Vào những năm 1771-1802, nhiều cuộc giao chiến giữa chúa Nguyễn Ánh và anh em nhà Tây Sơn cũng đã xảy ra tại đây.
Sau khi xâm lược Việt Nam, người Pháp đã cho xây Quốc lộ 1A cùng tuyến đường sắt qua đèo Cả. Tên gọi "đèo Cả" cũng chính thức xuất hiện từ giai đoạn này. Trước đó đường Thiên Lý nằm phía tây của đường Đèo Cả.
Trong thời Pháp thuộc, trên đèo cả có một trạm Phú Hoà do nhà Nguyễn xây dựng như một trạm lưu chuyển văn thư, vận tải lương thực, cáng, võng các quan chức hành chính địa phương mỗi khi có công vụ. Sau này Pháp cho xây một bót tên Poste Petitte (Bót Bê Tí) để kiểm soát về mặt quân sự.
Trong tháng 1/1947, đèo Cả trở thành chiến trường giữa quân Pháp và Cộng Sản Việt Nam
Trong nhiều thế kỷ, đèo Cả đã đảm nhiệm vai trò của một tuyến đường giao thông huyết mạch của khu vực phía Nam.
Ngày nay, hầm đường bộ Đèo Cả đang được xây dựng để việc đi lại trên quốc lộ 1A không còn phải vượt qua đường đèo hiểm trở này.
_DSC0763 by
nguyen tung, trên Flickr