Hà thủ ô là vị thuốc từ thân rễ cây hà thủ ô đỏ có tên khoa học là Polygonum multiforrum, Thumb. Cây mọc hoang nhiều ở vùng núi phía Bắc nước ta. Là loại dây leo sống nhiều năm, thân rễ phát triển thành củ. Hà thủ ô vị đắng, chat, tính ấm. Thành phần hóa học có chứa lecithin 3,7%, các dẫn chất oxymethylanthraquynone 1,1 – 1,8%, ngoài ra có các chất bột 45%, chất béo 3,1%, chất đạm 1,1%, các chất vô cơ 4,5%.
Một số bài thuốc có hà thủ ô:
Trị chứng huyết hư cơ thể suy nhược lưng gối đau, nhức mỏi, váng đầu hoa mắt, tóc bạc sớm, di tinh, huyết trắng: Hà thủ ô 20g, thỏ ty từ 12g, đương quy 12g, ngưu tất 12g, bổ cốt chi 12g, tán bột mịn hoàn toàn với mật ong, mỗi lần uống 8 – 12g, ngày 2 lần với nước sôi hoặc nước muối nhạt.
Khí huyết đều hư, cơ thể mệt mỏi, thiếu máu, da xanh, chóng mặt, nhức đầu, râu tóc bạc sớm: Hà thủ ô 20g, thục địa 16g, long nhãn 12, phong **** sâm 12g, xích thược 12 g. Sắc uống ngày 1 thang.
Trị thận yếu, đau lưng, mỏi gối, di tinh nặng, sinh dục yếu: Hà thủ ô 20g, bạch thục linh 12g, ngưu tất 12g, đương quy 12g, thỏ ty tử 12g, phá cổ chỉ 12g. Luyện mật làm hoàn, mỗi lần uống 12g ngày 2 lần.
Chức năng thân âm kém dẫn đến lưng đau, gối mỏi, di tinh, liệt dương, phụ nữ bạch đới, kinh nguyệt không đều: Hà thủ ô 20g, hương phụ 20g, ngải cứu 8g, trữ ma căn 10g, lá sung 20g, ích mẫu 10g, đậu đen 20g. Sắc uống.
Chữa chứng rụng tóc bạc ở tuổi thanh niên: Hà thủ ô 120g, sinh địa 120g, hắc chi ma 120g, nữ trinh tử 60g, hoàng cầm 50g, đương quy 120g, hy thiềm thảo 90g, đan bì 60g, hạn liên thảo 60g. Các vị tán thành bột, dùng mặt hoàn viên mỗi viên nặng 9g, ngày uống 3 lần, mỗi lần 1 viên với nước chín.
Trị mất ngủ do huyết hư: Hà thủ ô 12g, sa sâm 12g, quy bản 12g, long cốt 12g, bạch thược 12g. Sắc uống ngày 1 thang.
Trị suy nhược thần kinh, mất ngủ: Hà thủ ô 12 g, đan sâm 12g, ngũ vị tử 8g, toàn táo nhân 16g, xuyến khung 6g. Sắc uống.
Máu mỡ tăng cao, xơ cứng động mạch: Hà thủ ô 20g, lá ngân hạnh 12g, câu đằng 12g. Sắc uống ngày 1 thang.
Chữa bệnh tăng huyết áp: Hà thủ ô 12g, sinh địa 12g, huyết sâm 12g, hy thiêm thảo 12g, tang ký sinh 12g, ngưu tất 12g. Sắc uống ngày 1 thang chia 2 – 3 lần.
Trị táo bón do huyết hư, tân dịch hao tổn: Hà thủ ô 20 – 40g sắc uống.
Trị can huyết bất túc, huyết áp nơi cao, đau đầu chóng mặt tay chân tê: Hà thủ ô 12g, sinh địa 12g, huyền sinh 12g. Sắc uống.
Tăng cường chức năng sinh lý: Hà thủ ô 40g, sắc uống độc vị hàng ngày chữa nam giới tinh trùng yếu, tinh trùng loãng.
Chữa chứng rụng tóc, mỏi lưng, tai ù do âm huyết bất túc, can thận hư tổn nghiêm trọng: Hà thủ ô 25g, thục địa hoàng 15g, sinh địa hoàng 15g, đương quy 20g, hắc chi ma 20g, trắc bá diệp 15g, câu kỷ tử 20g, thỏ ty tử 20g. Sắc uống ngày 1 thang.
Chữa rụng tóc, da đầu ngứa ngáy toàn bộ tóc ở đầu rụng hết, đau đầu, lưỡi sạm đỏ là có kèm phong huyết ứ phải dưỡng huyết, ích thận, khử phong hoạt huyết: Hà thủ ô 12g, đương quy 12g, xích thược 12g, hồng hoa 6g, xuyên khung 12g, sinh địa 12g, đào nhân 10g, hạn liên thảo 12g. Sắc uống ngày 1 thang.
Nguồn