- Biển số
- OF-606819
- Ngày cấp bằng
- 2/1/19
- Số km
- 473
- Động cơ
- 126,666 Mã lực
- Tuổi
- 26
1/ Từ Rhosesia đến Zimbabwe – Hành trình phá hủy một đất nước
Tuy nhiên, đổ máu chưa kết thúc!
Khi chính quyền da trắng sụp đổ, người ta đã mong chờ vào một đất nước Zimbabwe dân chủ, thông qua bầu cử tự do năm 1980, mong rằng sẽ có một chính quyền đa sắc tộc, hòa hợp như người ta đòi Ian Smith thực hiện. Người ta đặt hy vọng vào Mugabe. Rốt cuộc tất cả chỉ là hão huyền.
Mugabe đã cầm quyền suốt 37 năm sau đó. Sau chiến thắng bầu cử năm 1980, việc đầu tiên Mugabe làm là triệt hạ phe ZAPU, tức phe cộng sản thân Liên Xô.
Tất nhiên, điều này có một phần lớn do mâu thuẫn sắc tộc. ZANU của Mugabe đa phần là người Shona, những người chủ xa xưa của Zimbabwe. Trong khi đó, ZAPU của Joshua Nkomo là người Ndebele và Katanga, những dân tộc đến từ Nam Phi, mà Mugabe cho là đã ”xâm lược” Zimbabwe.
Từ năm 1981, xung đột giữa ZANU và ZAPU đã căng thẳng ngày càng rõ nét. Ở một số nơi, quân du kích của ZAPU đã nổi dậy chống Mugabe. Mugabe đã ký một thỏa thuận với chủ tịch Bắc Triều Tiên Kim Il Sung vào tháng 10 năm 1980 để đưa quân đội Bắc Triều Tiên đào tạo một lữ đoàn cho quân đội Zimbabwe. Điều này đã sớm xảy ra sau khi Mugabe tuyên bố sự cần thiết của một dân quân để “chống lại những kẻ bất lương”. Lữ đoàn này được đặt tên là Lữ đoàn thứ Năm. Nhiệm vụ của Lữ đoàn 5, là thực hiện một cuộc ”Gukurahundi” nhằm vào người Ndebele.
”Gukurahundi”, thuật ngữ trong tiếng Shona là ”cơn mưa rửa trôi những bụi bẩn trước khi mùa xuân đến”. Nhưng trong trường hợp này, nó là một cuộc DIỆT CHỦNG nhằm vào sắc tộc Ndebele.
Ước tính Lữ đoàn 5 của Mugabe đã sát hại 20.000 người Ndebele từ năm 1983 đến 1987. Thành quả của nó, là đảng ZAPU chịu khuất phục, sáp nhập với đảng ZANU thành Liên minh Quốc gia Châu Phi Zimbabwe – Mặt trận Yêu nước (ZANU-PF)., tất nhiên do Mugabe đứng đầu. Sau sự kiện này, Liên Xô cắt viện trợ cho Zimbabwe.
Trả thù xong người Ndebele, Mugabe nhằm đến người da trắng.
Dù trên chính thức, phải đến năm 2000 Zimbabwe mới cải cách ruộng đất., nhưng trên thực tế từ năm 1990 Mugabe đã tiến hành các chiến dịch tái phân phối đất đai. Lần này dưới hình thức ép người da trắng bán đất cho chính phủ với giá rẻ mạt, sau đó chia lại cho người da đen. Nhưng người da đen ít học, canh tác kém, nhanh chóng làm cho mùa vụ thất thu. Khi không thể trồng trọt được nữa, họ lại bán lại đất cho người da trắng lấy tiền. Vậy là cuối cùng quay lại, đất vẫn nằm trong tay người da trắng, còn chính phủ mất tiền.
Giữa lúc này, Zimbabwe bất ngờ tìm thấy một mỏ tiền: chiến tranh Congo!
Năm 1997, nhà cách mạng Marxist của Congo, Laurent Kabila, lật đổ được nhà độc tài Mobutu thân phương Tây. Nhưng ngay sau đó, các đồng minh cũ của Congo là Uganda, Rwanda, Burundi phản bội, tấn công Congo để chiếm lãnh thổ và tài nguyên. Để bảo vệ chế độ Kabila, các nước Xã hội chủ nghĩa châu Phi, như Angola, Namibia, Libya (cùng với chư hầu là Chad và Sudan) đã gửi quân đến tham chiến. Zimbabwe cũng không ngoại lệ.
Nhưng để được bảo vệ, Congo đã chấp nhận để các nước lấy tài nguyên của mình. Trong khi Angola lấy các mỏ dầu lớn nhất Congo, Mugabe đã chọn kim cương phía Nam Congo, nhờ đó đem lại nguồn tiền, mà trên thực tế đi vào túi riêng của ông.
Ngươc lại, chiến phí hàng tỷ USD cho cuộc chiến Congo, người dân Zimbabwe phải gánh chịu. Nhưng thậm chí họ còn không biết quân đội nước mình đang tham chiến ở Congo. Sự việc chỉ vỡ lở khi tư lệnh quân đội, tướng Constantine Chiwenga bị các bà vợ của nhiều tướng tá yêu cầu điều tra tình trạng chồng của họ đi đánh nhau bên Congo đã mang về nhà vợ thứ nhì hoặc vợ thứ ba.
Đến năm 2000, nguồn lợi từ Congo đã ít đi, do cuộc chiến đến hồi kết. Trong lúc đó, phương Tây đã bắt đầu cấm vận Zimbabwe. Mugabe một lần nữa nhắm vào người da trắng. Nhưng lần này, là cướp sạch.
Năm 2000, Zimbabwe ra sắc lệnh tịch thu toàn bộ đất người da trắng, không bồi thường một xu. Những ai chống cự, có thể bị Lữ đoàn 5 ”thực hiện nhiệm vụ”. Một số người da trắng đã bị giết. Sau năm 2000, người da trắng Zimbabwe đã ồ ạt di cư. Từ 300.000 người, dân số da trắng giảm còn 25.000. Phần lớn họ di cư sang Mỹ, Australia, New Zealand,…những đất nước người da trắng được ưu tiên. Nhưng khi những quốc gia đó không nhận nữa, người da trắng Zimbabwe vẫn có nơi để đi. Các quốc gia láng giềng Nam Phi, Angola, Zambia, Mozambique, thậm chí cả Nigeria,…đã mở cửa chào đón người da trắng tị nạn. Và thế là, người da trắng giúp các nước này thoát khỏi tình trạng thiếu lương thực. Còn Zimbabwe, khủng hoảng lương thực trầm trọng. Ngân hàng Trung ương Zimbabwe đẩy mạnh in tiền để nhập khẩu hàng hóa. Kết quả là lạm phát tăng vọt, dẫn đến sự nổi tiếng khắp thế giới của đồng tiền Zimbabwe như ngày nay
Đến năm 2005, Mugabe thực hiện Chiến dịch Murambatsvina, chiến dịch có một không hai trong lịch sử, với nhiệm vụ phá những ngôi nhà ổ chuột. Kết quả biến 600.000 người trở thành vô gia cư, kéo theo 1 triệu người ZImbabwe rời bỏ đất nước sang Nam Phi tị nạn.
Sang năm 2006, Zimbabwe đạt kỷ lục: tuổi thọ thấp nhất thế giới! Cùng lúc phần trăm người nhiễm HIV cao vào loại nhất thế giới: 14% dân số tuổi 15-49.
Vào tháng 7 năm 2016, nền kinh tế trong nước sụp đổ dẫn đến một loạt các cuộc biểu tình diễn ra trên toàn quốc. Vào tháng 11 năm 2017, quân đội đã tiến hành một cuộc đảo chính lật đổ Mugabe khỏi quyền lực sau khi Phó Tổng thống Emmerson Mnangagwa bị Mugabe sa thải, đặt Mugabe bị quản thúc tại gia. Mugabe đã chính thức tuyên bố từ chức vào ngày 21 tháng 11 năm 2017, sau 37 năm lãnh đạo đất nước. Vào tháng 12 năm 2017, trang web Zimbabwe News đã đưa ra thống kê cho thấy rằng chính phủ Mugabe đã trực tiếp hoặc gián tiếp gây ra cái chết của ít nhất 3 triệu người Zimbabwe trong 37 năm cai trị.
Sau 37 năm, người Zimbabwe nhìn lại đất nước, và có thể họ sẽ muốn nói với Ian Smith: ”Yes, you were right” (ông đã đúng!)
Viết thêm về Ian Smith
Sau khi Mugabe nắm quyền Smith vẫn ở lại Zimbabwe, nơi ông có nông trại không bị tịch thu. Smith vẫn hoạt động chính trị trong các đảng đối lập, phê phán chính sách của Mugabe. Dù ban đầu nhiều người không thích Ian Smith, nhưng càng về sau, khi Mugabe càng phá hoại đất nước, càng nhiều người thấy cảm phục Ian Smith.
Năm 1997, Ian Smith xuất bản cuốn sách gây chú ý: The Great Betrayal: The Memoirs of Ian Douglas Smith (Sự phản bội vĩ đại: hồi ký Ian Douglas Smith). Trong cuốn sách này, bên cạnh kể lại sự nghiệp của mình, Ian Smith cũng chỉ ra cách mà những chính trị gia Vương quốc Anh đã phản bội và giết chết đất nước Rhodesia, và rằng ”một đất nước có thể bị giết bởi toan tính chính trị, không cần chiến tranh”.
Ian Smith phải sang Nam Phi chữa bệnh từ năm 2005. 2 năm sau, ông qua đời. Bất chấp sự ngăn cản của chính quyền Mugabe, đám tang của ông ỏ quê nhà vẫn được hàng trăm nghìn người đến dự, và cả ở Nam Phi. Tro cốt của Ian Smith được hồi hương, và rải ở nông trại của ông