ĐỊA ĐIỂM CƠ QUAN BỘ TỔNG TƯ LỆNH
QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN VIỆT NAM
1. Tên di tích: Địa điểm cơ quan Bộ tổng tư lệnh Quân đội nhân dân Việt Nam
2. Loại công trình: Địa điểm lưu niệm
3. Loại di tích: Di tích lịch sử cách mạng
4. Quyết định: Đã xếp hạng di tích lịch sử cấp quốc gia theo quyết định số 43/1999/QĐ- BVHTT ngày 12/7/1999 của Bộ Văn hóa Thông tin.
5. Địa chỉ di tích: xóm Bảo Biên, xã Bảo Linh, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên.
6. Tóm lược thông tin về di tích
Khu di tích lịch sử cơ quan Bộ Tổng tư lệnh Quân đội nhân dân Việt Nam (1949- 1954) tại xóm Bảo Biên, xã Bảo Linh, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên nằm cạnh tuyến đường Phúc Chu - Bảo Linh - Thanh Định, cách trung tâm huyện lỵ Định Hóa gần 15 km.
Khu di tích lịch sử cơ quan Bộ Tổng tư lệnh Quân đội nhân dân Việt Nam (1949- 1954) gồm hai điểm chính: một là, nơi ở và làm việc của Đại tướng Võ Nguyên Giáp và văn phòng Quân ủy ở đồi Đỏn Mỵ ; hai là, văn phòng Bộ tổng Tư lệnh trên đồi Khau Cuối thuộc thôn Bảo Biên, xã Bảo Linh, huyện Định Hóa tỉnh Thái Nguyên.
Trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1949- 1954), Bảo Biên được Chủ tịch Hồ chí Minh và **** ta chọn làm một trong những điểm trung tâm của căn cứ địa Trung ương (An toàn khu- gọi là ATK). Tại đây từng có các đồng chí lãnh đạo cao cấp của Bộ Quốc phòng ở và làm việc như đồng chí Tạ Quang Bửu, đồng chí Hoàng Văn Thái ở đình bản Khen. Sau ngày kháng chiến thành công Thủ tướng Phạm Văn Đồng và Đại tướng Võ Nguyên Giáp nhiều lần viết thư thăm hỏi và động viên đồng bào các dân tộc ở đây. Mùa xuân năm 1989 vào ngày 12/8/1998 Đại tướng Võ Nguyên Giáp về Bảo Linh, đã đến thăm bà con các dân tộc tôn Bảo Biên, thăm lại nơi ở, làm việc năm xưa của Người.
Điểm di tích nơi ở và làm việc của Đại tướng Võ Nguyên Giáp và văn phòng quân ủy nằm trên đồi Đỏn Mỵ, nhìn ra phía trước theo hướng Đông – Nam là cánh đồng Bảo Biên, rồi đến đường liên xã Phúc Chu - Bảo Linh - Thanh Định. Bên phải, bên trái điểm di tích là nhà dân. Phía sau là dãy núi Lai Liệp nối liền với dải núi Hồng hùng vĩ. Hiện nay tại điểm di tích còn thấy 5 nền nhà to, nhỏ khác nhau, qua lời kể của các nhân chứng thì nền nhà lớn trên đỉnh đồi là nơi hội họp và làm việc. Phía trước là nhà gác, sau là bếp, bên trái là nhà ở của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, nhân viên Văn phòng Quân ủy và nhân viên phục vụ. Dưới chân đồi phía sau có một cái ao lau sậy um tùm xung quanh là ruộng của dân.
Điểm di tích văn phòng Bộ tổng Tư lệnh nằm trên trên đồi Khau Cuối là dải đồi thấp, đối diện theo hướng Đông – Nam với nơi ở của Đại tướng Võ Nguyên Giáp (cách đồi Đỏn Mỵ khoảng 700m ). Bên phải, bên trái, phía sau là rừng cọ, vàu. Phía trước ( hướng Tây- Bắc) là cánh đồng Bảo Biên. Hiện còn nền nhà hội trường lớn và văn phòng làm việc của Bộ tổng Tư lệnh. Ngoài ra còn nhiều nền nhà to, nhỏ khác nhau nằm rải rác trên đồi Khau Cuối đó là nơi ở của bộ đội ta để bảo vệ khu căn cứ Bảo Biên.
Toàn bộ khu di tích lịch sử Bảo Biên nằm trong một thung lũng nhỏ hẹp, bao quanh là rừng núi rất kín đáo, thuận lợi cho việc giữ gìn bí mật, nhưng cũng rất thuận tiện cho việc liên lạc đi các hướng.
Bảo Biên được coi là trung tâm đầu não quân sự của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa thời kỳ 1949 - 1954. Tại đây Đại tướng Võ Nguyên Giáp cùng với Quân ủy và Bộ tổng Tư lệnh đã xây dựng các kế hoạch quân sự quan trọng trình lên thường vụ Trung ương **** và Hồ Chủ Tịch phê duyệt cho nhiều chiến dịch lớn, như chiến dịch Biên giới 1950; chiến dịch Điên Biên Phủ lịch sử…
Nơi ở và làm việc của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Văn phòng quân ủy và văn phòng Bộ tổng Tư lệnh trước đây được làm bằng tre, nứa, gỗ, lá cùng với thời gian, và tác động của thiên nhiên nên khu di tích bị xuống cấp nhiều không còn được nguyên vẹn như 60 năm trước nhưng nhiều dấu tích (nền nhà) vẫn được nhân dân dịa phương lưu lại. Để lưu lại những dấu tích lịch sử cách mạng cho đời sau năm 2004 khu di tích lịch sử cách mạng Cơ quan Bộ tổng tư lệnh Quân đội nhân dân Việt Nam đã được Nhà nước đầu tư tôn tạo với một số công trình như dựng lại nguyên mẫu Văn phòng bộ tổng tư lệnh, xây dựng bia khu di tích, xây dựng nhà bia ghi dấu sự kiện, dựng biển hướng dẫn để đón khách vào tham quan đặt các bia di tích tại các nền nhà Văn phòng Quân ủy Trung ương, đường hầm trú ẩn tại điểm di tích nơi ở và làm việc của Đại tướng Võ Nguyên Giáp.
Khu di tích cơ quan Bộ tổng tư lệnh Quân đội nhân dân Việt Nam tại xóm Bảo Biên xã Bảo Linh, cùng với các di tích trong vùng ATK Định Hóa như nơi hợp nhất đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân với đội Cứu quốc quân thành Việt Nam giải phóng quân (15/5/1945) tại Định Biên. Di tích chủ tịch Hồ Chí Minh ở Tỉn Keo xã Phú Đình, vượt qua Đèo De núi Hồng là khu di tích lịch sử Tân Trào (Tuyên Quang)… tạo thành một quần thể di tích cách mạng và kháng chiến, thuận tiện cho việc tham quan du lịch của du khách thập phương.
