Thế nào là dầu đạt tiêu chuẩn ?
Dầu máy có tác dụng bôi trơn, làm mát, làm kín, duy trì độ ổn định trong vận hành của động cơ. Với loại dầu kém chất lượng chỉ cần sử dụng trong một khoảng thời gian ngắn và điều kiện vận hành cao sẽ cho sinh nhiệt lớn trong động cơ và tạo carbon đóng cặn. Một loại dầu tốt thì khả năng sinh cặn phải thấp.
Ngoài ra, độ nhớt cũng là một yếu tố quan trọng. Thông thường, loại dầu có độ nhớt ổn định trong nhiều điều kiện nhiệt độ khác nhau thì là loại dầu tốt. Có thể đơn cử ví dụ ở xe máy: Trước kia, trên các dòng xe máy có động cơ công suất nhỏ ví dụ như Honda Dream. Nếu chúng ra sử dụng loại dầu máy kém chất lượng thì máy sẽ trở nên ì hơn và tạo tiếng kêu từ động cơ sau khi chạy một quãng đường dài khoảng 200km. Nguyên nhân là do nhiệt độ động cơ tăng cao, dầu loãng ra không đủ độ nhờn cần thiết cho các bộ phận trong động cơ và phát ra tiếng kêu từ đầu bò. Hay như vào mùa đông, bạn cảm thấy máy hoạt động không trơn tru khi mới nổ máy. Nguyên nhân là vì dầu bị lạnh, đông cứng hơn mức cho phép, khiến cho quá trình dẫn dầu lên động cơ không trơn tru.
Dầu thô được khai thác tại các mỏ dầu lên được các nhà sản xuất dầu chế biến thêm các chất phụ gia khác để làm mát, làm sạch động cơ ,chống oxi hoá, mài mòn,v.v.. Đây cũng là những yếu tố khẳng định chất lượng của dầu.
Việc sử dụng dầu nhớt đúng yêu cầu về chất lượng và phù hợp với động cơ xe sẽ giúp tránh được các hư hỏng, kéo dài tuổi thọ động cơ và giảm chi phí bảo dưỡng sửa chữa.
Có mấy loại dầu cơ bản tại Việt Nam hiện tại?
1. Dầu đơn cấp:
Đây là loại dầu sử dụng phụ thuộc vào các điều kiện nhiệt độ khác nhau. Ví dụ: vào mùa đông bạn sẽ phải chọn loại dầu không bị đông, đảm bảo độ nhớt cần thiết cho động cơ trong điều kiện nhiệt độ thấp. Tương tự bạn sẽ phải chọn loại dầu phù hợp trong điều kiến nhiệt độ cao.
Trong điều kiện thời tiết nhiệt đới, nóng ẩm bốn mùa như Việt Nam thì đây là loại dầu không phù hợp.
2. Dầu đa cấp:
Nhà sản xuất sau khi chưng cất đã sử dụng dây chuyền sản xuất riêng biệt, thêm vào các chất phụ gia khiến cho loại dầu này trở nên thích nghi với điều kiện thời tiết và nhiệt độ tốt hơn nhiều dầu đơn cấp (cho phép trong khoảng -30 độ C đến 60, 70 độ C).
Hiện tại, hầu hết các dòng xe con tại Việt Nam sử dụng loại dầu này. Đơn cử một số loại như: Mobil Super XHP 20W50, Special 20W50, một số dầu sử dụng cho xe máy động cơ 4 thì của Castrol Active 4T, Go 4T, GTX cho xe con và HD 40 cho xe trọng tải lớn như xe tải.
Tất nhiên với một sản phẩm tốt hơn bạn sẽ phải bỏ ra nhiều tiền hơn, khoảng 350.000 đồng đến 700.000 đồng cho can 4 lít.
3. Dầu tổng hợp
Hiện tại, đây được cho là loại dầu sản xuất với công nghệ tốt nhất cho xe động cơ xăng. Dầu được sản xuất, pha chế trong điều kiện, thông số riêng do chính con người tự thiết lập. Vì lẽ đó, loại dầu này cũng có độ bền nhiệt rất cao (khoảng từ -50 độ C đến 600 độ C vẫn cho độ nhớt ở mức gần như không đổi).
Ngoài ra, nhà sản xuất cũng cho thêm các chất phụ gia khác giúp làm sạch động cơ ,chống oxi hoá ,cũng như giúp tẩy rửa và phân tán,chống mài mòn ,tạo cặn.
Anh Đỗ Anh Tuấn, giám đốc GM Deawoo Ngọc Khánh cho biết: “ Dầu tổng hợp bắt đầu xuất hiện ở Việt Nam được khoảng 4 năm và được khách hàng khá hưởng ứng đặc biệt các khách hàng sử dụng xe sang như Mercedes, BMW, Audi,v..v. Trên thế giới, trong các cuộc đua công thức 1 khắc nghiệt thì dầu tổng hợp là lựa chọn bắt buộc cho động cơ.
Ví dụ: Dầu nhờn tổng hợp cho xe chạy xăng Mobil 1 có giá bán lẻ khoảng: 913.000/can 4L cho ô tô và 248.000/can 1L cho xe máy. Bạn sẽ đi được khoảng 12.000 đến 15.000 km tùy điều kiện đường xá mới phải thay. Và đây cũng là loại dầu được coi là thân thiện với môi trường nhờ chu kỳ thay dầu lâu hơn.
Ngoài ra, cũng có vài thương hiệu khác như Castrol (chủ yếu dầu xe máy), Caltex, BP (chủ yếu về dầu Công Nghiệp)”.
Lời khuyên của AutoPro
-Đổ ít không tốt đổ nhiều cũng không xong: Nếu dầu quá ít bơm dầu sẽ không đủ dầu để bôi trơn pit-tông và toàn bộ động cơ. Ngược lại, nếu bạn đổ quá nhiều mức cho phép gây sục dầu, ức chế động cơ cũng sẽ không tốt. Kinh nghiệm cho thấy bạn nên đổ quá mức tối thiểu một chút.
-Theo hệ thống phân loại của SAE (Hiệp hội Kỹ sư Ô tô Mỹ), đối với dầu đa cấp, sau chữ SAE là cặp số và chữ như 5W, 10W hay 15W, 20W dùng để chỉ khoảng nhiệt độ loại dầu đó có độ nhớt đủ để khởi động khi máy lạnh. Để xác định nhiệt độ thích hợp cho động cơ theo ký hiệu này, lấy 30 trừ đi các số đó theo nhiệt độ âm. Ví dụ, dầu 10W có thể cho phép khởi động động cơ ở âm 20 độ C, dầu 15W ở âm 15 độ C.
Dầu động cơ cho các nước xứ lạnh thường là loại 5W, 10W, 15W nhưng tại Việt Nam đa phần là loại 15W hay 20W do đặc thù thời tiết Việt Nam không quá lạnh.
Đứng sau chữ "W" ở loại dầu đa cấp thường là số 40, 50 hoặc 60 - thông số chỉ khoảng độ nhớt ở 100 độ C của dầu; thông thường, số càng lớn thì độ nhớt càng lớn và ngược lại. Tuy nhiên, với các xe hoạt động trong điều kiện không quá khắc nghiệt thì chỉ số thích hợp ở khoảng 30, 40 hoặc 50.
Như vậy, không nhất thiết phải dùng những loại dầu có đầu 5W... hay 10W...( cho phép khởi động ở -25 độ C, -20 độ C) vì nhiệt độ Việt Nam không bao giờ xuống tới nhiệt độ này cả. Hay mức độ nhớt dưới ...W30, trên ...W50 thì cũng không thích hợp với điều kiện khí hậu, loại xe mà chúng ta hay sử dụng.
Xe máy
- Xe tay ga (Spacy, Dylan, SH, .....) thì chọn chỉ số là 10W40 hoặc 10W50 .
- Xe máy nằm ngang (Dream, Jupiter, wave apha, ....) thì chọn nhớt có chỉ số là 20W40 hoặc 20W50 .
- Xe máy đứng (Sonic, Exciter, Fx 125, Su GN125, hoặc một số moto có máy hình V, ....) thì chọn nhớt có chỉ số 15W40 hoặc 15W50.
- Dầu cho động cơ diesel bắt đầu bằng chữ C (Commerical category). Ví dụ: CH là loại hàng đầu hiện nay, CH-4 là loại phẩm cấp cao, CF là loại phổ thông, phù hợp cho hầu hết các loại xe chở người.
CH-4 - hiện đang thịnh hành, được tung ra thị trường năm 1998 cho các động cơ 4 thì tốc độ cao, CH-4 được thiết kế riêng để sử dụng với động cơ chạy diesel có hàm lượng sulfur đến 5%, có thể dùng thay dầu CD, CE, CF và CG4
CG-4 - hiện đang thịnh hành, được tung ra thị trường năm 1995 cho các động cơ 4 thì tốc độ cao, CG-4 được thiết kế riêng để sử dụng với động cơ chạy diesel có hàm lượng sulfur ít hơn 5%, có thể dùng thay dầu CD, CE, CF-4
CF-4 - hiện đang thịnh hành, được tung ra thị trường năm 1990 cho các động cơ 4 thì, có thể dùng thay dầu CD, CE
CE - đã lỗi thời, tung ra thị trường năm 1987 cho các động cơ 4 thì
Hiện tại trên thị trường cũng có nhiều loại dầu cho động cơ diesel, ví dụ: Mobil DELVAP.
- Tại thị trường Việt Nam, các nhà sản xuất vẫn đưa ra các lời khuyên cho người dùng phải dùng đúng loại dầu mà họ khuyến cáo khi vào “thay dầu hãng”. Tuy nhiên, đó chưa hẳn là loại tốt nhất vì nếu họ sử dụng dầu tốt thì sẽ có giá rất cao. Vì thế, nếu “yêu xe như con”, điều kiện khá giả, hãy chọn loại dầu tốt nhất cho mình như dầu tổng hợp chẳng hạn.
- Trung bình là 3000km thì bạn nên thay một lần. Cách một lần thay bạn lại thay lọc dầu một lần.
- Theo dõi sát sao mỗi khi thợ thay dầu đề phòng “đong” thiếu. Thông thường ở xe du lịch động cơ nhỏ lượng dầu máy là 4 lít.
- Nên chọn các tên tuổi nổi tiếng về dầu động cơ như: Mobil, Castrol, Caltex,…
Tư vấn sử dụng xe cao cấp: thay dầu động cơ và hộp số
http://autonet.com.vn/skins/1/images/autonet.gif (
http://autonet.com.vn/skins/1/images/autonet.gif) Máy ồn, công suất giảm, các chi tiết máy nhanh bị mài mòn… là những hậu quả điển hình do việc sử dụng dầu động cơ chất lượng kém hoặc không đúng cách. Dầu nhờn có tầm quan trọng đặc biệt đối với hoạt động và tuổi thọ của động cơ ô tô, cũng giống như máu trong cơ thể con người và động vật.
Chu kỳ thay dầu động cơ
Thường thì các nhà sản xuất xe hơi hiện đại khuyến cáo cứ sau khoảng 10.000km phải thay dầu động cơ. Tuy nhiên, các chuyên gia kỹ thuật tại Việt Nam cho biết trong điều kiện nước ta thì chu kỳ là sau 7.000 – 8.000km.
Lý do của việc này thì nhiều, nhưng chủ yếu xuất phát từ điều kiện vận hành của xe. Đường sá Việt Nam nhiều nơi có chất lượng quá xấu. Động cơ xe phải làm việc mệt mỏi do tăng giảm ga thường xuyên, cùng với đó là nguy cơ hệ thống lọc gió có thể hư hại bất ngờ do quá nhiều bụi bẩn.
Đủ mà không đủ
Một thói quen có thể nói là mạo hiểm của nhiều lái xe khi thay dầu động cơ tại các điểm rửa xe vỉa hè. Điều không may xảy ra khi người ta vì lý do lợi nhuận mà dùng loại dầu thay thế có chất lượng kém hoặc dầu tái sinh mà chủ xe không thể kiểm soát được. Đặc điểm của các loại dầu phẩm chất thấp là không những khả năng bôi trơn kém, mà còn nhanh chóng bị phân hủy và đóng cặn như bùn sền sệt bám dưới đáy cac-te.
Chất cặn đó bám nhiều sẽ chiếm luôn không gian thực của dầu bôi trơn, khiến quá trình kiểm tra mức dầu chỉ cho kết quả ảo. Thông số trên thước thăm dầu có thể cho biết mức dầu vẫn ổn, nhưng thực chất thì dầu bôi trơn lại bị thiếu. Nguy hiểm hơn là chất cặn quá nhiều sẽ chặn cửa hút của bơm dầu và làm tắc các đường dầu bôi trơn. Lúc đó, dầu sẽ không được bơm lên các chi tiết được khiến động cơ bị bó và hỏng rất nhanh.
Lưu ý riêng với dòng xe Porsche: Với loại xe này, mức tiêu hao dầu máy bình quân sẽ khoảng 0,5l/1000km
là bình thường, không phải là sự cố của máy.
Những hậu quả tai hại
Trên các loại xe cao cấp, dầu bôi trơn động cơ do một hệ thống phức tạp kiểm soát và sẽ phát tín hiệu nếu có sự cố xảy ra. Phương thức cảnh báo có thể khác nhau trên các dòng xe khác nhau. Hầu hết xe hơi hiện nay báo lượng dầu không đủ, nhưng cũng có những xe cảnh báo báo áp suất dầu.
Dấu hiệu đầu tiên của việc bị thiếu dầu hoặc dầu chất lượng kém là động cơ ồn hơn bình thường. Khả năng bôi trơn kém sẽ làm các chi tiết bị mài mòn nhanh hơn. Quá trình cọ sát và mài mòn của các chi tiết lại sinh nhiệt làm động cơ nóng lên, càng đẩy nhanh sự mài mòn.
Trao đổi với Autonet, SAOVIETauto tại Hà Nội cho biết: “Khi thấy động cơ nóng và nổ ồn hơn bình thường, các chủ xe cần nhanh chóng đưa đi kiểm tra. Nếu nguyên nhân là do dầu chất lượng kém thì chỉ cần vệ sinh sạch máy rồi cho dầu mới vào, máy sẽ lại êm bình thường trở lại”.
SAOVIETauto còn chia sẻ: “Với các dòng xe cao cấp thì loại dầu động cơ tốt nhất nên dùng hiện nay là Mobil 1. Đây là loại dầu chuyên dùng cho các loại xe đua công thức 1 và những xe phải sử dụng ở những nơi môi trường khắc nghiệt hoặc khó có điều kiện thay dầu (như trên sa mạc hay rừng rậm). Mobil 1 có ưu điểm là không bị phân hủy theo nhiệt độ và thời gian hoạt động của máy và nếu chẳng may thiếu dầu mà chưa kịp bổ sung thì không ảnh hưởng nhiều đến động cơ”. Dĩ nhiên là Mobil 1 cũng có giá đắt gấp nhiều lần so với các loại dầu thông thường khác.
Khi nào thì phải thay dầu hộp số?
Câu hỏi tưởng đơn giản nhưng không phải ai từng sử dụng xe hơi cũng biết câu trả lời chính xác. Với các dòng xe cao cấp hiện nay, dầu hộp số có thể có tuổi thọ song hành với hộp số và rất ít khi phải thay nếu không xảy ra sự cố nào đó. Các sự cố xảy ra có thể là trường hợp xe bị ngập nước hoặc chảy dầu dẫn đến thiếu gây hiện tượng giật khi chuyển số.
(sưu tầm)
Hi vọng những thông tin trên sẽ giúp ích cho đồ án của cụ 
