầu hàng" nhanh chóng trước
Taliban, và ngay lập tức lại được Taliban "
bổ nhiệm lại" lại làm tỉnh trưởng tiếp !
Vẫn chỉ là những con người đó, không hề có gì thay đổi ! Đơn giản là bởi tất cả những người đó đều là người của họ !
Đó chính là lý do tại sao quá trình "
đầu hàng” của quân chính phủ lại diễn ra quá sức nhanh chóng và yên bình đến thế, và Taliban có thể tiến thẳng đến thủ đô Kabul chỉ trong vòng 1 tuần mà không hề gặp bất cứ một sự kháng cự nào đáng kể.
3) NGƯỜI MỸ CÓ BIẾT KHÔNG
Đương nhiên là người Mỹ biết, và chuyện này cũng không có gì là bí mật cả, với tất cả các cơ quan thu thập và phân tích thông tin của các nước. Người Mỹ biết 80% dân chúng Afghan ghét họ, và phần lớn bộ máy quản lý của quân chính phủ là
tay trong của
Taliban. Các bạn còn nhớ khi Mỹ rút khỏi căn cứ không quân
Bagram tháng 6 vừa rồi, họ đã rời đi vào lúc nửa đêm, mà không hề báo một tiếng nào cho quân chính phủ không
Lý do đơn giản là vì họ biết rõ rằng, nếu như họ thông báo cho quân chính phủ, thì cũng có nghĩa là họ đã thông báo chuyện đó với Taliban. Và họ không muốn Taliban biết trước kế hoạch của họ !
Cho nên từ năm
2018 đến nay, họ đã liên tục xúc tiến các cuộc đàm phán với Taliban về việc rút quân (mỗi năm gặp nhau tối thiểu
2-3 lần). Đương nhiên rồi, có ai lại muốn làm thằng ngốc bị cả 2 bên rút ruột mãi như thế chứ
Họ muốn một cuộc rút lui trong danh dự. Đương nhiên đó là chuyện dưới gầm bàn biết với nhau, chứ bộ máy truyền thông thì vẫn phải tiếp tục tuyên truyền với dân Mỹ rằng “
2000 tỷ đô tiền thuế của chúng ta đã giúp xây dựng một nền tảng mạnh lắm rồi, hãy để người dân Afghanistan tự bảo vệ nền dân chủ của họ” blah blah.
Và cuối cùng, cái kiểu than thở "
Chúng tôi đã hy vọng quân Kabul sẽ cầm cự được ít nhất 3 đến 6 tháng. Nhưng thật là đáng thất vọng khi họ lại hạ súng mà không hề chiến đấu chỉ trong vòng 1 tuần" là vô cùng hài hước. Người Mỹ muốn rút lui trông đỡ xấu hổ hơn chút, và bắt những người lính Kabul phải làm chốt chặn cuối cùng. Nhưng vấn đề ở đây là chiến đấu để làm gì
Người Mỹ thì đã ngừng cấp tiền, và cao chạy xa bay rồi. Còn họ nếu chống lại Taliban thì sớm muộn gì cũng sẽ thua, và chắc chắn sẽ bị giết. Còn nếu đầu hàng thì sẽ được sống, và thậm chí còn có thể lại làm tỉnh trưởng tiếp. Vậy thì dại gì
4) TẠI SAO TALIBAN GIÀNH ĐƯỢC SỰ ỦNG HỘ CỦA ĐA SỐ DÂN CHÚNG
Thật ra cái này nó thuộc về
văn hóa địa phương, người ngoài thường không tài nào hiểu được. Nhưng đại khái thì
khí hậu khắc nghiệt, thường cũng giúp tạo ra những
tính cách dân tộc cũng
khắc nghiệt. Đối với một dân tộc chiến binh, đã có hàng nghìn năm quen với việc chém giết như thế, thì người lãnh đạo được họ, giành được sự tôn trọng của các tù trưởng và tộc trưởng của họ, thường phải là kiểu "thủ lãnh chiến binh" - lạnh lùng, quả quyết, và phải hơi tàn bạo, sắt máu một chút. Tổng thống do Mỹ dựng lên, ngài
Ashraf Ghani, thì 15t đã đi du học, mấy chục năm trời chỉ toàn học hành nghiên cứu ở nước ngoài, rõ ràng không phải là mẫu người mà họ tôn trọng.
Ngoài ra, đặc thù chung của đất nước Afghanistan là xung đột dai dẳng giữa các chủng tộc, bộ tộc, các lãnh chúa... với nhau. Và
thứ duy nhất có thể thống nhất họ, đó chính là
đạo Hồi.
Taliban là người sở hữu lá cờ chung đó. Cho nên ngoài
4,5tr dân tại thủ đô Kabul ra, thì không có người dân Afghan nào ủng hộ Mỹ và chính quyền Kabul hết.
(ST)
