Sau 1975, đồng đen được đồn đại như món hàng cực đắt ở nước ta. Không phải là đồng đen đúc tượng, vốn được lưu truyền từ lâu trong dân gian. Nhưng đồng đen này là gì, công thức thế nào, từ đâu ra, dùng vào mục đích gì…, tất cả đều rất tù mù. Chỉ nghe đồn thổi là một số đường dây nước ngoài có thể mua với giá đắt hơn vàng. Người ta săn lùng đồng đen. Có người tìm được còn cất giấu cẩn thận cạnh giường ngủ, chờ mối bán.
Lực lượng an ninh đã sớm vào cuộc. Năm 1978, ba sĩ quan an ninh đã đến phòng thí nghiệm Vật lý hạt nhân, Viện Vật lý, thận trọng mở chiếc hộp đựng mấy viên kim loại màu đen, to bằng ngón chân cái: “Người ta bảo đây là đồng đen, nhờ các đồng chí kiểm định”.
Vật lạ rất nặng, tỷ trọng 19, suýt soát vonfram và vàng, nhưng rắn hơn vàng. Cũng không phải vonfram vì có phóng xạ có thể phát hiện bằng máy dò thông thường. Vậy chỉ có thể là urani. Nhưng urani gì, nghèo hay giàu, hay urani tự nhiên? Phải căn cứ trên hai đồng vị số 235 (235U) và 238 (238U) mới biết.
Urani trong tự nhiên chứa 0,7% 235U, 99,3% còn lại là 238U. Để chế tạo bom nguyên tử cần phải làm giàu nhiên liệu sao cho thành phần đồng vị 235 lên đến 90%. Bã thải của nhà máy làm giàu còn chứa một ít đồng vị 235U, nên gọi là urani nghèo.
tiasang.com.vn
Lực lượng an ninh đã sớm vào cuộc. Năm 1978, ba sĩ quan an ninh đã đến phòng thí nghiệm Vật lý hạt nhân, Viện Vật lý, thận trọng mở chiếc hộp đựng mấy viên kim loại màu đen, to bằng ngón chân cái: “Người ta bảo đây là đồng đen, nhờ các đồng chí kiểm định”.
Vật lạ rất nặng, tỷ trọng 19, suýt soát vonfram và vàng, nhưng rắn hơn vàng. Cũng không phải vonfram vì có phóng xạ có thể phát hiện bằng máy dò thông thường. Vậy chỉ có thể là urani. Nhưng urani gì, nghèo hay giàu, hay urani tự nhiên? Phải căn cứ trên hai đồng vị số 235 (235U) và 238 (238U) mới biết.
Urani trong tự nhiên chứa 0,7% 235U, 99,3% còn lại là 238U. Để chế tạo bom nguyên tử cần phải làm giàu nhiên liệu sao cho thành phần đồng vị 235 lên đến 90%. Bã thải của nhà máy làm giàu còn chứa một ít đồng vị 235U, nên gọi là urani nghèo.
Ô nhiễm phóng xạ do urani nghèo đã được phát hiện ở nước ta hơn 40 năm trước - Tạp chí Tia sáng
Sau 1975, đồng đen được đồn đại như món hàng cực đắt ở nước ta. Không phải là đồng đen đúc tượng, vốn được lưu truyền từ lâu trong dân gian. Nhưng đồng đen này là gì, công thức thế nào, từ đâu ra, dùng vào mục đích gì…, tất cả đều rất tù mù. Chỉ nghe đồn thổi là một số đường dây nước ngoài có...
tiasang.com.vn
