Ngày 23/7/1980, phi công Phạm Tuân, cùng với nhà du hành vũ trụ Xô viết Viktor Vassilyevich Gorbatko được phóng vào không gian từ sân bay vũ trụ Baikonur trên tàu Soyuz 37 và trở về Trái Đất ngày 31 tháng 7 trên tàu Soyuz 36. Họ thực hiện nhiệm vụ trên trạm không gian Salyut 6 cùng với hai nhà du hành vũ trụ Xô viết khác.
Soyuz 37 đưa Viktor Gorbatko (chỉ huy) và Phạm Tuân (kỹ sư), phi công vũ trụ đầu tiên của châu Á và duy nhất của Việt Nam vào vũ trụ. Phi hành đoàn dự bị bao gồm Valery Fyodorovich Bykovsky (chỉ huy) và Bùi Thanh Liêm (kỹ sư). Khi từ vũ trụ trở về Trái Đất, Soyuz 37 đưa Leonid Ivanovich Popov và Valery Victorovich Ryumin từ trạm vũ trụ về.
Phạm Tuân sau này cho biết:
"Chuyến bay đó, ý nghĩa chính trị lớn hơn nhiều so với ý nghĩa khoa học. Liên Xô muốn đưa chúng ta vào để thể hiện vai trò của các nước XHCN".
(Cre: Tư Duy Lịch Sử)
Hai phi hành gia Gorbatko và Phạm Tuân vào ngày 23/7/1980, tại sân bay vũ trụ Bakonur ở Kazakhstan trước khi bay vào vũ trụ bằng phi thuyền Soyuz 37. Ảnh: Tư liệu.
Anh hùng phi công, Trung tướng Phạm Tuân cho biết: “Chúng tôi đã lựa chọn những vật phẩm mang vào vũ trụ là: nắm đất ở Ba Đình, lá cờ Tổ quốc, cờ Đảng, ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh, ảnh đồng chí Lê Duẩn, Tuyên ngôn độc lập, Di chúc của Bác... Nó là thông điệp nói với bạn bè khắp năm châu rằng, ngọn cờ của Việt Nam đã có trong vũ trụ, tên Việt Nam được in vào bản đồ vũ trụ quốc tế. Qua đó chứng minh rằng người Việt Nam không những chiến đấu bảo vệ Tổ quốc mà với sự giúp đỡ của bạn bè Liên Xô, Việt Nam hoàn toàn có khả năng làm tốt trong cả các lĩnh vực khoa học công nghệ.
Chuyến bay đầu tiên này cũng là cơ sở ban đầu cho sự hợp tác về khoa học-công nghệ trong lĩnh vực vũ trụ của các nhà khoa học Việt Nam. Nhà du hành vũ trụ Liên Xô Vichtor Vaxilievich Gorbatko tuy không còn nữa, nhưng tình bạn giữa ông và nhà du hành vũ trụ Phạm Tuân, giữa Việt Nam - Liên Xô và Liên bang Nga ngày nay vẫn luôn sống mãi trong lòng người dân mỗi nước.
Một bức ảnh đẹp về tình bạn giữa quân nhân Liên Xô Viktor Gorbatko và Anh hùng phi công Phạm Tuân. Gorbatko có 3 lần bay vào vũ trụ, vào các năm 1969, 1977 và 1980. Ảnh: Wikiwand.
Anh hùng phi công Phạm Tuân (người mặc quân phục đứng giữa) cùng các bạn Nga và Việt Nam tại cuộc gặp gỡ nhân kỷ niệm 40 năm chuyến bay vào vũ trụ.
Tại buổi gặp gỡ nhân kỷ niệm 40 năm chuyến bay vào vũ trụ của Anh hùng phi công Phạm Tuân và nhà du hành vũ trụ Liên Xô Vichtor Vaxilievich Gorbatko mới đây ở Hà Nội, Tham tán Công sứ Đại sứ quán Nga tại Việt Nam ông V.V.Bublikov khẳng định: “Ngày 23/7 là một ngày lễ thực sự trong quan hệ Nga-Việt. Đây là một sự kiện có quy mô tầm thế giới và là niềm tự hào vô tận của nhân dân hai nước".
(Theo VOV)