[TT Hữu ích] Cuộc đảo chính ở Liên Xô tháng 8-1991

[be bư]

em xin chân hóng đảo chính

 

[Ngao5]

Moscow trong những ngày xảy ra đảo chính 8-1991

Lúc rút khỏi Moscow

 

[Ngao5]

Moscow trong những ngày xảy ra đảo chính 8-1991

 

[Ngao5]

19-8-1991: Ba trong số thành viên Uỷ ban Quốc gia Tình trạng Khẩn cấp (GKCP) trong buổi họp báo tại Bộ Ngoại giao Liên Xô: Bộ trưởng Bộ Nội vụ Boris Pugo, phó tổng thống Gennady Yanayev, Oleg Baklanov. Ảnh: Vladimir

19-8-1991: Những thành viên Uỷ ban Quốc gia Tình trạng Khẩn cấp (GKCP) họp báo tại Bộ Ngoại giao Liên Xô: Alexander Tizyakov, Vasily Starodubtsev, Boris Pugo, Gennady Yanayev, Oleg Baklanov. Ảnh: Vladimir

 

[URAL CCCP]

Đúng ngày này, giờ này 26 năm trước đây, tại Liên Xô mở màn cuộc đảo chính
Cuộc đảo chính diễn ra trong 3 ngày: từ 19 đến 21-8-1991, kiện chỉ diễn ra ở Moscow, cơ quan đầu não ĐCSLX và Chính phủ Liên Xô
Từ nửa đêm 18-8 tới rạng sáng 19-8-1991, hàng nghìn xe tăng, xe bọc thép tiến vào Moscow trấn giữ các trụ sở quan trọng của ĐCSLX và Chính phủ Liên Xô
6 giờ sáng ngày 19-8-1991, TV Liên Xô đưa tin một Uỷ ban được thành lập để cai quản Liên bang Xô viết. Uỷ ban này mang tên “Uỷ ban Nhà nước về Tình trạng Khẩn cấp” gọi tắt theo tiếng Nga là GKChP. Uỷ ban này cho biết, Tổng thống Gorbachev không đảm nhận chức vụ tổng thống vì lý do “sức khoẻ”, và họ sẽ thay thế Gorbachev để lãnh đạo đất nước
8 giờ sáng ngày 19-8-1991, “Uỷ ban Nhà nước về Tình trạng Khẩn cấp” ra mắt tại Trụ sở Bộ Ngoại giao Liên Xô, với 7 thành viên chủ chốt (“Nhóm 7 người”) như sau này họ bị kết tội
Phó tổng thống Gennady Yanayev, mặt như đưa đám, lúng búng đọc thông báo

Thần sắc “Nhóm 7 người” căng thẳng, trông yêu yếu không xứng với tiếng xích sắt của xe tăng đang triển khai bên ngoài trụ sở
Uỷ ban này ra lệnh thiết quân luật ở Moscow và một số thành phố lớn ở Liên Xô
Thật lạ lùng, mọi sinh hoạt của đại bộ phận dân chúng vẫn diễn ra bình thường và …. đường dây điện thoại nối từ Moscow với thế giới vẫn hoạt động bình thường.
Đó là điềm báo hiệu bất thường của cuộc đảo chính.
Sau này những thành viên của Uỷ ban này giải thích họ chỉ “hù doạ” Gorbachev, và không muốn đưa Liên Xô vào “nội chiến”, điều mà họ biết chắc chắn

Cám ơn Cụ Ngao đã cho em ôn lại kỷ niệm một thời nước Nga. Hồi đó em về nước được đúng 2 tháng thì đảo chính.

 

[Ngao5]

19-8-1991 – Phó tổng thống Grenady Yanayev tuyên bố kế hoạch của những người lãnh đạo đảo chính ở Moscow. Ảnh: Vitaly Armand
Phó Tổng thống Gennady Yanayev cùng các lãnh đạo khác của cuộc đảo chính ngay lập tức lên đài truyền hình và radio đưa ra một tuyên bố buộc tội rất đanh thép chính quyền trước đó, nhưng dáng điệu yếu ớt và giọng điệu run rẩy của ông trong bài phát biểu ngay lập tức khiến mọi người có cảm giác ông không phải là người có thể mang lại trật tự xã hội, điều nhiều người đã nỗ lực tìm kiếm nhưng không hề thành công

 

[Ngao5]

Phó tổng thống Grenady Yanayev những ngày còn mặn nồng với Gorbachev

 

[Ngao5]

Sáng 20-8-1991, ngày thứ hai của cuộc đảo chính, Tổng thống Liên bang Nga Yeltsin đứng trên nóc xe tăng kêu gọi dân chúng chống lại lực lượng đảo chính
Đây là xe tăng của Sư đoàn xe tăng cận vệ được điều về Moscow bao vây Nhà Trắng - Trụ sở Chính phủ Liên bang Nga
Những chiếc xe tăng này theo lệnh Grachev (sau đảo chính trở thành bộ trưởng quốc phòng) quay súng sang ủng hộ lực lượng Yeltsin
Ghi chú: lúc leo lên xe tăng, những vệ sĩ Yeltsin chưa có tấm khiên che đạn, và chưa có dàn âm thanh, phải sử dụng loa điện cầm tay

 

[Ngao5]

Sáng 20-8-1991, ngày thứ hai của cuộc đảo chính, Tổng thống Liên bang Nga Yeltsin đứng trên nóc xe tăng kêu gọi dân chúng chống lại lực lượng đảo chính
Đây là xe tăng của Sư đoàn xe tăng cận vệ được điều về Moscow bao vây Nhà Trắng - Trụ sở Chính phủ Liên bang Nga
Những chiếc xe tăng này theo lệnh Grachev (sau đảo chính trở thành bộ trưởng quốc phòng) quay súng sang ủng hộ lực lượng Yeltsin
Ghi chú: lúc leo lên xe tăng, những vệ sĩ Yeltsin chưa có tấm khiên che đạn, và chưa có dàn âm thanh, phải sử dụng loa điện cầm tay

 

[Ngao5]

Sáng 20-8-1991, ngày thứ hai của cuộc đảo chính, Tổng thống Liên bang Nga Yeltsin đứng trên nóc xe tăng kêu gọi dân chúng chống lại lực lượng đảo chính
Đây là xe tăng của Sư đoàn xe tăng cận vệ được điều về Moscow bao vây Nhà Trắng - Trụ sở Chính phủ Liên bang Nga
Những chiếc xe tăng này theo lệnh Grachev (sau đảo chính trở thành bộ trưởng quốc phòng) quay súng sang ủng hộ lực lượng Yeltsin
Ghi chú: lúc leo lên xe tăng, những vệ sĩ Yeltsin chưa có tấm khiên che đạn, và chưa có dàn âm thanh, phải sử dụng loa điện cầm tay

20-8 Sau khi Yeltsin phát biểu, một tướng Liên Xô kêu gọi nhân dân ủng hộ Yeltsin

 

[Ngao5]

Sáng 20-8-1991, ngày thứ hai của cuộc đảo chính, Tổng thống Liên bang Nga Yeltsin đứng trên nóc xe tăng kêu gọi dân chúng chống lại lực lượng đảo chính

Sáng 20-8-1991, ngày thứ hai của cuộc đảo chính, hơn 60.000 người cắm trại, vây quanh Nhà Trắng không cho Lực lượng đảo chính tấn công Nhà Trắng

 

[Ngao5]

CIA tại Liên Xô tìm mọi cách liên lạc với Gorbachev, song thất bại
Phương Tây cũng chưa biết xử lý cuộc đảo chính này như thế nào
Ngay sau khi Tổng thống Yeltsin leo lên nóc xe tăng kêu gọi dân chúng chống lại lực lượng đảo chính, CIA liên lạc được với Yeltsin để có được cuộc gọi với Tổng thống George W. Bush
Tổng thống George W. Bush lúc đó cùng vợ đang nghỉ hè, và đây là cuộc gọi đầu tiên của ông với Yeltsin
Sau cuộc gọi này, phương Tây quyết định ngả theo Yeltsin

 

[Buông Xuôi]

Em đánh dấu ạ

 

[Ngao5]

Hàng trăm nghìn người đổ ra đường "xem đảo chính".
Riêng ở Nhà Trắng khoảng 60.000 người. Không rõ bằng cách nào lực lượng tự vệ được trang bị AK-47 và RPG-7 (ta gọi là B-40, 41) cảm tử bảo vệ Nhà Trắng
60.000 người dân làm "lá chắn thịt" bảo vệ Nhà Thắng
Lực lượng đảo chính nhận thấy mình không thực sự được lòng dân chúng
Nếu tấn công Nhà Trắng, có thể chiếm được, và có thể giết được Yeltsin, nhưng sẽ gây căm hận trong lòng người dân
Bản thân họ cũng là những người có học thức và hành động đảo chính của họ kiểu "vừa đ.ái vừa nhòm" khiến họ dao động và không nhất trí tấn công
Chỉ có Boris Pugo, trong tay nắm lực lượng đặc nhiệm Alpha, xem ra hung hăng hơn cả
Đêm 21-8-1991, sau những tranh cãi gay gắt, phe đảo chính, tuy chưa đồng thuận, cũng phải đi đến quyết định: rút tất cả lực lượng vũ trang về vị trí trước ngày đảo chính
Ngay đêm đó, toàn bộ lực lượng đảo chính rút khỏi thủ đô. Đến sáng sớm thì rút xong
Cũng đêm 21-8, điện thoại trên bàn Gorbachev ở Krym hoạt động trở lại
Ngay lập tức Tổng thống George W. Bush gọi cho Gorbachev
Đây là hình ảnh cuộc gọi đó

 

[Muon_biet]

Xu hướng tất yếu nó sẽ xảy ra, một QG lớn mà ngày càng rỗng ruột may không sụp đổ hẳn là quá tốt rồi.

 

[Ngao5]

Sáng 22-8-1991, Tổng thống Nga Yeltsin phát biểu với hàng vạn người trước Nhà Trắng reo mừng vì thất bại của phe đảo chính
Ghi chú: lúc này có khiên titan bảo vệ và hệ thống âm thanh nghiêm chỉnh
Người đứng thứ hai từ trái sang (râu) là Phó tổng thống Liên bang Nga Ruskoi
Hai năm sau, tháng 10-1993, Yeltsin cho xe tăng nã đạn vào phe cánh Ruskoi họp sau bức tường trong hình

 

[Ngao5]

Sáng 22-8-1991, Tổng thống Nga Yeltsin phát biểu với hàng vạn người trước Nhà Trắng reo mừng vì thất bại của phe đảo chính
Ghi chú: lúc này có khiên titan bảo vệ và hệ thống âm thanh nghiêm chỉnh

 

[Ngao5]

Sáng 22-8-1991, Tổng thống Nga Yeltsin phát biểu với hàng vạn người trước Nhà Trắng reo mừng vì thất bại của phe đảo chính
Ghi chú: lúc này có khiên titan bảo vệ và hệ thống âm thanh nghiêm chỉnh

 

[Ngao5]

Cũng ngày 22-8-1991, Gorbachev và gia đình trở về Moscow

Cũng ngày 22-8-1991, Gorbachev và gia đình trở về Moscow
Đệ nhất phu nhân Raisa Gorbacheva chưa hết bàng hoàng sau gần 72 giờ căng thẳng bị giam lỏng

 

[hlx1978]

Copy 1 cụ ở bển thời kỳ đó cho các cụ suy ngẫm .

19/8/1991
Chính biến ở LX

1985-1991 đời sống ng dân LX vô cùng bi đát.
Nhu yếu phẩm luôn thiếu. Lương tháng 1 GS quy ra khoảng 5$, mua được 2kg thịt ở chợ đen.

Đến nỗi các mặt hàng vớ vẩn của VN như áo gió lõi bẹ chuối, son phấn làm bằng đất sét và phẩm màu, xi lip bông hồng xỏ chân 1 lần là rách... cũng là hàng xa xỉ.

Tôi đến nhà máy Hydrosila ở Leningrad, đặt làm turbin cho thuỷ điện Hoà bình. Ban gđ nhà máy đãi tiệc. Mỗi ng được 1 miếng thịt băm bàng nắm tay trẻ con và 1 li cafe vàng ệch, nhạt thếch. Nếu ô gđ ko nói là cafe thì tôi ko thể đoán được đấy là gì.

Tanhia, bạn học đh, đang là kĩ sư trưởng của nhà máy, nói với tôi - "1 năm rồi mới được uống café. Ước gì tháng nào chàng cũng đến kiểm tra tiến độ sản xuất, để em được uống cafe".

Tôi hứa sẽ gửi riêng cho nàng 10kg cafe chồn nếu nhà máy giao turbin đúng hạn.

Công bằng mà nói - bánh mì và sữa luôn có đủ. Ng dân ko bị đói. LX đổi dầu hoả lấy 2 thứ đó để yên lòng dân.

Dù yếu kém mọi bề, nhưng chính quyền luôn kiểm soát truyền thông rất tốt.

Tuyệt đối ko có đối lập. Ko có bất cứ ý kiến nào về tính chính danh của đảng cầm quyền. Chỉ có tiếu lâm về lãnh đạo, về nạn khan hiếm thực phẩm mà bọn bợm rượu thì thầm với nhau ở WC.

Gorby làm TBT đảng CSLX từ 1985 đến 1991. Lúc này LX kiệt quệ đến cùng cực. Đến nỗi Bộ quốc phòng ko thể trả tiền điện và Cty điện lực cắt điện cả các trạm rada quân sự. Vô phúc nếu lúc đó bị tấn công thì LX chẳng khác 1 thằng mù.

Mĩ và NATO ko cần tấn công quân sự. Họ biết LX và phe XHCN sẽ tự sụp đổ vì đói, nghèo và sự bất mãn của nhân dân.

Các lãnh tụ LX thường là những tay giáo điều, tự phụ, nát rượu và tham nhũng. Gorby khác bọn này. Ông biết rằng nếu ko cải cách triệt để thì *** sẽ mất quyền lãnh đạo và Liên bang sẽ tan vỡ.

Với tư cách TBT đảng CS và Tổng thống Liên bang ông ta đề ra 2 chương trình Glasnost - công khai và Perestroika – tái cấu trúc. Gorby ngây thơ tin rằng 2 cái đó có thể khôi phục uy tín cho Đảng và cứu vãn Liên bang xô viết. Từ đáy lòng ô ta ko muốn đảng mất quyên lãnh đạo và Liên bang tan rã.

Tuy vậy Công khai chỉ làm nổi bật những khiếm khuyết ko thẻ nào sửa chữa của Đảng.
Tái cấu trúc không thể tiến hành trên 1 nền móng đã mục ruỗng tận gốc rễ.

Nhìn bề ngoài chỉ thấy LX gặp các vấn đề về kinh tế. Không có dấu hiệu nào cho thấy sẽ có biến đổi căn bản về chính trị. Ai cũng nghĩ rằng các vấn đề kinh tế, tham nhũng chỉ như bệnh ghẻ. Bôi thuốc là khỏi.

Xôi giống xôi.

Trong nội bộ *** đã hình thành các nhóm bất đồng.

1. Gorby đơn độc, tưởng dùng thuốc sát trùng có thể chữa ung thư não, mà ô ta cho rằng chỉ là ghẻ.

2. Nhóm Bảo hoàng do phó Tổng thống, Thủ tướng, Bộ trưởng Quốc phòng, Bộ trưởng Công an, Giám đóc KGB cầm đầu. Nhóm này biết rằng đường lối của Gorby sẽ đẩy *** xuống mồ và làm LX tan rã. Họ muốn hạ bệ Gorby.

3. Eltsin, ủy viên Bộ chính trị, Tổng thống Liên bang Nga, nước to nhất trong 15 nước cộng hòa. Chiếm 60% dân số và 90% diện tích toàn Liên bang.
Bản chất Eltsin là 1 tay lưu manh chính trị và nát rượu. Ông ta không có 1 đường lối chính trị nào rõ ràng cả. Eltsin chỉ đơn thuần bất mãn với chính quyền liên bang, coi Gorby là 1 tay giáo điều, nhu nhược và đòi độc lập tương đối cho lãnh thổ mà Đảng giao cho ông ta quản lý – Liên bang Nga.

Không ai có bất cứ 1 kế hoạch nào.

8-1991 LX bất ngờ sụp đổ. Ko 1 tiếng súng. Không 1 xác chết. Không ai có thể tưởng tượng 1 đế chế tồn tại 74 năm mà tan tành như bọt biển.

5 tỷ người trên trái đất vui mừng với sự kiện này. Chỉ những người cs vn là đau lòng và choáng váng.

Chuyện xảy ra thế nào?

7-1991 Gorby thoả thuận v Tổng thống các nước cộng hoà 1 Hiệp ước Liên bang mới, cho phép các nước CH nhiều quyền tự chủ hơn.

4-8-1991 Gorby vô tư đi nghỉ mát ở Crimea, định 20-8 sẽ quay về Moskow để ký hiệp ước Liên bang. Ông ta quả là ngây thơ.

Nhóm Bảo hoàng tin rằng nếu Hiệp ước liên bang được kí thì LX sẽ tan rã và quyết định hành động. Họ chỉ muốn ngăn Gorby, Tổng thống liên bang - ký Hiệp ước, và trừng trị Eltsin, Tổng thống Nga, biểu tượng của li khai.

17-8 họ cử đại diện đến Crimea gặp Gorby, yêu cầu TT từ chức và chỉ định Phó TT Yanayev điều hành đất nước. Gorby từ chối. Kriuchkov liền ra lệnh giam TT tại nhà nghỉ của ông ta ở Crimea và cắt đứt mọi kênh liên lạc. Mọi chuyện xảy ra hoàn toàn bí mật. Ko ai biết. Trừ mấy tay trong nhóm Bảo hoàng.

Tối 18-8 các đơn vị xe tăng được điều về thủ đô. KGB chuẩn bị 250 ngàn cái còng tay.

Sáng sớm 19-8, ( lịch sử hay đùa dai ), đang ngủ trong căn hộ của mình ở tầng trệt 1 tòa chung cư trên 1 phố lớn ở Moskow tôi nghe thấy tiếng gõ vào kính cửa sổ. Tôi nhìn ra - 1 tốp xe tăng im lìm đỗ trên phố. Mấy anh lính trẻ, mặt mũi đôn hậu, ra hiệu xin thuốc lá. Tôi ra phố hút cùng họ.
- Chuyện gì thế
- Không biết. Chúng tôi được điều về đây rạng sáng nay.
- Để làm gì?
- Giữ trật tự
- liệu có oánh nhau ko?
- Với ai? Chỉ có quân đội LX. Đánh nhau với ai chứ?
- Làm 1 tí ko?
Tôi nói và búng ngón tay vào cổ mình. Các anh lính cười phá lên và nói
- Davai ( nào )
Tôi vào nhà lấy ra chai vodka Stolichnaia. Mỗi ng 1 ngụm.
Rồi quay vào nhà bật TV. Đang phát trực tiếp. Phó TT Liên bang Ianayev đang lắp bắp thông báo - TT ốm, phó TT sẽ thực thi quyền TT, tuyên bố tình trạng khẩn cấp trên toàn Liên bang, thành lập Ủy ban quóc gia về tình trạng khẩn cấp - GKChP gồm 8 ng: phó Tổng thống, Thủ tướng, BT Quốc phòng, BT Công an, Giám đóc KGB và 3 tay lăng nhăng chủ tịch hội nông dân, chủ tịch hội các xí nghiệp, bộ trưởng công nghiệp.

Ko 1 lời giải thích cái gì đang xảy ra.

Thật khó hiểu, nếu TT ốm, thì phó TT nắm quyền điều hành. Sao phải ban bố TTKC và thành lập Uỷ ban QG về TTKC?

Nhân viên an ninh của Đại sứ quán gọi đến. Dặn đổ đầy xăng vào ô tô, thêm 2 can xăng dự trữ và thực phẩm cho 3 ngày. Chuẩn bị di tản bằng đường bộ. Chờ lệnh của Đại sứ. Nghe có vẻ trầm trọng.

Các nhân viên ngoại giao và pv nước ngoài chờ đợi 1 cuộc tắm máu như sự kiện 4-6 ở Thiên An Môn.

Tôi dặn vợ con ở trong nhà rồi lái xe vào trung tâm. Tất cả vẫn bình thường như mọi ngày. Chỉ có 1 điều khác thường - rất nhiều xe tăng đỗ trên các đường phó. Hàng ngàn chiếc.

Trừ giám đốc KGB Kriuchkov có tí não, các thành viên khác của GKChP chỉ là những tay nát rượu, đần độn và hèn nhát. Sau ng ta gọi họ là lũ 8 tên.

20-8 GKChP điều xe tăng bao vây dinh tổng thống Nga, thường gọi là Nhà trắng và ra lệnh cho Eltsin đầu hàng.

Tất cả các lực lượng vũ trang là của Liên bang dưới quyền chỉ huy của TT Liên bang.

Các nước CH ko có quân đội riêng.

Eltsin tuyên bố ko đầu hàng, lên án GKChP tiếm quyền và vi hiến, kêu gọi quân đội không tham gia chính biến.

Tôi lái xe đến dinh tổng thống như đi xem 1 trận bóng đá. Xe cộ lưu thông bình thường.

1 đám đông vô công rồi nghề vây quanh Nhà trắng. Họ ko ủng hộ phe nào cả.

Đối với nhân dân thì Gorby, GKChP, Eltsin là 1 ruộc. Tất cả đều là lãnh đạo cao cấp của đảng CSLX. 1 lũ bất tài, tham nhũng, nát rượu. Chắc đây là 1 vụ tranh giành quyền lực trong nội bộ đảng, như mấy băng nhóm lưu manh. Thế thôi. Ko liên quan đến họ. Họ đến vì tò mò.

Bọn du thủ du thực nhân lúc rối ren tràn vào các cửa hàng ăn cắp rượu mang ra phố uóng say sưa, hát hò inh ỏi. Nhiều đứa say quá lăn ra ngủ ngay trên hè phố.

Lũ 8 tên ra lệnh bắt Eltsin rồi mang rượu ra uống mừng thắng lợi, chờ quân đội còng tay Eltsin mang đến.

Đội đặc nhiệm Alpha của KGB được giao bắt Eltsin. Nhưng binh lính từ chối.

Đây chính là thời điểm quyết định của cuộc chính biến.

Eltsin nói v những ng lính đang bao vây Nhà trắng:
- Ko lẽ các bạn cam chịu sống như cũ? Tôi sẽ mang lại dân chủ cho nước Nga.

Những ng lính dao động rồi thay vì bắt Eltsin, họ quay ra bảo vệ ông. Eltsin đứng lên trên 1 chiếc xe tăng bên ngoài Nhà trắng kêu gọi nhân dân ủng hộ ông ta. Đám đông hò reo như cổ vũ thủ môn đẩy được quả phạt đền.

Những chiếc xe tăng đang chĩa pháo vào Nhà trắng lưỡng lự rồi từ từ quay ngược lại. Họ quyết định theo Eltsin.

21-8 những ng lính xe tăng đến các cửa hàng vật liệu xây dựng mua sơn và vẽ cờ Nga đè lên ngôi sao đỏ, phù hiệu của quân đội Liên bang.
Vậy là quân đội LX thay vì bắt Eltsin lại quay súng đi theo ông ta. Tình thế xoay 180 độ.

Bọn 8 tên khi biết tin quân đội ủng hộ Eltsin, sợ đến mức ko đứng nổi, ko biết phải làm gì, nốc rượu say bí tỉ.
"Một lũ nát rượu, đần độn, nhu nhược và hèn nhát" - Kriuchkov viết trong hồi kí của mình.

Ngay trong ngày này, với tư cách Tổng thống liên bang Nga, Eltsin ra lệnh đặt Đảng cs LX ra ngoài vòng pháp luật. Tịch thu toàn bộ tài sản của đảng. Cấm mọi hoạt động.

22-8 Eltsin cho đưa Gorby về Moskow. Như 1 hành động cứu giá.
Thực ra Eltsin ko ưa gì Gorby. 2 ng là đối thủ chính trị và Eltsin thường xuyên công kích Gorby. Ông ta chỉ lợi dụng Gorby với tư cách TBT đảng CSLX và Tổng thống đương quyền của Liên bang để giải tán đảng CSLX và giải tán Liên bang 1 cách hợp pháp.

Dưới áp lực của Eltsin, ngày 24-8, Gorbachev tuyên bố từ chức tổng bí thư ************* Liên Xô.
Các nước cộng hoà lần lượt tuyên bố độc lập và ra khỏi Liên bang.
Liên bang Cộng hoà Xã hội chủ nghĩa Xô Viết ra đời từ 1917, đến năm 1991 thì tự tan rã.
Không phải tại diễn biến hoà bình. Cũng chẳng có bất cứ thế lực thù địch nào dây vào cả.

BT Công an Pugo tự tử cùng vợ. 7 thành viên GKChP bị bắt.
Sau này ng ta định xử bọn GKChP tội phản quốc. Nhưng ko xử được vì ko thể phản bội 1 Tổ quốc đã không còn tồn tại - Liên bang cộng hoà xã hội chủ nghĩa Xô viết - đành tha bổng.

PS
Dịp này có 3 ng chết. Báo chí phương tây phong họ là anh hùng vì đã cản xe tăng Liên bang để bảo vệ nền dân chủ Nga. Thực ra bọn này chết vì rượu. Binh lính liên bang đã không tuân lệnh GKChP tấn công vào dinh tổng thống Nga và bắt Eltsin. Hoàn toàn ko có bạo lực.
Mẹ 1 tử sĩ nói - "con tôi chết ko vì nước Nga" khi trả lời pv nước ngoài.

Ok
Không hiểu cụ là ai, nhưng người ta toàn vĩ nhân cụ gọi là lũ nát rượu.