Nhân chuyến đi up lại bài cũ lấy khí thế cho các bác đi lần đầu
QUYẾN RŨ MIỀN ĐÁ
Lên cao nguyên đá Đồng Văn những ngày cuối đông, khi màu xanh cây rừng đã khép mình tránh rét. Cả một vùng cao nguyên cằn khô trong cái màu xám ngắt của bạt ngàn rừng đá tai mèo. Đồng bào các dân tộc: Mông, Dao, Giáy, Lô Lô, Pu Péo trên cao nguyên Đồng Văn đã quyện đời mình với đá, tan biến vào đá, cùng với đá trở thành rừng, thành lũy, trấn giữ một miền biên viễn phía Bắc Tổ quốc.
Qua Cổng trời Quản Bạ, thị trấn Tam Sơn hiện ra giữa nhấp nhô núi đá. Cánh đồng bậc thang dưới chân núi xanh mướt của lúa, của đậu tương và rực vàng hoa cải. Nắng đổ tràn dưới thung sâu như muốn nâng đôi thạch nhũ tròn trịa lên trời xanh. Thần tiên chẳng mấy khác người phàm tục, mê mải rong chơi, tiên nữ đã để quên đôi ngực trần căng đầy sức sống lại trần gian, làm ngẩn ngơ biết bao tao nhân mặc khách.
Từ Quản Bạ đi Yên Minh, Mèo Vạc, con đường ngoằn ngoèo như sợi chỉ mà tạo hóa ném vội vàng, để khi thì lầm lũi bò dưới thung sâu, khi thì vắt vẻo nơi chênh vênh sườn núi. Đường xa hun hút, ngút tầm mắt chỉ một màu xám ngoét của đá tai mèo, những cánh đồng đá trải dài bất tận, những rừng đá kỳ vĩ nhô ra từ lòng đất rồi vút lên tận mây xanh. Vượt đèo Mã Pì Lèng sang Đồng Văn khi nắng chiều dần khuất, trong mây khói ảo mờ, Mã Pì Lèng như con rắn trườn mình qua không biết bao dốc quanh, khi ẩn khi hiện giữa trùng trùng điệp điệp núi non. Con đường qua đèo hôm nay là kỳ tích của hơn hai triệu ngày công thanh niên các tỉnh Cao - Bắc- Lạng - Hà- Tuyên - Thái, lao động ròng rã từ năm 1959 đến năm 1965. Một cuộc chinh phục thiên nhiên vĩ đại để mở gần hai trăm cây số đường ô tô lên cao nguyên Đồng Văn - Mèo Vạc, nơi mà từ buổi hồng hoang đến năm 1965 chỉ có lối mòn cho ngựa thồ và người đi bộ.
Đứng trên đỉnh đèo Mã Pì Lèng ở độ cao gần 2.000 mét so mặt nước biển, với tay là bắt được mây, mây bồng bềnh trôi khắp nẻo, mây dưới chân, mây ngay trên đầu, thung xa lũng gần trắng xoá một màu mây. Ngước mắt lên ngỡ chạm trời xanh, nhìn ngàn thước xuống, sông Nho Quế như một dải thắt lưng xanh ngang miền eo thon con gái. Mùa lũ nước đục ngầu cuồn cuộn, đông về thì hờ hững như một sợi tơ trời vương xuống thung sâu. Con sông lặng lẽ chảy qua thời gian, mang trong mình biết bao nỗi niềm, âm thầm, lắng đọng mà tha thiết khát khao; trữ tình và thác dốc, nhỏ bé và vĩ đại... Độ chênh lệch địa hình trên 1km đã làm nên hẻm vực Mã Pì Lèng, có lẽ là một trong những hẻm sâu và kỳ vĩ nhất Đông Dương.
Từ Đồng Văn đến Lũng Cú, miên man một miền đá xám, đường đi cheo leo bên vực sâu, núi thẳm, nhìn ngút xa tầm mắt. Ở độ cao 1.700 mét, cánh đồng Thèn Pả bằng phẳng soi bóng ngọn núi Rồng sừng sững ở mỏm Lũng Cú miền cực Bắc. Trèo 283 bậc đá lên đến cột cờ, lá cờ đỏ sao vàng 5 cánh kiêu hãnh bay giữa mây trời lộng gió biên cương. Lá cờ rộng 54 mét vuông đỏ chói trên nền trời xanh, tượng trưng cho 54 dân tộc anh em, trông từ xa như một ngọn lửa đang rực cháy. Ngọn lửa khát vọng tự do, độc lập của cả một dân tộc không biết cúi đầu.
Người Lô Lô gọi chệnh Lũng Cú thành Long Cư - tức là nơi Rồng ở. Ngọn núi dựng cột cờ là đầu Rồng, hai hồ nước dưới chân núi là hai mắt Rồng. Thương dân vất vả, trước khi về với biển, Rồng đã để lại hai con mắt, thành hai hồ nước trong xanh không bao giờ cạn, tắm mát ruộng đồng, nuôi sống bao thế hệ người Mông, người Lô Lô nơi đây.
Từ Quản Bạ đến Yên Minh, Mèo Vạc - Đồng Văn, núi đá chất ngất lưng trời. “Nhưng không ngọn núi nào cao quá đầu gối người Mông”. Ngàn đời nay, bước chân của người Mông đi hết núi này núi khác dọn đá lấy chỗ làm nhà, xếp đá thành tường rào ngăn thú dữ, thành khuôn hứng nước mưa giữa sườn núi chênh vênh để cây ngô tựa vào đó mà lên; cây đậu, cây cải nảy mầm đơm hoa trong vách đá. Đá mọc thành rừng trên sườn núi, đá xếp thành tầng, thành lớp dưới mỗi lòng suối con sông, đá nhảy cả vào nhà xếp thành giường, thành bàn, đá quây thành ruộng nương, vườn tược. Những hốc đá chắt chiu từng giọt nước nuôi con người qua mùa đông khô cằn...
Chợ phiên Đồng Văn họp ngày Chủ nhật. Trên vai thiếu nữ Mông xuống chợ, chiếc quẩy tấu đầy những sản vật của đá. Đỗ trọng, hoàng tinh đỏ, mật ong bạc hà... đều được “chắt” ra từ đá. Mùa đông, cái lạnh khắc nghiệt của vùng cao làm cho miền đá trơ một màu xám ngoét. May sao, vẫn còn những bông hoa bạc hà nhỏ nhoi tím mềm thân núi. Loài cây mỗi năm mọc và nở hoa một lần rồi ẩn mình vào đá chờ tới năm sau. Hoa bạc hà được ong hút nhụy, quyện sương núi “chắt” thành một thứ mật vàng ươm màu hổ phách, ngon và quý, khó nơi nào có được. Mùa thu, tam giác mạch nở tràn lưng núi, những nương hoa trải màu hồng nhạt trên ruộng bậc thang quyến rũ. Loài hoa không thơm nhưng cái màu trắng hồng mơ màng của những triền hoa tựa như sương như khói đọng lại ngang trời. Loài thân thảo mảnh mai, hút sương trời gió núi, vượt lên đá, tung những nụ hoa sáng bừng cao nguyên đá. Để rồi, từ những voan hoa ấy, đọng lại một thứ hạt bé li ti, góp mình nuôi sống con người. Đồng bào các dân tộc vùng cao gieo tam giác mạch trong đá, để rồi thành các triền hoa hút hồn lữ khách. Đá vẫn nở hoa và cuộc sống vẫn cứ sinh sôi!
Đêm rằm hằng tháng, phố cổ Đồng Văn lung linh trong ánh đèn lồng đỏ. Cánh đàn ông tụ tập thổi khèn lá, khèn bè, thổi đàn môi mời gọi bạn tình; bên chảo thắng cố bốc khói thơm lừng, rượu ngô rót tràn bát mời nhau. Những bước váy xập xòe theo chân thiếu nữ trong đêm văn nghệ dân gian bên phố cổ làm say lòng du khách. Ngày càng nhiều hãng lữ hành đưa khách đến thung lũng Sà Phìn tham quan khu di tích Nhà Vương. Chị Nguyễn Thị Liên - hướng dẫn viên tại đây cho biết, du khách tham quan ngày càng đông, có tháng hơn 1 nghìn người. Huyện Đồng Văn đang chập chững làm du lịch, mà Đêm phố cổ Đồng Văn chỉ là một thử nghiệm. Huỵên đang xúc tiến làm một con đường đi bộ ven suối, tương lai sẽ rực rỡ sắc hoa đào, hoa lê, hoa mận mỗi dịp xuân về. Rồi phố Đèn lồng đỏ; phố Đèn lồng trắng; những làn điệu dân ca, những bước xòe nghiêng ngả tiếng khèn… xây dựng thêm khách sạn, nhà hàng… chuẩn bị để đón khách gần xa./.
Box: Những tia nắng ấm báo hiệu trời đất chuyển mùa, đám con gái bắt đầu phơi những chiếc váy thổ cẩm sặc sỡ trên bờ rào đá, chờ tiếng khèn vút lên để khoe sắc theo bước chân mê say trong mùa gọi bạn. Nắng xuân dát vàng những triền đồi để bừng lên sắc đào đỏ thắm trên cành cây khẳng khiu sau giấc ngủ đông, nắng xuân ửng lên từ màu đất nương khô khát... Người Mông, người Lô Lô, người Dao, người Dáy, người Pu Péo… bao đời chắt lọc khí trời đá núi để tồn tại, để sinh sôi như những cánh rừng sa mộc thẳng tắp trên cao nguyên đá ./.
Cụ phi qua chỗ anh Sờn Rách để nạp lúa là coi như xong thủ tục nhé... (b)
:104: 
(k)
