Chiến thắng đã qua 75 năm, đánh dấu chiến thắng phát Xít của Hồng Quân Liên Xô, Tối nay trên VTV1 có chiếu phim tài liệu về chiến thắng này.
Lực lượng tham chiến:
+ Hồng quân Liên Xô: Các phương diện quân Bêlôrutxia 1, 2, Phương diện quân Ucraina 1, một bộ phận Hạm đội Bantích và Tập đoàn Không quân tầm xa số 18; tổng cộng 162 sư đoàn bộ binh, 21 quân đoàn tăng cơ giới, 42.000 pháo cối, 7.500 máy bay, 63.000 xe tăng, với tổng số quân là 2.500.000 người.
+ Phát xít Đức: Các cụm tập đoàn quân Vixla và Trung tâm phòng ngự trên trục chính Beclin, tổng cộng 63 sư đoàn (có 15 sư tăng - cơ giới), 10.400 pháo, cối, 1.500 xe tăng, 3.310 máy bay, với tổng số quân là 1.200.000 tên (kể cả 200.000 quân đồn trú Bec-lin). Ngoài ra, còn có một số lực lượng được điều từ nơi khác đến trong quá trình chiến dịch.
- Kết quả: Hồng quân Liên Xô tiêu diệt 70 sư đoàn bộ binh, 23 sư đoàn tăng - cơ giới, bắt sống 480.000 quân, thu 1.500 xe tăng, 5.600 pháo, cối, 4.500 máy bay, giải phóng Beclin và vùng phụ cận đến bờ Đông sông Enbơ, dẫn đến sự đầu hàng vô điều kiện của nước Đức phát xít, kết thúc Đại chiến thế giới thứ hai.
Diễn biến chính
Sau một loạt các chiến dịch tiến công mùa Xuân năm 1945, trên mặt trận phía đông, Hồng quân chỉ còn cách Beclin 60km. Không những thế, quân đội Hitle còn bị uy hiếp từ phía nam.
Trong khi đó, trên mặt trận phía tây, với âm mưu bỏ ngỏ Beclin cho các nước tư bản, quân Đức liên tiếp bỏ vũ khí đầu hàng Đồng minh. Tất cả tình hình đó đã dẫn đến quyết tâm mở chiến dịch Beclin trong tháng 4, một chiến dịch đã được Bộ Tư lệnh tối cao Hồng quân dự kiến từ cuối năm 1944, và được chuẩn xác thêm qua các chiến dịch tiến công mùa Xuân năm 1945.
Rạng ngày 16-4, sau đợt phi pháo bắn chuẩn bị mãnh liệt, dưới ánh sáng của 143 ngọn đèn pha cực mạnh, Phương diện quân Bêlôruxia số 1 đột phá trên hướng chính vào tuyến phòng ngự địch. Trên 1,2 triệu quả đạn pháo các cỡ đã yểm trợ cho bộ binh ngay trong ngày đầu tiên. Nhưng địch ở đây đã chống trả mãnh liệt, nhất là trên điểm cao Dêenlop, nên đến ngày thứ tư mới đột phá qua được khu vực chiến thuật.
Nhưng cùng thời gian đó, hai phương diện quân bạn đã đột phá với tốc độ nhanh. Phương diện quân Bêlôruxia 2 vượt sông Ôđe, làm tê liệt Tập đoàn quân số3, tạo điều kiện phát triển cho cánh trái của phương diện quân Bêlôruxia. Phương diện quân Ucraina 1 vượt sông Nâyxê và sông Xpơrê, ngày 18-4 đã đột phá qua phòng ngự chiến dịch, tiến đến ngoại ô phía nam. Tất cả kết quả đó đã làm tăng tốc độ tiến công của phương diện quân Bêlôruxa 1 và từ ngày 21-4 phương diện quân này đã bước vào chiến đấu trong thành phố. Tập đoàn quân số 9 địch bị hợp vây và bị chia cắt làm đôi. Ngày 22-4 Hitle lệnh cho Tập đoàn quân 12 từ hướng tây về giải vây, nhưng vô hiệu.
Ngày 24-4, Phương diện quân Bêlôruxa 1 đập tan các ổ đề kháng ở gần trung tâm mặt trận, đồng thời một lực lượng quan trọng đã tiến theo kênh đào Ôđe Xpơrê, quặt xuống phía nam hội với Phương diện quân Ucraina 1 và ngày 25-4, hợp vây cụm địch ở phía đông nam Beclin. Cùng ngày, các lực lượng đầu tiên của quân đội Xô viết đã tiến công phòng tuyến trên sông Enbơ và bắt liên lạc với quân Đồng minh.
Từ ngày 26-4, quân đội Xô viết tổ chức tiến công nhằm tiêu diệt các cụm địch bị hợp vây.
Từ 29-4, đã diễn ra những trận chiến đấu ác liệt để chiếm nhà Quốc hội Đức, đến chiều 30-4, Hồng quân cắm cờ trên nóc toà nhà này.
Sau khi Hitle tự sát, chiều 2-5, Tập đoàn phòng ngự Beclin đã chấm dứt chống cự. Các phương diện quân Bêlôruxa1 và 2 tiếp tục phát triển tiến công đến bờ Đông sông Enbơ, và gặp gỡ với các lực lượng Đồng minh ở đây vào ngày 8-5-1945.
Ngày 8-5, tại Beclin, phát xít Đức đã ký văn kiện đầu hàng vô điều kiện.
Trên thực tế, văn kiện này được ký ngày 7-5, nhưng phải đến 23h01 ngày 8-5 tính theo giờ Trung Âu, văn bản mới có hiệu lực. Lúc đó ở Matxcơva, vì khác biệt múi giờ, đã sang ngày 9-5.
Do đó Liên Xô, nay là Liên bang Nga và các nước trong Cộng đồng các quốc gia độc lập (SNG) đều lấy 9-5 làm ngày chiến thắng phát xít Đức. Các nước Tây Âu và Hoa kỳ lấy ngày 8-5 làm ngày chiến thắng phát xít Đức.
en.wikipedia.org
