Cái ý Văn Miếu thờ Khổng tử của cụ có vẻ hợp lý vì thời Lê sơ mới bắt đầu cho dựng bia Tiến sĩ và đẩy cao Nho giáo. Có thể từ thời Lý, Văn Miếu khi đó chỉ có chức năng giảng đường vì thời Lý Trần tôn vinh Phật Giáo, không có chuyện thờ Khổng Tử. Tương tư như thế, một loạt các Văn Miếu ở tỉnh khác cũng thờ Khổng tử vào thời Lê Mạc.
Riêng cái chùa Một Cột nói do Nguyễn Ánh xây thì không hợp lý, phá bớt thì hợp lý hơn.
Năm Ất Sửu niên hiệu Gia Long (1805), đắp thành Thăng Long, cây cầu vồng bị triệt bỏ, cảnh chùa càng thêm hoang phế. Dân cư tương truyền, bùn đất trong ao lẫn vô số kể kim sắt…, người ta cho là nơi Cao Biền trấn yểm.
Ngoài ra, tại thư viện Viện nghiên cứu Hán Nôm còn lưu giữ một văn bản chép nguyên văn một văn bia mang tên Nhất trụ tự bi, mang số hiệu 20917, có niên đại Cảnh Trị năm thứ 3 (1665), do Hòa thượng Tỳ khưu Lê Tất Đạt ghi. Nội dung như sau: “Nước Việt ta trước đây trong phủ Long Biên có một cái hồ vuông. Niên hiệu Hàm Thông (nguyên bản chép là Phong) nguyên niên nhà Đường (860) dựng một cột đá giữa hồ, làm lầu ngọc ở trên cột, đặt tượng Phật Quan Âm để phụng thờ. Địa khí chung đúc linh thiêng, điều cầu xin bao giờ cũng được. Đến triều Lý dựng đô ở đây, cũng nhân theo đó càng thêm tôn kính, rất là linh dị. Khi vua Lý Thánh Tông chưa có hoàng tử, thường hương khói cầu tự ở đây. Một hôm ngài mộng thấy Phật Quan Âm dắt lên trên lầu, bế một đứa trẻ đặt vào lòng ngài. Tháng đó Hoàng thái hậu liền có mang hoàng tử. Vua bèn làm thêm ngôi chùa Diên Hựu ở bên hữu chùa Một Cột, để mở mang việc thờ phụng, để tỏ rõ sự tôn sùng. Trải bốn triều đại tu sửa đều nhân theo đó, cùng hưởng phúc hà sa”.
http://ashui.com/mag/chuyenmuc/kien-truc/6602-chua-dien-huu-mot-cot-lich-su-va-bieu-tuong.html
Văn miếu sử ghi đc xây từ thời lý. Nhưng thời lý bên tàu đã có văn miếu đâu. Chỉ khi nhà Minh sang họ mới xây văn miếu thờ ktu.
Cụ Lê Lợi sau con là Thánh Tông cho tu bổ lại thì ta mới có văn miếu như ngày nay.
Chùa 1 cột là do Nguyễn Ánh xây.
Còn chùa Hương là bản sao y hệt chùa Hương tích ở hà tĩnh. Từ đi đò đi suối cho đến tất tật là bản sao. Ko tin cụ vào hà tĩnh mà xem. Tại ở nghệ tĩnh xô viết phá hết thôi nên giờ chùa fake nổi danh hơn.
Chùa fake đấy. Chúa làm ra để chiều gái. Các cụ các bà sông hồng thấy các cung phi của chúa Trịnh đi lễ chùa nên đi theo, lâu thành tục.