Một trung tâm đang tư vấn cho nhà em là cho con đi từ khi học xong lớp 11. Em thấy theo phương án đó thì bọn trẻ sẽ có thời gian thích nghi dần với môi trường mới nhưng có điểm bất lợi là các con phải xa gia đình sớm và không có bằng tốt nghiệp PTTH của VN.
Cái quan trọng là đi đâu, nước nào và học cái gì, kế hoạch vào trường ĐH nào, ngành gì, ra làm sao? Phải cụ thể thì mới biết trung tâm tư vấn có chính xác không.
Ở Tây có nhiều cách để vào đại học, có rất nhiều chương trình (hệ) học khác nhau: hệ Anh, hệ Mỹ (AP), hệ Úc, hệ Ấn, hệ IB... nhiều vô kể. Mỗi hệ/ hướng thì cách học, định hướng rất khác nhau, cách đánh giá, thi cử khác nhau... nhưng đích cuối cùng đều là vào ĐH. Và thường các hệ thống này bọn trẻ phải quyết đinh & theo suốt ít nhất từ lớp 9 lớp 10 (hoặc sớm hơn càng tốt).
Ví dụ nếu định hướng Mỹ, thì theo hệ AP (Mỹ) thì học sinh cấp 3 thường học vài môn 'chuyên ngành' (4-6 môn) liên quan đến tương lai ở cấp ĐH là dc, ngoài ra thì thi SAT & làm đẹp CV (bằng các extra curicular activities). Hoặc động này nó xuyên suốt từ đầu cấp 3 rồi. Nếu định hướng châu Âu hay 'đâu cũng được' thì theo hệ IB (tú tài quốc tế), hệ này cũng như hệ Mỹ nhưng bọn nó phải học & thi nhiều môn hơn một chút... dc cái vào ĐH gần như nước nào cũng ok, châu Âu rất thích IB.
Một cái quan trọng không kém của bọn cấp 3 ở Tây là các hoạt động ngoại khoá, xã hội, các câu lạc bộ, etc. Bọn trẻ nó cũng phải xây cái này ngoài các môn học chính - để được nhận vào các trường ĐH tốt. Và từ lớp 9 là chúng nó + bố mẹ chúng nó đã chuẩn bị rồi. Thường là bao gồm 1-2 câu lạc bộ/hoạt động chuyên nghiệp liên quan trực tiếp đến tương lai (ví dụ clb lập trình/robotics nếu thích học lập trình/máy tính sau này, hay clb toán Ứng dụng,vv,,,), thêm vào đó là 1-2 clb/hoạt động ngoài chuyên môn (hoạt động xã hội, giúp đỡ trẻ em ở Nepal, Sudan...).
Dù hệ nào thì bọn trẻ ở Tây chúng nó sẽ phải tập trung học ở các lớp 9, 10,11... Lớp 12 học ít hơn, thời gian còn lại là làm đẹp/hoàn thiện 'CV/hồ sơ', tham gia các kỳ thi/đánh giá bắt buộc phải làm để nộp hồ sơ ĐH). Vv...
Nên mình ko hiểu nếu trung tâm tư vấn khuyên đi từ lớp 11 là đi để làm gì? Và sẽ học gì tiếp theo trong năm cuối cùng, có tham gia các kỳ thi để tốt nghiệp một trong các hệ giáo dục ở trên hay là không? Hay là chỉ đi trải nghiệm & tìm cách đạt một số y/c cơ bản để vào một trường ĐH nào đó (sắp đặt trước). Cái này phải biết nước định đến, học cái gì ở ĐH, các trường định học thuộc 'level' nào trong hệ thống giáo dục thì mới nói chính xác được.
------
Học hành ở Tây nó khác hẳn VN, nên cái quan điểm đi sớm để thích nghi là ko đúng đâu. Vì đi giữa chừng như thế thì con mình không kết thúc được chương trình tú tài VN ở bên Tây (vì không có). Còn tốt nghiệp theo chương trình Tây thì quá muộn (trừ những bạn giỏi, có năng lực & vẫn có đủ kiến thức để thi/pass như thường dù ko học ngày nào hoặc học rất ít). Ngoài ra, có thể con sẽ cảm thấy 'khó hoà nhập hay mất phương hướng, thiếu tự tin' nếu ở VN con học hệ VN hoàn toàn, và sang đó cách học, cách nghĩ, mọi thứ nó quá khác biệt & chẳng liên quan gì đến những gì mình đã trải qua. Cái sự mất phương hướng này sẽ bớt đi rất nhiều khi con đã tốt nghiệp cấp 3, đủ lớn & đủ tự tin để vào ĐH.
Nên là cứ tốt nghiệp trọn vẹn cấp 3 rồi hãy tính. Cái bằng cấp 3 VN nếu tốt nghiệp chuẩn chỉ (đúng thực lực) + tiếng Anh ngon thì xin DH đâu cũng được, vì chương trình phổ thông của VN rất nặng và trang bị đủ (thậm chí thừa) kiến thức để vào ĐH bên Tây.
Một điểm nữa là ở Tây tốt nghiệp xong cấp 3 là chúng nó coi như bước sang một 'giai đoạn mới'. Và chính thể nhiều đứa chúng nó apply xong ĐH, đc nhận rồi chúng nó lại bảo lưu, xin 'gap year' để thử những thứ chúng nó thích trước khi vào ĐH. Các trường thường cũng rất ok & sẵn sàng cho bọn nó ' a gap year or two' sau khi đã nhận. VN mình thì cứ chăm chăm cho con đi sớm để thế này thế kia, mà ko nghĩ rằng... tốt nghiệp xong cấp 3 rồi cho nó một hai năm 'break' để khám phá những gì chúng nó thích + song song chuẩn bị & làm quen luôn với cách học & hoàn thiện hồ sơ để con vào ĐH tốt & học tốt ở bậc ĐH.
