[Funland] Các làng nghề của Hà Tây xưa

[dayaolang]

Hồi bé mẹ em chơi thân với một bác phụ trách Hiệu sách nhân dân nên những truyện thiếu nhi thời đó em được đọc nhiều. Giờ cũng tìm lại được một vài quyển (có quyển dạng e-book) nhưng bọn trẻ con nó chẳng chịu đọc, toàn Doraemon với mấy quyển truyện tranh Nhật Bản. Chẳng cấm được chúng nó đành phải chiều mợ ạ!

Những truyện cụ và em đọc hồi bé có lẽ cũng nhiều tác giả Hà Tây cụ nhỉ. Cụ lạc lối ơi, em bổ sung làng chụp ảnh Lai Xá nhé!

 

[Mss AN TÂM]

Hà Tây nhiều làng nghề nhỉ, e biết mây tre đan Phú Nghĩa ạ

 

[lạc lối]

Cụ sớt “Điếu Hà Tây tỉnh” là ra 1 loạt làng nghề cổ truyền lại dễ nhớ.

Cảm ơn Cụ , phải nói tác giả có tình yêu quá mê đắm với quê hương mới đầy đủ chi tiết đc như vậy, em xin trích lại các cụ đọc :
*---------*
VĂN TẾ TỈNH HÀ TÂY
(Điếu Hà Tây Tỉnh)

Hỡi ôi!
Thế cục xoay vần, càn khôn dời đổi, bước thịnh suy hồ dễ mấy ai hay.
Mở cửa bốn phương Nam, Bắc, Đông, Tây, luồng gió mới thổi qua miền Quê Lụa.

Đã từng trải bao nhiêu sóng gió, tưởng vĩnh hằng trụ mãi với thời gian.
Ai ngờ đâu bèo dạt mây tan, một quyết định tiễn về miền ký ức.

Nhớ linh xưa!
Sừng sững Ba Vì trấn biên cương phía bắc, Thánh Tản Viên uy ngự chốn linh thiêng.
Một dẻo Tây Nam, mây núi nước miên miên, Hương Tích động mở một trời phật pháp.

Dòng Đà Giang độc lưu lên phía Bắc, sông Tích hiền tuôn chảy xuống miền Nam.
Sông Đáy trong kết bạn với Nhuệ Giang, ôm ấp trọn cả bình nguyên trù phú.

Suối Yến mơ ngọt ngào quyến rũ, nụ cười ai ngây ngất nón Ba Tầm.
Tiếng ai ca vắt vẻo giữa rừng xuân, trái mơ vàng mọng căng niềm mơ ước.

Chùa Tây Phương giữa một miền non nước, bao năm rồi La Hán vẫn lặng im.
Đất Bối Khê cung kính vị thánh hiền, nhận liền anh chùa Trăm Gian linh ứng.

Trúc Lâm Môn bàn tay ai gây dựng. Vũ Khắc Trường ngồi đó với thời gian.
Vũ Khắc Minh kế tục hóa kim cương, chùa Đậu lành trở thành miền cổ tích.

Đền Đồng Quan thênh thang và cô tịch, khói hương say phơ phất bóng cửa trùng.
Tiếng đàn bay giữa Đại Lộ mênh mông, nhịp phách tiền nâng hồn người lên cõi.

Dòng Nhị Hà xôn xao sóng dội, phù sa hồng kết thành bãi Tự Nhiên.
Có ai người dội gáo nước thiêng, thăng hoa hết tình yêu và số phận.

Thấy đâu đây túp lều tranh yên ấm, trái tim vàng Chử Đồng Tử, Tiên Dung.
Sáo diều ai tha thiết giữa tầng không, hay khúc hát quần tiên ngày khánh hội.

Đất Đường Lâm bàn tay nào đắp đổi, đá ong xây ngôi vị của hai Vua.
Dòng sữa nào nuôi dưỡng từ ngàn xưa, Phủ Thường Tín sinh sáu ba Tiến Sĩ.

Núi sông hùng vĩ, đất anh linh vạn thủa vẫn anh linh.
Thiên địa tịch minh, đời khang thái muôn năm còn khang thái.

Lụa Hàng Vân bàn tay ai kết sợi, áng tơ mềm vấn vít đất Hà Đông.
Gạo tám thơm dâng ngan ngát hương nồng, ai là người ươm gieo miền Chợ Cháy.

Vành nón xinh nghiêng nụ cười con gái, ai là người cặm cụi giữa làng Chuông.
Bàn tay ai đơm kết sợi chỉ hồng, thu muôn sắc về khung thêu Quất Động.

Cả vũ trụ bao la thơ mộng, tranh sơn mài Duyên Thái gói vào trong.
Muôn thần linh Nam, Bắc, Tây, Đông, thợ Sơn Đồng gọi về từ gỗ đá.

Ai hữu duyên xin về miền Trạch Xá, tà áo dài bay hương sắc Việt Nam.
Đất Phú Vinh chau chuốt mỗi sợi nan, kết mây tre thành diệu huyền vĩnh cửu.

Mộc Chàng Sơn mang phụng long hoa điểu, châu tuần về tô điểm cõi linh thiêng.
Tiếng thoi ai rắc ngọc đất quê hiền, khách tha hồ nhặt gom từ Phùng Xá.

Con ốc nào mang trời mây biển cả, thổi hồn vào đó khảm Làng Chuyên.
Bàn tay nào nơi Thượng Hiệp bình yên, điểm linh nhãn cho muôn loài muông thú.
Giang sơn quyến rũ
Nhân vật tài hoa.

Muôn năm rồi theo bước ông cha, vì Thủ Đô đem thân làm cửa ngõ.
Tấm lòng son trời cao còn soi tỏ, gậy Trường Sơn in dấu đất quê hương.

Chiến tranh ư, trai tráng khắp làng thôn. Nắm tay nhau hát bài ca vệ quốc.
Bỏ lại sau mái tranh nghèo xơ xác, nguyện đem về cho Tổ Quốc vinh quang.

Hồn bay theo cánh gió đại ngàn, xá chi thân vùi sâu ba thước đất.
Tấm bia lạnh nơi nấm mồ đóng chặt, lại mở ra cả chân lý tự do.

Hòa bình ư, lại khúc hát đưa đò, lái thuyền đời vào giữa dòng đổi mới.
Đất cha ông đã bao đời đắp đổi, nay hiến dâng cho sự nghiệp sang trang.

Dù chẳng còn đâu nữa lũy tre làng, dù sáo diều không còn nơi ca hát.
Dù thôn hương chẳng còn đường gạch lát, dù chơi vơi giữa thế giới thương trường.

Chỉ một tấm lòng chan chứa yêu thương
Luôn đầy ắp dù đầy vơi cuộc sống.

Than ôi!
Núi cao trời xanh kia vẫn rộng, mà địa đồ rơi mất chữ Hà Tây.
Đông còn đây, Đoài vẫn còn đây, mà ngơ ngác giữa phố phường Hà Nội

Cô gái quê dịu hiền nơi bến đợi, đã sang sông xao xuyến một chuyến đò.
Niềm vui kia chẳng khỏa hết âu lo, phận làm dâu mấy người hay họa phúc.

Chốn quan trường bị một phen chen chúc, còn công đường hay kê ghế ngồi chơi.
Chốn dân thôn nghe ngóng khắp mọi nơi, còn ruộng đất hay hóa thành vô sản.

Đã chao đảo mấy phen hợp tán, liệu bền không khi biến ngõ thành nhà.
Hạnh phúc chăng khi thuyền mới ghé qua, phận làm hai đã bá truyền đại chúng.

Ai bảo rằng cứ nhà cao cửa rộng, hạnh phúc hơn trong một mái tranh nghèo.
Ai bảo rằng kẻ cả chẳng gieo neo, khi chứng kiến nhà giàu kia cũng khóc.

Nhưng thôi thôi!
Chân đã bước có nề chi khó nhọc, ai bảo rằng phận dưới chẳng có công.
Hồi môn kia cả mảnh đất danh hương, ai dám nói Thủ Đô không nhờ cậy.

Sông Hồng dữ có hiền hòa sông Đáy, Ba Vì thiêng nâng đỡ núi Nùng linh.
Chùa Một Cột như một đóa hoa sen, được hái về từ Phật Đài Hương Tích.

Dáng ai đi trong ngàn năm thanh lịch, tà áo nào không phải lụa Hà Đông.
Nhà ai cao ngất ngưởng giữa không trung, móng nào xây trên đất miền Hòa Lạc.

Khách viễn du không chồn chân ngơ ngác, giữa bốn bề mái ngói xô nghiêng.
Tới Thủ Đô có thủy bộ đôi bên, dắt hồn người vào bao miền hương sắc.

Đáo giang tùy khúc, luôn nhớ câu hữu xạ tự nhiên hương.
Nhất phẩm thiên lương, từng ghi dạ phúc đức tòng tại mẫu.

Đem thân về cùng Thủ Đô yêu dấu, cũng tự hào hộ đối môn đăng.
Bỏ lại sau lưng một quá khứ mênh mông, tránh sao khỏi chút niềm day dứt.

Hà Tây ơi!
Đưa người về một miền ký ức, Quốc Hương còn “bóng chiếc thoi đưa”
Hay đời thường sớm nắng chiều mưa, chỉ “sông Tích, sông Đà giăng lụa”.

Nguyễn Khắc Hiếu còn ngồi đâu đó, gan Tản Đà sông núi hóa thành tên.
Ức Trai xưa vẫn còn đó uy nghiêm, tâm vẫn sáng như sao Khuê buổi sớm.

Cánh hạc trắng bay về miền quên lãng, có ai người thổi đến một áng mây.
Chẳng thấy ai nâng chén rượu đưa cay, chỉ sương lạnh ướt đầm trên lọn cỏ

Tiễn người đi thắp hương lòng cháy đỏ, cho tình đời bát ngát một trời thương.
Cho lời ca tràn khắp nẻo văn chương, lập tượng đài trong chập chùng bể nhớ.

Dù ở đâu giữa đất trời muôn thủa
Xin Người về chứng giám Hà Tây ơi!

Thượng hưởng !

Tháng 9 Mậu Tý
(Nhân dịp nhập Hà Tây về Hà Nội)

 

[phamtruongqm]

Nhớ quê e lập thớt về các làng nghề của Hà Tây quê lụa .Hẳn nhiên đầu tiên mọi người hay biết làng dệt lụa Vạn Phúc - La Khê , gần đó có làng làm bánh kẹo thủ công La Phù , làng mộc Sơn Đồng ,..... xuôi xuống có làng miến rong Cự Đà , mạn Chuông Vác Tía có làng Chuông chuyên làm nón , làng pháo Bình Đà , xuống phía Nam có làng mộc Vạn Điểm Phú Xuyên , làng chăn ga gối đệm Tiền Phong , làng rượu Tân Độ .E mời các cụ bổ sung cho đầy đủ......

 

[chuot08]

Giờ nhiều làng nghề mới phát triển, bắt đầu từ những năm 199x do mở cửa kinh tế, nên để gọi là làng nghề truyền thống là ko chuẩn. Chuẩn thì các cụ xem cuốn “Sơn Tây tỉnh địa chí” của cụ Phạm Xuân Độ in năm 1941 nói rất đầy đủ.
Tuy nhiên do thời thế có 1 số nghề bị mất đi hay thay đổi. Ví dụ như câu này trong Điếu Hà Tây:
“Mộc Chàng Sơn mang phụng long hoa điểu, châu tuần về tô điểm cõi linh thiêng.
Tiếng thoi ai rắc ngọc đất quê hiền, khách tha hồ nhặt gom từ Phùng Xá.”

Nguyên làng Phùng Xá, tên nôm là làng Bùng, là quê cụ trạng Bùng Phùng Khắc Khoan. Nghề dệt lụa dệt lĩnh làng này do cụ đi sứ học hỏi về truyền lại, cùng với nghề rèn (có nói trong cuốn của cụ PXĐ). Nay chỉ còn nghề rèn mà thực ra là sx kim khí sắt thép rất phát triển; dệt tàn khá lâu rồi.

 

[chuot08]

Giờ nhiều làng nghề mới phát triển, bắt đầu từ những năm 199x do mở cửa kinh tế, nên để gọi là làng nghề truyền thống là ko chuẩn. Chuẩn thì các cụ xem cuốn “Sơn Tây tỉnh địa chí” của cụ Phạm Xuân Độ in năm 1941 nói rất đầy đủ.
Tuy nhiên do thời thế có 1 số nghề bị mất đi hay thay đổi. Ví dụ như câu này trong Điếu Hà Tây:
“Mộc Chàng Sơn mang phụng long hoa điểu, châu tuần về tô điểm cõi linh thiêng.
Tiếng thoi ai rắc ngọc đất quê hiền, khách tha hồ nhặt gom từ Phùng Xá.”

Nguyên làng Phùng Xá, tên nôm là làng Bùng, là quê cụ trạng Bùng Phùng Khắc Khoan. Nghề dệt lụa dệt lĩnh làng này do cụ đi sứ học hỏi về truyền lại, cùng với nghề rèn (có nói trong cuốn của cụ PXĐ). Nay chỉ còn nghề rèn mà thực ra là sx kim khí sắt thép rất phát triển; dệt tàn khá lâu rồi.

Em tiếp tí cho nốt câu
Đoạn trên có nói đến nghề mộc Chàng Sơn, thực ra tên này có vào năm 1966; trước đấy dùng tên nôm là Chàng Thôn hay Nguyễn Xá, Nủa Chàng cũng là 1. Làng này có nghề mộc rất lâu đời, trong tập ký “Vang bóng một thời”, cụ Nguyễn Tuân có truyện ngắn “Trên Đỉnh non Tản” viết về cánh thợ mộc làmg này lên đỉnh Ba Vì làm đền đài. Nay làng này vẫn coi cụ thợ cả trong cánh đấy là tổ nghề, thờ phụng đường hoàng!
1 số công trình nhà gỗ trong Văn Miếu (làm năm 199x), Đình Kim Liên, chùa Thày, Tây Phương... là do cánh thợ làng này làm.

 

[Marance]

Phú Xuyên là đất trăm nghề, huyện có nhiều làng nghề nhất Hà Tây cũ, có thể kể: giày dép (Phú Yên), may mặc comple (Vân Từ), mây tre đan (Phú Túc), nặn tò he (Phượng Dực), khảm mộc - gỗ mỹ nghệ, sơn mài (Chuyên Mỹ), kẹo vừng lạc (Hoàng Long), mổ trâu bò (Tri Thủy), cơ khí chế tạo inox dân dụng (Đại Thắng), dệt cước lưới chã (Quang Trung), trồng rau củ (Hồng Thái)....em chưa nhớ hết.
Chắc chắn chuẩn OCOP theo Chính phủ.

 

[vandatAT]

Chắc cụ ở quản phú cầu

Chuẩn đấy cụ,
3 thôn đó nghe giọng nói đặc trưng biết liền .
Nhưng mà nghề ve chai xà kiều có $ thật nhưng đốt ô nhiễm lắm

 

[vuongha]

Làng nghề nhiếp ảnh nghệ thuật Lai Xá - Kim Trung - Hoài Đức . Em chưa thấy nhắc đến nhỉ ?

 

[Bò lốp]

Làng mộc đục Dư dụ, Thanh thùy, Thanh Oai. Làng nghề kim cơ khí Từ Am...

 

[Marance]

Thread này mở ra thấy nhiều cụ có quê gốc Hà Tây quá!

 

[phamtruongqm]

Sơn mài , tranh đá quý ở đâu các cụ

 

[bau67]

Cụ nào hay câu, chài lưới chắc biết làng nghề cước, lưới, lồng cá tôm chỗ phố Nghệ, Minh cường, Vạn Điểm. Ngay Vạn Điểm cũng có làng nghề gỗ khá lớn.
Làng nghề sừng, đầu bò rừng chỗ Thụy ứng, Thường tín.
Làn nghề giầy dép da, họ đóng giầy Tây khá đẹp và bền, chỗ Phú yên, Phú xuyên.
Chỗ Phú xuyên này còn có làng nghề may Vân Từ. Họ may comple, veston nức tiếng.

 

[bau67]

"Việt nam vô địch !" - băng đo quấn đầu, các loại cờ, từ cờ Tổ quốc, cờ Đảng, lễ hội, cờ chuối.... là từ làng nghề may cờ Vân từ, Lê lợi, Thường tín.

 

[quangsot]

Nhớ quê e lập thớt về các làng nghề của Hà Tây quê lụa .Hẳn nhiên đầu tiên mọi người hay biết làng dệt lụa Vạn Phúc - La Khê , gần đó có làng làm bánh kẹo thủ công La Phù , làng mộc Sơn Đồng ,..... xuôi xuống có làng miến rong Cự Đà , mạn Chuông Vác Tía có làng Chuông chuyên làm nón , làng pháo Bình Đà , xuống phía Nam có làng mộc Vạn Điểm Phú Xuyên , làng chăn ga gối đệm Tiền Phong , làng rượu Tân Độ .E mời các cụ bổ sung cho đầy đủ......

Nói về Hà Tây thì Cụ còn thiếu món giò, chả của Ước Lễ.

 

[@xichlo@]

Ô nhiễm môi trường lắm!

 

[VinhHomes]

Quê em Chợ Cháy ao bèo, cũng Hà Tây đấy mà chẳng có nghề truyền thống gì.
Trai tráng thì đi tứ tung kiếm ăn, đội "mất sức lao động" thì ở nhà sinh ra nghề đánh bạc.
May mấy năm gần đây nghề nuôi trồng thủy sản cũng bắt đầu phát triển, chỉ trong khoảng 3 năm đã trở thành vựa cá lớn nhất Miền Bắc.

 

[taomeomommy]

Làng tranh Kim Hoàng, làng nghề làm đèn đồ chơi trung thu Hậu Ái.

cụ này chắc quê làng Canh nhà em .

 

[MiTa]

Nhớ quê e lập thớt về các làng nghề của Hà Tây quê lụa .Hẳn nhiên đầu tiên mọi người hay biết làng dệt lụa Vạn Phúc - La Khê , gần đó có làng làm bánh kẹo thủ công La Phù , làng mộc Sơn Đồng ,..... xuôi xuống có làng miến rong Cự Đà , mạn Chuông Vác Tía có làng Chuông chuyên làm nón , làng pháo Bình Đà , xuống phía Nam có làng mộc Vạn Điểm Phú Xuyên , làng chăn ga gối đệm Tiền Phong , làng rượu Tân Độ .E mời các cụ bổ sung cho đầy đủ......

Chả thấy cụ nhắc tới xã may mặc quê e.

 

[vieteuro]

Em tiếp tí cho nốt câu
Đoạn trên có nói đến nghề mộc Chàng Sơn, thực ra tên này có vào năm 1966; trước đấy dùng tên nôm là Chàng Thôn hay Nguyễn Xá, Nủa Chàng cũng là 1. Làng này có nghề mộc rất lâu đời, trong tập ký “Vang bóng một thời”, cụ Nguyễn Tuân có truyện ngắn “Trên Đỉnh non Tản” viết về cánh thợ mộc làmg này lên đỉnh Ba Vì làm đền đài. Nay làng này vẫn coi cụ thợ cả trong cánh đấy là tổ nghề, thờ phụng đường hoàng!
1 số công trình nhà gỗ trong Văn Miếu (làm năm 199x), Đình Kim Liên, chùa Thày, Tây Phương... là do cánh thợ làng này làm.

Bà nội em gốc làng Nủa họ Chu