Tưởng niệm cố Thủ tướng Lý Quang Diệu, người ta thường nhắc đến sự phát triển kinh tế thần kỳ của Singapore. Còn một điều quan trọng ít được quan tâm, đó là sự công minh của nền tư pháp tại tiểu quốc ấy.
Hầu hết các luật sư tư vấn giao dịch thương mại quốc tế tại Á châu khi soạn thảo hợp đồng đều đề nghị việc xét xử tranh chấp tương lai giữa các bên kết ước cần được thực hiện hoặc trước toà án Singapore hoặc bởi Trung tâm Trọng tài Thương mại Quốc tế Singapore (SIAC).
Điều đó xuất phát từ đức tính liêm chính, hành xử vô tư và trình độ luật pháp rất cao của các thẩm phán người Singapore. Mặt khác, luật pháp nước này khá hoàn thiện và điều quan trọng họ biết chấp nhận án lệ hàng thế kỷ của các toà án Anh quốc. Tất cả yếu tố đó tạo nên niềm tin vững chắc cho giới doanh nhân và luật sư quốc tế.
Đối chiếu với Việt Nam, một quốc gia có 20 năm lập quốc hiện đại trước Singapore, nhưng những yếu tố nói trên hoàn toàn thiếu vắng đến tận hôm nay. Nói ra ắt sẽ có người đổ lỗi cho hoàn cảnh chiến tranh, nhưng hoà bình đã 40 năm nay chúng ta hiện có gì ngoài nền tư pháp và luật pháp rừng rú? Bao chương trình cải cách tư pháp đều vô vọng và lạc lối.
Tư pháp: Họ đã biết lạc đường, đang tiếp tục mò mẫm dò đường, và tiếp tục ngâm cứu rút kinh nghiệm thêm ...
Bi hài nhất là phải mất tới 40 năm để tìm ra được đúng địa chỉ để học về tư pháp. Nhưng "học" cho vui để đấy thôi, "làm" một nẻo như ông L Q Diệu đã từng nhận xét. Mô hình của Ăng lê thì party cầm quyền chỉ muốn copy 2/10, còn 8/10 vẫn muốn giữ bản copy từ mô hình của Stalin và Mao.
Nguồn
Trong các ngày từ 24/10-2/11/2014, đoàn đại biểu Ban Chỉ đạo Cải cách Tư pháp (CCTP) Trung ương do bà Lê Thị Thu Ba, Ủy viên Trung ương ****, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Chỉ đạo CCTP Trung ương dẫn đầu đã có chuyến thăm làm việc tại Anh nhằm nghiên cứu, tìm hiểu kinh nghiệm của Anh trong hoạt động tư pháp.
Trả lời phóng viên TTXVN tại London, bà Lê Thị Thu Ba cho biết qua các cuộc làm việc và trao đổi, tiếp xúc, đoàn đã thu được nhiều kinh nghiệm của nước bạn về quyền tư pháp, mô hình tố tụng tranh tụng, ban hành án lệ - nguồn chính của pháp luật Anh, đào tạo và bổ nhiệm các chức danh tư pháp như luật sư, thẩm phán, công tố..
Bà Lê Thị Thu Ba cũng cho biết một trong những ưu tiên trong cải cách tư pháp hiện nay là đổi mới mô hình tố tụng, theo đó kế thừa những yếu tố hợp lý của mô hình tố tụng thẩm vấn kết hợp với các yếu tố tiến bộ của mô hình tố tụng tranh tụng (mà Anh là nước tiên phong thực hiện) để tạo ra một mô hình tố tụng phù hợp với yêu cầu của nước ta. Mô hình tố tụng mới sẽ khắc phục được những hạn chế của mô hình tố tụng hiện nay, tạo điều kiện cho hoạt động điều tra, truy tố, xét xử được minh bạch, khách quan, dân chủ, công bằng, thực hiện được yêu cầu tôn trọng và bảo vệ quyền con người, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức và cá nhân hiệu quả hơn. Theo bà, mô hình tố tụng mới cũng đặt ra yêu cầu hoàn thiện đội ngũ cán bộ tư pháp, luật sư và bổ trợ tư pháp, nâng cao năng lực chuyên môn, cả về kiến thức và kỹ năng nghề nghiệp, nâng cao phẩm chất chính trị và đạo đức nghề nghiệp.
