Đã nói cụ nghiên cứu cho kỹ, thời đại big data không cần biết nhiều, chỉ cần biết xâu chuỗi những thông tin Google được, đến nay Google vẫn chưa thu phí.
Nếu Châu Âu không bị vướng vào trò chơi vương quyền của Đông La Mã, ưu ái cho đám kiêu binh dưới đáy xã hội dẫn đến tà đạo ở xứ thuộc địa Jerusalem dần dần trở thành chính đạo kéo theo Châu Âu chìm nghỉm tối tăm hơn ngàn năm trung cổ bởi Thiên Chúa giáo, thì không khéo giờ loài người đã định cư ở sao Hỏa, cụ xem tạm wikipedia, vì em nghĩ rằng nguồn wikipedia là quá đủ đối với cụ ... để cụ hiểu hành binh của quân đội Lã Mã cũng như loạt danh tướng Tàu bại trận
vi.m.wikipedia.org
vi.m.wikipedia.org
vi.m.wikipedia.org
(Lưu ý bỏ qua mấy cụm từ "Giao Chỉ", "Cửu Chân ... có trong sử ký Tư Mã Thiên, rảnh hầu cụ sau, vì nó ở bên Tàu .. tạm thời cứ xoay quanh chủ đề giao thông cái đã,
rồi cũng nhắn cụ gì đó cứ xoắn quẩy là em đọc sử xong sổ toẹt vào sử thì khi rảnh em hầu cụ sau vì cảm thấy em đủ trình để xóa nếp nhăn trong não của cụ )
Đến hết thời nhà Tiền Lê, Bắc Hà chỉ có đường thủy là chính... với công trình giao thông lớn nhất thời điểm đó còn tồn tại đấy là kênh nhà Lê, còn lại thì đường thủy thuận thiên, chứ đường bộ là zero. Điều đó giải thích tại sao Hầu Nhân Bảo chết cùng đoàn thủy quân dưới tay Lê Hoàn.
Nếu có đường bộ cho Hai Bà Trưng đua voi thì việc gì nhà Lý phải dời đô về Thăng Long toàn tập bằng đường thủy. Khi dựng đô ở Thăng Long, nhà Lý cũng chỉ phát triển các đoạn đường bộ ngắn không liên tục vì mục đích chỉ để chuyển công văn với nghị quyết ... điều đó cũng giải thích tại sao Quách Quỳ phải chờ thủy quân mòn mỏi ...
Đến Liễu Thăng thì khác rồi ... nhưng nó cũng chỉ là đường bộ tích lũy theo thời gian, chắc khi đó Liễu Thăng cũng học theo các tướng lĩnh La Mã trước Liễu Thăng 1500 năm là cho công binh đem xe ủi xe san xe lu đi trước để mở đường cho đại quân
À quên khỏi phải tranh luận chuyện vạn quân vì khi chép sử chắc mấy sử gia ngáo shisha hoặc vừa chép vừa ôm đào ... vì chuyện logistics cho vạn quân xa xôi vạn dặm khốn nạn như thế nào thì cứ đọc chiến dịch Điện Biên Phủ - nếu không có đoàn xe vận tải được CCCP viện trợ (gián tiếp qua TQ) thì VM đánh ĐBP bằng cùi chỏ, vì ngay thứ dễ nhất không giải quyết được - lương đâu nuôi quân
Em thì không phải sử gia, cũng không oán thù gì các sử gia ... thú thật thì trước đây cứ nghĩ rằng tồn tại một ông vua Hùng của người Mường vì gắn liền với văn hóa thờ Mẫu, nhưng dần dà tiếp cận được các tài liệu về địa chất, giật mình hóa ra xưa nay đám sử gia lừa đảo quá hoàn hảo, mò mẫm tiếp .. thì ôi thôi tất cả những bổ sung của Ngô Sĩ Liên vứt vào sọt rác hết.