Dinh thự cổ Hoàng A Tưởng
Nằm ở giữa trung tâm huyện lỵ, được xây dựng từ năm 1914 và hoàn thành năm 1921, chủ nhân xây dựng Dinh thự là Hoàng Yến Chao dân tộc Tày bố đẻ của Hoàng A Tưởng. Trải qua hàng mấy chục năm mưa nắng Dinh thự vẫn đứng uy nghi, nổi trội giữa một khu dân cư đông đúc, phố xá tấp lập.
Trước năm 1945 Bắc Hà là xã hội thuộc địa nửa phong kiến, có giai cấp thống trị và bị trị, người bóc lột và kẻ bị bóc lột, trong đó tầng lớp bóc lột là thổ ty mà điển hình là cha con Hoàng Yến Chao – Hoàng A Tưởng. Dựa vào tiềm lực kinh tế, thổ ty Hoàng Yến Chao cho xây dựng một Dinh thự bề thế như thế này. Địa điểm Dinh thự được chọn theo thuyết “ Phong thuỷ” trên một quả đồi rộng hướng Đông Nam, đằng sau và hai bênphải – trái có núi; phía trước có suối và núi mẹ bồng con. Địa hình tổng thể có thế “Sơn thuỷ hữu tình” đẹp và hợp với cảnh quan khí hậu á nhiệt đới. Kiến trúc của dinh được hai kiến trúc sư người Pháp và Trung Quốc thiết kế đồng thời trực tiếp giám sát thi công, nên nó mang phong cách kiến trúc á, âu kết hợp, tạo sự hài hoà, bố cục hình chữ nhất liên hoàn khép kín. Ở giữa về cuối là hai nhà chính. Hai bên tả, hữu là nhà phụ, trước là bức bình phong, giữa là sân chơi. Vào Dinh phải bước lên mấy bậc cầu thang hình quạt từ hai bên lại, rồi tới phòng chờ, sau đó mới bước vào khoảng sân rộng để hành Lễ và múa xoè.Nhà chính 2 tầng có diện tích 420m2. Các cửa nhà đều thiết kế theo hình vòm. Tuy các cửa cao thấp không đều, nhưng cân đối. Hành lang có lan can, trước cửa đều đắp phào nổi, cả hai tầng nhà chính đều có ba gian, bốn gian hai bên phải, trái cả hai tầng là nơi sinh hoạt gia đình, gian giữa hai tầng dùng làm nơi hội họp. Mặt chính được trang trí bằng nhiều hoạ tiết công phu. Hai bên phải, trái có đắp nổi hai câu đối với nội dung chúc gia đình dòng họ hiển vinh.
Hai bên tả hữu là hai dãy nhà ngang có bố cục và kiến trúc giống nhau. Mỗi dãy đều hai tầng nhưng thấp hơn nhà chính, mỗi tầng cũng có ba gian với tổng diện tích là 300m2, mỗi gian đều có chức năng sử dụng riêng. Tiếp giáp với hai dãy nhà còn có hai nhà phụ cũng gồm hai tầng nhưng kiến trúc đơn giản hơn dùng làm nhà kho, cho lính và phu ở, tổng diện tích mỗi nhà 160m2. Vật liệu xây dựng gạch gói thì được sản xuất tại chỗ bằng cách mời chuyên gia Trung Quốc, sắt, thép và xi măng được mua từ dưới xuôi chở lên bằng máy bay.
Xung quanh có tường xây bao, dinh gồm có 3 cổng : Một cổng chính, 2 cổng phụ, trổ nhiều lỗ châu mai có lính gác hai trung đội. Tổng diện tích khu nhà lên tới 4.000m2.
Xưa
Dinh thự cổ Hoàng A Tưởng được các ngành chức năng của tỉnh, chính quyền Huyện Bắc Hà triển khai kế hoạch thực hiện trùng tu, tôn tạo
Và nay :77::77::77: