[Funland] Máy bay siêu thanh Concorde – Từ kỳ quan tới thảm họa thương mại

[Ngao5]

 

[Ngao5]

 

[Ngao5]

Sau vụ tai nạn, Concorde phải dừng bay một năm để chỉnh sửa
Chuyến bay thử đầu tiên sau khi cải tiến xuất phát từ London Heathrow ngày 17 tháng 7 năm 2001, dưới sự điều khiển của Phi công Mike Bannister.
Trong ba giờ hai mươi phút bay qua trung tâm Đại Tây Dương tới Iceland, Bannister đã đạt tốc độ Mach 2 và độ cao 60.000 feet trước khi quay trở lại RAF Brize Norton.
Chuyến bay thử, được dự định theo mô hình tuyến London-New York, được tuyên bố là thành công và được truyền hình trực tiếp trên TV cũng như được nhiều người hâm mộ theo dõi tại cả hai địa điểm.
Các chuyến bay thương mại thông thường tái khởi động ngày 7 tháng 11 năm 2001 bởi BA và AF, tới New York JFK, hành khách đã được thị trưởng New York, Rudy Giuliani chào đón.
Chuyến bay chở khách đầu tiên của BA diễn ra ngày 11 tháng 9 2001, và khi máy bay đang ở trên không trung thì xảy ra vụ tấn công vào Trung tâm thương mại Thế giới. Đây không phải là chuyến bay thương mại, tất cả hành khách đều là nhân viên của BA.

 

[Ngao5]

Vụ tấn công hôm 11/9/2001 là thảm hoạ cho ngành hàng không
Hành khách e ngại đi máy bay. Concorde cũng không ngoại lệ, nhất là vụ tai nạn mới xảy ra một năm trước đó.
Cả British Airways và Air France vẫn phải bấm bụng duy trì những đường bay tới New York với số ghế bỏ trống quá nửa.
Cực chẳng đã, ngày 10 tháng 4 năm 2003, British Airways và Air France đồng thời tuyên bố rằng họ sẽ cho Concorde ngừng hoạt động vào cuối năm ấy. Lý do đưa ra do số hành khách sụt giảm sau vụ tai nạn ngày 25 tháng 7 năm 2000, tình hình tồi tệ của các hãng vận chuyển hàng không sau vụ 11 tháng 9 và chi phí bảo dưỡng tăng cao.

 

[Ngao5]

Chuyến bay thử đầu tiên sau khi cải tiến xuất phát từ London Heathrow ngày 17 tháng 7 năm 2001, dưới sự điều khiển của Phi công Mike Bannister.
Trong ba giờ hai mươi phút bay qua trung tâm Đại Tây Dương tới Iceland, Bannister đã đạt tốc độ Mach 2 và độ cao 60.000 feet trước khi quay trở lại RAF Brize Norton.
Chuyến bay thử, được dự định theo mô hình tuyến London-New York, được tuyên bố là thành công và được truyền hình trực tiếp trên TV cũng như được nhiều người hâm mộ theo dõi tại cả hai địa điểm.

 

[Ngao5]

Hôm 11/10/2003 – Concorde của British Airways bay chuyến cuối cùng từ sân bay Heathrow (London)

Hôm 11/10/2003 – những người hâm mộ tiễn biệt Concorde của British Airways bay chuyến cuối cùng từ sân bay Heathrow (London)

Hôm 11/10/2003 – Concorde của British Airways bay chuyến cuối cùng từ sân bay Heathrow (London)

 

[Ngao5]

Chiếc Concord nói trên của British Airways sau khi tới New York, được vận chuyển tới bảo tàng Hàng không Hoa Kỳ hôm 24/10/2003

 

[Ngao5]

 

[Ngao5]

 

[Ngao5]

\
Hôm 24/6/2003 – Concorde của Air France bay chuyến cuối cùng từ sân bay Charles de Gaulle (Paris)

 

[Ngao5]

Sau vụ tai nạn hôm 25/7/2000, có lệnh cấm Concorde bay. Một số máy bay của Anh và Pháp phải nằm đất ở sân bay JFK (New York). Sau đó Chính quyền Hoa Kỳ đã cho phép những máy bay này được trở về Anh và Pháp với điều kiện không được chở khách trên khoang
Ngày 21/9/2000, chiếc Concorde của Air France cất cánh từ sân bay JFK (New York) trở về sân bay Charles de Gaulle (Paris)

Ngày 21/9/2000, chiếc Concorde của Air France cất cánh từ sân bay JFK (New York) trở về sân bay Charles de Gaulle (Paris)

 

[Ngao5]

Dự án máy bay siêu thanh Boeing 2707-300 (2 nguyên mẫu chưa bay, bỏ dở chừng năm 1971)

Sức chở: 277 hành khách
Động cơ: 4 × động cơ phản lực General Electric GE4 /J5P , lực đẩy 63.200 lbf (281 kN) mỗi chiếc
Tốc độ tối đa: Mach 2,7
Tầm hoạt động: 6.400 km

Vào đầu những năm 1960, Boeing bắt đầu phát triển một loại máy bay chở khách siêu âm , Boeing 2707 nhằm mục đích cung cấp một phiên bản Mỹ của máy bay chở khách siêu thanh có thể vận chuyển từ 250 đến 300 hành khách ở tốc độ gần Mach 3 và tầm bay 6.400 km. Bốn động cơ phản lực General Electric GE4 đã được chọn để cung cấp năng lượng cho máy bay phản lực siêu thanh.
Thoạt đầu Boeing đã giới thiệu cánh quét có thể thay đổi (cánh xoay) để cho phép thay đổi hình dạng cánh trong khi bay. Do cánh xuôi không tiết kiệm nhiên liệu ở tốc độ cận âm nên thiết kế cánh xoay cho phép phi công chọn góc quét tối ưu (khi đang bay) tùy thuộc vào tốc độ của máy bay.
Mặc dù tốc độ siêu thanh được đề xuất sẽ gây ra chi phí nhiên liệu cao , nhưng việc sử dụng máy bay nhiều hơn sẽ giúp bù đắp chi phí nhiên liệu. Các thành viên của lực lượng đặc nhiệm của Tổng thống và FAA tỏ ra nghi ngờ về máy bay siêu thanh, chủ yếu là do chi phí nhiên liệu ngày càng tăng và lượng khí thải carbon đáng kể hơn là do sóng xung kích siêu âm (Sonic boom). Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA) đã nhận ra những thách thức này và đưa ra các yêu cầu thiết kế khác nhau cho một máy bay siêu thanh.

 

[Ngao5]

 

[Ngao5]

Nguyên mẫu máy bay siêu thanh Boeing 2707 tại Bảo tàng Hàng không Hiller California

 

[Ngao5]

Boeing đã đề xuất một thiết kế thân rộng có thể chở 277 hành khách trong cấu hình hai hạng (30 người ở hạng nhất và 247 người ở hạng du lịch). Để tuân thủ một số yêu cầu thiết kế của IATA, Boeing đã thêm cánh mũi phía sau mũi máy bay.
Hơn nữa, cơ chế cánh xoay phức tạp và nặng nề hơn nhiều so với dự kiến. Trọng lượng tăng thêm của cánh mũi và cơ cấu cánh nặng nề đã ảnh hưởng trực tiếp đến phạm vi hoạt động. Trong khi trọng lượng hiện tại không thể cung cấp phạm vi dự kiến, Boeing đã bị hạn chế trong việc thực hiện các thay đổi bổ sung đối với thiết kế.
Năm 1968, Boeing phải từ bỏ thiết kế cánh quét thay đổi và thay vào đó sử dụng cánh tam giác cố định truyền thống. Hơn nữa, sức chứa đã phải giảm xuống còn 234 hành khách. Công việc trên mô hình kích thước đầy đủ và hai nguyên mẫu của Boeing 2707-300 bắt đầu vào tháng 9 năm 1969.
Vài tháng sau khi sản xuất, Boeing đã đặt trước 122 đơn đặt hàng và vị trí giao hàng với 26 hãng hàng không. Boeing đã dự đoán chuyến bay thử nghiệm của máy bay phản lực siêu âm vào cuối năm 1972, sau đó là chứng nhận và đưa vào sử dụng vào năm 1975.
Năm đầu tiên bắt đầu sản xuất máy bay phản lực Boeing, sự phản đối ngày càng trở nên gay gắt về những tác động bất lợi của máy bay siêu thanh. Sự suy giảm tầng ôzôn, tiếng ồn tại các sân bay và các vấn đề về sự nóng lên toàn cầu bắt đầu nổi lên. Những người phản đối Concorde bắt đầu liên hệ các vấn đề môi trường hiện tại với tương lai của máy bay phản lực siêu âm của Boeing.
Bất chấp sự ủng hộ mạnh mẽ từ chính quyền Nixon, Thượng viện và Hạ viện Hoa Kỳ đã từ chối tài trợ thêm vào năm 1971. Chính phủ cũng lo ngại rằng máy bay phản lực sẽ không khả thi về mặt kinh tế do chi phí nhiên liệu tăng lên. Sự suy thoái chung của thị trường hàng không cũng góp phần làm giảm sự quan tâm đối với máy bay siêu thanh.
Với việc cắt giảm tài trợ của chính phủ, Boeing đã sa thải hơn 60.000 nhân viên và công ty không thể hoàn thành hai nguyên mẫu. Chương trình này đã tiêu tốn 1 tỷ đô la của Hoa Kỳ

 

[Ngao5]

Khát vọng của con người về máy bay siêu thanh không hề bị dập tắt sau khi Concorde rút lui
Trước hết, Hoa Kỳ cũng cần một máy bay trinh sát siêu âm thay thế máy bay SR-71

SR-71 là máy bay trinh sát siêu thanh, tốc độ cực đại Mach 3, bắt đầu tham chiến từ 1967. Hai động cơ của SR-71 luôn là đốt sau rất tốn nhiên liệu. Ưu thế bay nhanh của SR-71 là để tránh tên lửa đối phương, nhưng vì bay ở tốc độ cao và biên độ cao nên hình ảnh trinh sát không rõ nét bằng máy bay U-2 bay chậm và thấp hơn

 

[Ngao5]

Boom Supersonic, một hãng sản xuất máy bay mới nổi đã nhận chế tạo máy bay trinh sát XB-1
Boom Supersonic đang sử dụng việc chế tạo XB-1 để giúp phát triển máy bay siêu thanh Overture.

 

[Ngao5]

Hãng Boom Supersonic đã chế tạo và bay thử thành công mẫu máy bay siêu thanh Overture
Hãng này cho biết sẽ chế tạo hàng loạt vào năm 2024 và bắt đầu những chuyến bay thương mai vào 2029

 

[Ngao5]

Dưới đây những những điểm khác biệt giữa Overture với Concorde
1. Sức chứa: 65 đến 80 hành khách (trong khi Concorde 120 đến 144 khách)
Chiều dài: 61 m
Sải cánh: 18 m
Trọng lượng cất cánh tối đa: 77.111 kg bằng 40% Concorde
Động cơ: 4 × động cơ phản lực cánh quạt quay vòng trung bình Boom Symphony, lực đẩy 35.000 lbf (160 kN) mỗi chiếc
4 động cơ này mạnh tương đương Concorde nhưng nó luôn chạy ở chế độ bình thường, không cần phải đốt sau, cho nên tiết kiệm nhiều nhiên liệu
Tốc độ tối đa: Mach 1,7 (2.083 km/h) thấp hơn Concorde
Nhưng cái hay của Overture là ở chỗ, để tránh tiếng nổ Sonic boom, khi bay trên đất liền thì Overture bay ở tốc độ cận âm, tuy thế vẫn nhanh hơn các máy bay Boeing 777, Boeing 787 tới 20%. Khi bay trên biển nó mới sử dụng tốc độ siêu thanh. Concorde nếu bay dưới tốc độ âm thì sẽ tốn rất nhiều nhiên liệu
2. nhiên liệu cho Overture rất ổn định và không sinh ra Cacbon Dioxyt
3. Giá vé trên Overture tất nhiên là đắt hơn máy bay thông thường, nhưng không phải giá cắt cổ như Concorde, Giá vé Overture tương đương giá vé hạng thương gia bù lại bạn bay từ London tới New York chỉ mất 3,5 giờ trong khi máy bay thông thường hết 7 giờ

 

[Gionam72]

Hãng Boom Supersonic đã chế tạo và bay thử thành công mẫu máy bay siêu thanh Overture
Hãng này cho biết sẽ chế tạo hàng loạt vào năm 2024 và bắt đầu những chuyến bay thương mai vào 2029

Có vẻ hơi nhỏ.