Với thông tin, tôn chỉ các nước, các đảng phái, hội nhóm xã hội thường đề ra, lấy làm tầm nhìn, tôn chỉ, mục tiêu hướng tới và mục đích hành động, kiểu như:
- Công bằng
- Công bằng xã hội (hay có thể là xã hội công bằng)
- Công bằng cơ hội
Quả thực, em không hiểu các phạm trù đó, bản chất, ý nghĩa của nó, tính tốt đẹp, cao cả, và khả thi trong thực tế, có thể đạt được như thế nào ? và khi nào ?
Nhờ các cụ, mợ khai sáng giúp với ạ.
1) Công bằng XH
Xét về lý thuyết:
Công bằng xã hội là một lý thuyết chính trị và triết học tin rằng có những khía cạnh của khái niệm bình đẳng/công lý ngoài những khía cạnh được thể hiện trong các nguyên tắc bình đẳng của luật dân sự hoặc hình sự, cung và cầu kinh tế, hoặc các khuôn khổ đạo đức truyền thống. Công bằng xã hội có xu hướng tập trung nhiều hơn vào quan hệ giữa các nhóm trong xã hội chứ không phải công bằng về hành vi của cá nhân hoặc công bằng đối với cá nhân.
Xét về thực tiễn:
Trong XH hiện đại, công bằng xã hội xoay quanh việc ưu ái hoặc trừng phạt các nhóm dân cư khác nhau, bất kể lựa chọn hoặc hành động của cá nhân cụ thể nào, dựa trên các đánh giá giá trị liên quan đến các sự kiện lịch sử, điều kiện hiện tại và quan hệ nhóm. Về mặt kinh tế, điều này thường có nghĩa là phân phối lại của cải, thu nhập và cơ hội kinh tế từ các nhóm mà những người ủng hộ công bằng xã hội coi là kẻ áp bức cho những người mà họ cho là bị áp bức. Công bằng xã hội thường gắn liền với chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản.
Công bằng xã hội tạo cơ sở không chỉ cho các hệ thống kinh tế xã hội chủ nghĩa, mà cũng được giảng dạy trong một số truyền thống tôn giáo. Nhìn chung, công bằng xã hội có nguồn gốc là một khái niệm rộng rãi ủng hộ các quyền bình đẳng thông qua nhiều loại sáng kiến khác nhau cho công dân. Công bằng xã hội có liên quan chặt chẽ đến lý thuyết xung đột và khắc phục những sai lầm đã nhận thức về xung đột trong quá khứ hoặc đang diễn ra giữa các nhóm người và các bộ phận của xã hội. Điều này thường tập trung vào việc ủng hộ lợi ích của một số nhóm nhất định trong một quần thể mà những người đề xướng nó coi là bị đàn áp hoặc làm suy yếu lợi ích của và tấn công trực tiếp vào các nhóm mà họ coi là những kẻ áp bức theo nghĩa nào đó.
2) Công bằng/bình đẳng cơ hội:
Bình đẳng về cơ hội là một lý tưởng chính trị đối lập với thứ bậc đẳng cấp. Giả định chính là một xã hội chứa đựng một hệ thống thứ bậc "được mong muốn hơn", "cao hơn" và "thấp hơn". Hoặc có thể có một số phân cấp như vậy. Trong xã hội có đẳng cấp, sự phân công các cá nhân vào các vị trí trong hệ thống cấp bậc xã hội được ấn định bởi sự ra đời. Đứa trẻ thừa hưởng một phần địa vị xã hội của cha mẹ mình. Sự dịch chuyển xã hội có thể diễn ra trong một xã hội có đẳng cấp, nhưng quá trình theo đó một người được thừa nhận vào một cấp độ khác của hệ thống phân cấp chỉ dành cho một số cá nhân tùy thuộc vào địa vị xã hội ban đầu của họ. Ngược lại, khi bình đẳng về cơ hội chiếm ưu thế, việc phân công các cá nhân vào các vị trí trong hệ thống phân cấp xã hội được xác định bởi một số hình thức của quá trình cạnh tranh và tất cả các thành viên trong xã hội đều có đủ tư cách để cạnh tranh bình đẳng. Các quan niệm khác nhau về sự bình đẳng về cơ hội đã xây dựng nên ý tưởng cạnh tranh bình đẳng về các điều kiện khác nhau.
Ở XH hiện đại, dù ít dù nhiều, nhân loại được hưởng kha khá "thành quả" và một số "hậu quả" của những niềm tin triết học và chính trị kiểu như thế này. Không có đúng sai, nó là niềm tin và trong nhiều trường hợp nó thúc đẩy tăng năng suất lao động và tiến bộ XH. VD nếu ở một XH mà chức vụ cao chỉ thuộc về những người xuất thân từ tầng lớp nào đó (hoàng gia, quý tộc, thái tử đảng, con ông cháu cha, theo tôn giáo X, chủng tộc Y, dòng họ Z, vv.) - chắc chắn là tệ hơn những XH mà "Carreers open to Talents", tài năng được chào đón bình đẳng bất kể nguồn gốc.
