Tản mạn về bếp từ
Có thể nó bếp từ là sản phẩm văn minh của nhân loại - Nó chưa phải là đỉnh cao muôn trượng nhưng có thể nói trong căn bếp gia đình hiện nay khó có loại bếp nào vượt qua được.
Vì sao vậy ???
1. Hiệu suất của bếp từ là vô đối
Bếp từ hiện nay cho hiệu suất sử dụng năng lượng thuộc hàng cao nhất trong các loại bếp mà nhân loại đã và đang sử dụng như bếp củi, than, dầu, ga, điện, hồng ngoại, ... nhờ công nghệ sinh nhiệt trực tiếp trên đáy nồi (không qua trung gian như các loại nồi khác).
Vì hiệu suất cao nên sử dụng bếp từ tiết kiệm năng lượng hơn bếp ga, điện và hồng ngoại (có thể không kinh tế bằng than tổ ong và bếp củi !).
2. An toàn
- Với các công nghệ được trang bị như: Tự ngắt khi không có nồi, tự ngắt khi không chạm vào các phím điều khiển trong một khoảng thời gian định sẵn (nếu bật bếp và để quên nó sẽ tự tắt sau một khoảng thời gian), tự tắt khi trào nước, cảm biến điều chỉnh công suất theo nhiệt độ, khóa trẻ em, san nhiệt chống quá tải nguồn điện, cảnh báo dư nhiệt (cảnh báo bếp còn nóng sau khi nấu, không nóng mặt kính trong quá trình sử dụng (đụng vào không bị bỏng - trừ chỗ đáy nồi)... có thể nói bếp từ được trạng bị nhiều nhất các tính năng an toàn cho người dùng.
- Vì không trực tiếp sinh nhiệt, khói, chất thải, ... ra môi trường nên bếp từ giúp bảo vệ môi trường tối ưu nhất (môi trường trong gia đình bạn cũng như môi trường chung).
3. Vệ sinh và tiện nghi
Mặt bếp là một tấm kính, ceramic, kính ceramic, ... phẳng vô cùng tiện lợi khi vệ sinh - chỉ cần dùng khăn ẩm lau là xong.
Các loại xong nồi dùng bếp từ không bao giờ bị đen (trừ khi cháy dính thức ăn) và rất tiện khi vệ sinh dụng cụ nấu ăn.
4. Tiện nghi, tiện ích
- Bếp từ sinh nhiệt trực tiếp trên vật liệu đáy nồi, không truyền qua môi trường trung gian như cách truyền thống nên khi nấu bếp có thể bật điều hòa lạnh, bật quạt mà không ảnh hưởng nhiều (tất nhiên nếu mở nắp nồi thì nó có làm mất nhiệt nhưng không ảnh hưởng gì nhiều) - Điều này hết sức quan trọng trong điều kiện nắng nóng như ở VN.
- Bếp từ hiện nay được đặt sẵn khá nhiều chế độ nấu nướng như: Chế độ rán ít dầu (rán cá, thịt, trứng, ...), chế độ rán ngập dầu (rán đậu, khoai tây, bánh rán, ...), nấu cháo, ...
- Bếp từ hiện được thiết kế với từ 9 - 10 mức nhiệt lên có thể tùy chỉnh nhiệt độ rất linh hoạt khi nấu ăn.
- Bếp từ có chế độ nấu nhanh (booster) cho phép kích hoạt gấp đôi câng suất bình thường đáp ứng tốt nhất nhu cầu nấu cực nhanh.
- ...
5. Bếp đa dạng cho sự lựa chọn
- Bếp từ có nhiều lựa chọn về kiểu dáng như: Bếp âm, bếp dương, bếp có thể đặt âm hoặc dương đều được - Phù hợp với nhiều căn bếp khác nhau.
- Bếp từ có nhiều lựa chọn về vùng nấu như: Bếp 1 vùng nấu (cơ động để nấu lẩu hoặc picnic, 2 vùng nấu (thông dụng), 3 vùng hoặc 4 vùng (các vùng có kích thước khác nhau phù hợp với nhiều nhu cầu sử dụng).
- Bếp từ có nhiều kiểu kết hợp với bếp khác như: Chỉ có bếp từ (1, 2, 3, 4, ... vùng từ - phổ biến, đa dạng từ Âu đến Á), Từ + Hồng ngoại (Bếp gốc Á nhiều hơn bếp gốc Âu), Từ + Hồng ngoại + Nướng (phổ biến là các loại bếp nội địa của Nhật - Tây lông thường dùng lò nướng chuyên dụng, không kết hợp).
6. Bếp từ Âu và Á
- Về nguồn gốc xuất sứ: Ở VN hiện nay chủ yếu bếp từ có nguồn gốc từ châu Âu và châu Á. Châu Âu đứng đầu là Đức sau đến Pháp, Tây Ban Nha, Ý, ...; Châu Á đứng đầu là Nhật, Hàn Quốc, Trung Quốc, ... (xếp hạng theo chất lượng chứ không theo sản lượng).
- Nơi sản xuất: Bếp châu Âu loại từ 3 vùng nấu trở lên phần nhiều được sản xuất từ các nước châu Âu, loại có 2 hoặc ít hơn 2 vùng nấu thường sản xuất tại nước thứ 3 (trong đó chủ yếu là Trung Quốc). Bếp châu Á (Nhật/Hàn/Trung) loại kết hợp Từ + Hồng Ngoại + Nướng 100v chủ yếu sản xuất và SD tại thị trường Nhật (hàng nội địa), loại điện áp 220v chủ yếu sản xuất tại các nước thứ 3 (Thái Lan, Trung Quốc, Malaysia, Việt Nam, ...) và một số sản xuất tại chính quốc (Media của Trung Quốc, Cuckoo của Hàn Quốc, ...).
Hàng sản xuất tại châu Âu và Nhật luôn có chất lượng và đẳng cấp cao hơn tại nước thứ 3 (trừ hàng Trung Quốc).
7. Âu tốt hay Á tốt
Âu cũng có thằng tốt nhất (Đức), thằng khá (Pháp, Tây Ban Nha), thằng trung bình (Ba Lan, CH Séc, ...) và có cả thằng kém (Thổ Nhĩ kỳ), ...; Á cũng có thằng tốt (Nhật), thằng khá (Hàn), thằng trung bình (Thái, Trung Quốc xịn), Thằng kém (Trung Quốc, Việt Nam giả cầy !)...
- Nếu lấy Đức làm đại diện cho Âu và Nhật đại diện cho trường phái châu Á thì
+ Phần cứng: Mặt kính Shott ceran của Đức hay dùng đẹp, cứng, chịu nhiệt cao, chống sốc nhiệt tốt hơn kính Ceramic của Nhật hay dùng một chút (chỉ tính hàng chính hãng); cuộn từ của Siemens và Bosch dùng cho bếp Đức và cuộn từ Panasonic, Hitachi, Toshiba dùng trên các bếp của Nhật ít chênh lệch về chất lượng (của Trung Quốc thì không có cửa); bo mạch, các linh kiện khác tương đương nhau. Tuy nhiên, thiết kế bề mặt bếp Nhật thường thực dụng hơn của Đức (mặt bếp chống trượt nồi nấu, điều khiển các vùng bếp riêng biệt, ...).
+ Phần mền: Bếp Đức đơn giản, thực dụng (chủ yếu là hầm và nấu); Bếp Nhật đa dạng về tính tính năng nấu được cài sẵn phù hợp với truyền thống nấu ăn châu Á như rán, hầm, nấu cháo, nướng, ...).
+ Giá cả: Bếp từ Đức chính hãng thường đắt hơn bếp từ Nhật.
+ Nồi, chảo SD: Bếp Đức thường kén nồi hơn bếp Nhật.
- Bếp sản xuất tại nước thứ 3 thì SX tại châu Âu thường được kiểm tra, giám sát chất lượng chặt chẽ hơn châu Á nên chất lượng đồng đều hơn.
Tóm lại, bếp SX tại Nhật và Đức thì tùy thích của mỗi người thôi, độ tin cậy và tiện ích đều tuyệt vời; hàng sản xuất nước thứ 3 thì châu Á lởm khởm hơn châu Âu.
8. Sử dụng nồi chảo gì khi nấu bếp từ
Nồi sử dụng tốt nhất cho bếp từ xếp theo thứ tự
(1) Gang (không chỉ dùng tốt nhất mà còn đắt nhất).
(2) Thép cac bon.
(3) Thép không gỉ.
(4) Nồi chảo khác (không phải nồi từ thì có thể dùng miếng sắt từ đặt dưới rồi đặt nồi lên cũng được - cái này có miếng bán sẵn).
9. Tại sao bếp Nhật dùng ổ cắm, bếp Đức đấu trực tiếp vào nguồn điện
Bếp từ nào cũng theo nguyên tắc không ngắt nguồn điện hoặc không tắt nguồn ngay sau khi ngừng nấu - Cái này là để cho quạt thông gió hoạt động cho tới khi nhiệt độ bếp về ngưỡng cho phép.
- Bếp Nhật thường bố trí cầu chì ngay trong phích cắm nên cắm vào ổ để cố định không cần rút ra khi ngừng nấu (việc rút ra cắm lại nhiều dẫn đến tiếp súc không tốt ảnh hưởng đến tuổi thọ và sự hoạt động bình thường).
- Bếp Đức không kèm theo phích cắm mà yêu cầu đấu trực tiếp vào nguồn điện vì nó có thiết bị bảo vệ kèm theo rồi, nó cũng không cho phép đóng ngắt nguồn điện sai quy trình dẫn đến hỏng hóc không cần thiết.
Tóm lại, kết nối kiểu nào cũng được nhưng không cần thiết phải ngắt nguồn sau mỗi lần nấu, không được cắt nguồn ngay khi dừng nấu (nó có nhiều nấc bật chế độ nấu và có các chế độ án toàn đặt sẵn rồi nên không sợ mèo hay chuột bật bếp chơi đâu !).
10. Bếp từ có bền không
- Bền hơn bếp hồng ngoại: Bộ phận sinh nhiệt của bếp hồng ngoại độ bền không cao do thường xuyên sinh nhiệt cao; mặt bếp hay bị sốc nhiệt, cháy dính thực phẩm làm giảm tuổi thọ; bếp hồng ngoại tự thân sinh nhiệt làm ảnh hưởng đến các linh kiện của bếp nhiều hơn bếp từ cũng ảnh hưởng đến tuổi thọ nhiều hơn.
- Bền hơn bếp ga: Bếp ga nếu bị trào nước khi đun sẽ làm sốc nhiệt dẫn đến biến dạng các mâm đốt, vòi ga, ... và hậu quả là lửa không đều, không cháy hết ga, ...
- Không bền bằng bếp than tổ ong và bếp củi - Do những bếp này không có linh kiện điện tử !!!
11. Nhược điểm của bếp từ
- Giá đắt và rất đắt không phù hợp với nhiều gia đình (bếp đôi ngon lành phải trên 15tr).
- Nồi chảo dùng cho bếp từ là nồi có khả năng nhiễm từ (không dùng được nồi đất, nồi nhôm, thép không gỉ, titan, thủy tinh ... và thường đắt hơn nồi khác (1 cái nồi gang Staub 5 lít của Pháp không dưới 5 triệu VNĐ, bình dân như Lodge của Mỹ cũng khoảng trên 3 triệu 1 cái !; nồi/chảo thép cac bon thì bộ nồi thép không gỉ của Đức cũng tầm 5 triệu, ...).
- Trẻ em và người có tuổi khó tiếp cận và làm quen (đặc biệt là hàng nội địa Nhật).
- Bếp điện tử, nhiều chức năng, tính năng thường xuyên được cập nhật nên có thể nhanh bị lạc hậu hơn bếp than tổ ong và bếp củi !
- Luôn phải cẩn thận hơn khi SD: Nếu dùng ẩu làm rơi cái nồi gang khoảng 7 kg xuống mặt bếp coi như mất 1/2 cái bếp (thay mặt bếp loại tốt không dưới 6 - 7 triệu) !
11. Nấu có ngon không ?
Nếu là bếp từ tối giản, giá rẻ thì khó mà nấu ngon hơn bếp ga.
Nếu là bếp hiện đại, nhiều chức năng nấu, sử dụng nồi gang để nấu và biết sử dụng thì nấu ngon hơn bếp ga dân dụng (không so với bếp công nghiệp).
Và vấn đề quan trọng là thằng người sử dụng mà không hiểu cái bếp và cách chế biến thì cũng như nhau cả.
12. Chọn bếp từ cho gia đình
- Dùng bình thường cho gian đình có nồi cơm diện, vi sóng, lò nướng rồi thì dùng bếp từ đôi là hợp lý.
- Thích nướng mực, nướng thịt, tận dụng xong chảo cũ thì chọn cái từ + hồng ngoại.
- Bếp rộng thích nhiều tính năng, tiền vừa phải, thích mày mò thì làm cái nội địa Nhật (bếp dương mới chứ không phải hàng bãi, 100v) kết hợp từ + hồng ngoại + nướng.
- Nhiều tiền, thích nổi bật, thiết bị bếp cao cấp dùng bếp Đức loại xịn (sản xuất Đức) 3 - 4 vùng nấu.
- Thực dụng, dễ dùng, nhiều tính năng, chất lượng tốt, đẹp và bền nhưng không cần quá xuất sắc thì dùng cái bếp từ Nhật xuất (Made in Japan, 220v).
- Dùng ở các thành phố lớn thì có thể dùng hàng Âu, Á đều được vì mạng lưới bảo hành thường có ở các thành phố lớn.
- Dùng ở các tỉnh, thành phố khác thì tốt nhất dùng hàng Nhật xuất chính hãng để có thể bảo hành tại nhà (dùng hàng Âu hệ thống bảo hành hạn chế hơn, mỗi lần sửa mang đi xa quá phức tạp).
- Muốn kích hoạt đun siêu tốc với tính năng Booster thì chọn bếp Đức - Bếp Nhật thường ít loại có tính năng này, bù lại nó có công suất lớn hơn. Nếu nguồn điện không khỏe thì nên chọn bếp có tính năng san nhiệt giữa các vùng nấu để khỏi phải gọi 114 !
13. Kinh phí thế nào thì dùng bếp từ
Để thay bếp ga bằng bếp từ dùng cho nấu ăn hàng ngày tối thiểu cũng phải đầu tư ban đầu trên 10 triệu, trong đó cái bếp từ đôi khoảng trên 7 triệu, còn lại là nồi, chảo.
Chi phí sử dụng sẽ thấp hơn hoặc bằng bếp ga.
14. Lưu ý
Chọn loại, hình thức, xuất xứ thế nào là tùy nhu cầu SD, sở thích và túi tiền nhưng hết sức lưu ý đến một vấn đề đó là điều khiển nhiệt của bếp theo công nghệ gì ?
Bếp tốt, hiện đại, chất lượng phải sử dụng công nghệ biến tần (kiểu như inveter) chứ không phải đóng/ngắt nguồn điện như một số bếp từ cổ, nhái, giả của Trung Quốc hoặc Việt Nam không rõ nguồn góc (đóng ngắt kiểu rơ le nhiệt) !
Tóm lại, nếu có điều kiện thì dùng bếp từ là ok - Giống như một bác nói so với bếp ga nó như là 4 bánh so với 2 bánh vậy !
Chúc các bác có lựa chọn sáng suốt !!