Bài 19: Nguyên nhân xe không khởi động
Một trong những nguyên nhân thường gặp nhất khi xe không khởi động vào buổi sáng là áp suất nhiên liệu thấp hoặc đầu phun nhiên liệu bị bẩn. Xe có chế hòa khí sử dụng bơm cơ học còn xe phun nhiên liệu trực tiếp sử dụng bơm điện.
Đối với những xe còn sử dụng chế hòa khí, bộ phận này hoạt động ổn định ở áp suất 0,34 đến 0,48 atm và áp suất này do bơm nhiêu liệu cơ học cung cấp. Bơm nhiên liệu cơ học thường nằm bên cạnh động cơ và hoạt động nhờ trục cam thông qua đĩa lệch tâm. Nó có tác dụng đưa nhiên liệu từ bình chứa tới chế hòa khí.
Với công nghệ phun xăng mới, áp suất nhiên liệu có giá trị cao hơn và sinh ra từ bơm điện. Bơm nhiên liệu chạy điện sử dụng động cơ điện hoặc cuộn cảm ứng. Nó thường được gắn ngay trong bình chứa và điều khiển bằng máy tính. Khi tắt động cơ hoặc áp suất dầu giảm bơm nhiên liệu sẽ tắt theo. Trong hệ thống phun nhiên liệu đơn điểm, một hoặc hai đầu phun nhiên liệu bên trong bướm ga động ổn định ở áp suất từ 0,62 atm đến 2,40 atm tùy thuộc nhà sản xuất.
Hiện nay, hầu hết các xe đời mới sử dụng công nghệ phun xăng đa điểm (multi-port injection) tương ứng mỗi đầu phun cho một xi-lanh. Với công nghệ này, nhiên liệu được cấp đồng đều và chính xác tới từng buồng đốt. Áp suất nhiên liệu trong hệ thống phun đa điểm nằm trong khoảng 2,10 atm tới 4,83 atm. Áp suất cao này sẽ đẩy nhiên liệu qua đầu phun thành các bụi mỏng, khiến chúng hóa hơi nhanh hơn. Ở động cơ xăng, nhiên liệu phải được hóa hơi trước khi bu-gi đánh lửa. Vì vậy, bằng cách sử dụng áp cao, hầu hết xăng có thể bay hơi khi vừa đi vào buồng đốt nên sinh ra nhiều công và hiệu suất cao hơn.
Khi áp suất nhiên liệu thấp, đầu phun không thể tạo tia sương đồng đều mà nhiên liệu biến thành dòng gồm nhiều giọt nhỏ. Bên cạnh đó, đầu phun nhiên liệu bẩn cũng có hậu quả tương tự. Những giọt xăng nhỏ có tốc độ hóa hơi chậm, thậm chí không cháy hết và theo đường ống xả ra ngoài. Trên các dòng xe có trang bị bộ trung hòa xúc tác, chúng sẽ làm quá nhiệt bộ phận này và giảm tuổi thọ. Đa số xe ở Việt Nam không có bộ trung hòa xúc tác nên xăng chưa cháy hoàn toàn bị thải ra ngoài, gây ô nhiễm và ảnh hưởng tới sức khỏe do chứa nhiều hóa chất trung gian, có hoạt tính mạnh.
Khi động cơ khởi động một thời gian, bề mặt kim loại sẽ nóng lên, đủ để hóa hơi nhiên liệu và máy có thể hoạt động rất bình thường. Tuy nhiên, nếu áp suất quá thấp hoặc đầu kim phun quá bẩn, nó ảnh hưởng rất lớn tới mức tiêu hao nhiên liệu cũng như làm xe yếu đi trông thấy.
Đa số các xe đời mới có thể kiểm tra áp suất bơm nhiên liệu một cách dễ dàng. Nối máy đo áp suất vào đường thử và bật công tắc áp kế. Bạn có 2 cách để tiến hành: Bật công tắc kế khi vừa khởi động máy hoặc kiểm tra khi xe đang hoạt động.
Rất nhiều người chỉ kiểm tra áp suất nhiên liệu khi động cơ đang hoạt động. Trong trường hợp này, áp suất nhiên liệu vẫn có thể nằm trong vùng cho phép do bơm nhiên liệu được làm nóng hoặc do điện áp cao nên bơm sinh đủ áp suất. Để đánh giá chính xác hơn, nên kiểm tra áp suất nhiên liệu khi lúc khởi động máy và trong lúc đang hoạt động. Ví dụ, đối với hệ thống bình thường, nếu áp suất nhiên liệu thấp nhất trong chỉ tiêu kỹ thuật là 4,48 atm, nhưng khi khởi động xe, chỉ số áp kế là 4,34 atm thì xe đã rất khó khởi động do không đủ áp lực.
Bên cạnh bơm, bạn cũng nên kiểm tra đường ống nhiên liệu. Tấm lọc nhiều cặn hay đường dẫn rỉ cũng gây ra hiện tượng trên. Tuy nhiên, bạn nên hết sức cẩn thận khi kiểm tra bởi có thể gây hỏa hoạn. Tiếp theo, bạn kiểm tra điện áp tại máy bơm nhiên liệu. Nếu giá trị điện áp bình thường, bạn nên thay bơm nhiên liệu mới. Đối với xe cũ, việc thay thế bơm hết sức đơn giản nhưng đối với xe phun nhiên liệu điện tử, bơm nhiên liệu nằm trong bình chứa nên không dễ thay trừ khi có thiết bị chuyên dụng. Vì vậy, tốt hơn cả là bạn đưa xe tới garage để sửa chữa.