Vâng, lạ kỳ ở chỗ là Phật Adi đà lại là vị phật được nhân gian tín ngưỡng, phật Bụt thì lại được thờ nhiều ở Chùa. Trước mặt phật Bụt, chúng sinh niệm Adi đà Phật. Phải chăng có sự nhầm lẫn nào đó. Rõ ràng rằng, cứu khổ cứu nạn - phổ độ chúng sinh là Phật A-di-đà mà không phải là ông Bụt.
Cụ nên tìm hiểu khái niệm "tam thân" (
pháp thân -->
báo thân -->
ứng thân /
hóa thân) và ngũ phương Phật / ngũ phương Như Lai trong Phật giáo Bắc truyền.
Vị Phật lịch sử Thích Ca Mầu Ni là một hóa thân (hóa thân có thể hiểu là sự phản ánh của báo thân, một trong vô số những hiện thân huyền diệu được tạo ra từ báo thân) của Phật -- xuất hiện trong cõi ta bà (thế giới trần tục) để thuyết pháp cho chúng sinh.
Trong Phật giáo Bắc truyền thì Ngũ phương Phật / Ngũ phương Như Lai nguyên là khái niệm của Kim Cương thừa (Mật tông, Chân Ngôn tông), sau này du nhập vào Phật giáo Hán truyền (Tịnh Độ tông, Thiên Thai tông, Thiền tông v.v.), bao gồm 5 vị Phật ngang hàng và không thể tách rời, cư trú và đứng đầu 5 thế giới:
+ Trung ương: Đại Nhật Như Lai Phật (Đại Nhật Giác Vương Phật, Tì Lô Giá Na Phật, Đại Tì Lô Giá Na Phật, Ma Ha Tì Lô Giá Na Phật, Lô Xá Na Phật, Già Na Phật, Tì Lô Xá Na Phật v.v.). Cư trú tại thế giới Mật Nghiêm / Liên Hoa Tàng. Con vật cưỡi: Sư tử.
+ Bắc: Bất Không Thành Tựu Phật (Thiên Cổ Lôi Âm Phật, Thiên Cổ Âm Phật, Lôi Âm Vương Phật, Bất Không Thành Tựu Như Lai). Cư trú tại thế giới Liên Hoa. Con vật cưỡi: Kim sí điểu (Garuda).
+ Nam: Bảo Sinh Phật (Bảo Sinh Như Lai, Bảo Tướng Như Lai, Bảo Thắng Như Lai, Khai Phu Hoa Vương Như Lai). Cư trú tại thế giới Hoan Hỉ. Con vật cưỡi: Ngựa.
+ Đông: A Súc Phật (A Súc Bệ Phật, Bất Động Phật, Kim Cương Bất Động Phật, Vô Động Phật, Vô Nộ Phật, Vô Sân Nộ Phật v.v.). Cư trú tại thế giới Diệu Hỉ. Con vật cưỡi: Voi.
+ Tây: A Di Đà Phật (Vô Lượng Quang Phật, Vô Lượng Thọ Phật, Vô Lượng Thanh Tịnh Phật, Quán Tự Tại Vương Phật, Di Đà Phật, Phật Di Đà). Cư trú tại thế giới Cực Lạc. Con vật cưỡi: Khổng tước (chim công).
5 vị Phật này có thể được coi là các
báo thân của Phật. Có tông phái cho rằng Đại Nhật Như Lai cũng là pháp thân của Phật.
Báo thân: Gốc của nó là pháp thân, trải qua tu hành đạt Phật quả vị, hiểu được chân lý tuyệt đối, có trí tuệ của Phật.
Pháp thân /
Chân thân: Có thể coi đó là bản chất thực sự tối thượng của thực tại. Thường được mô tả thông qua các khái niệm mô tả quan điểm của Phật giáo về thực tại tối thượng; như tính không, Phật tính, tự tính, chân như, pháp giới, bát nhã, nhị đế, thanh tịnh v.v..
Khi biết mối tương quan của Pháp thân, Báo thân và Hóa thân thì ta hiểu rằng khi niệm
Nam mô A Di Đà Phật cũng chính là ta đang niệm Phật, bởi A Di Đà là một báo thân của Phật. Tương tự, khi niệm
Nam mô bổn sư Thích Ca Mầu Ni Phật cũng chính là ta đang niệm Phật, bởi Thích Ca Mầu Ni là một hóa thân của Phật.