- Biển số
- OF-15526
- Ngày cấp bằng
- 28/4/08
- Số km
- 1,335
- Động cơ
- 524,900 Mã lực
- Nơi ở
- quê !
- Website
- www.facebook.com
Lão thoimom vẫn chửa đi được à ? Rủ nhà Thụt lại đi cùng nó chỉ đường cho :21: Mà sao lại đỏ hết ... ít lên thế kia ? 
Ảnh các chuyến bang giao của OF Tuyên Quang và Củ Sâm.
- Thread starter kiamorningfun
- Ngày gửi
- Biển số
- OF-55088
- Ngày cấp bằng
- 16/1/10
- Số km
- 1
- Động cơ
- 449,310 Mã lực
- Biển số
- OF-5750
- Ngày cấp bằng
- 15/6/07
- Số km
- 4,018
- Động cơ
- 578,074 Mã lực
- Nơi ở
- Bốn biển là nhà
- Website
- hieplucjsc.fpt.in
Đến Nà Hang đắm mình cùng… rượu ngô
Hũ rượu ngô đạt kỷ lục Guinness
Chẳng có thứ men say nào bằng men say của tình người, nhưng tôi cũng xin được mạn phép so sánh thứ men say đó với thứ nước tinh tuý của rượu ngô men lá. Mà cũng chẳng biết vô tình hay hữu ý tôi đã đặt chân đến Nà Hang – Tuyên Quang… để rồi một lần thưởng thức tôi chẳng thể quên và cất công tìm hiểu về chất men này…
Nà Hang lời mời gọi
“Mai vào Nà Hang nhé! Vào để xem Nà Hang khác với các mảnh đất mà em đã từng đi như thế nào? Mà người Tày mến khách lắm đó, rượu ngô Nà Hang không say là không được về đâu đấy!”. Chị Nguyễn Thị Huề - Phó GĐ Sở VHTT&DL Tuyên Quang ngỏ lời trước với tôi như vậy.
Quả đúng như lời chị Huề, người Tày ở đây vô cùng mến khách. Đến nhà nào sự ưu ái cũng được thể hiện bằng những chén rượu ngô thơm nồng. Chúng tôi đến nhà ông Phùng Thừa Hiếu, một trong những gia đình có truyền thống nấu rượu ngô lâu đời ở thôn Nà Mu, xã Sơn Phú thì mặt trời cũng vừa đứng bóng. Gặp đúng bữa cơm, thế nên, theo lời của ông thì: “Không uống là không thật cái bụng”. Rượu từ trong can được rót ra khắp lượt. Hương rượu thơm đến độ kẻ chẳng bao giờ uống lấy một giọt như ông bạn đồng hành của tôi cũng muốn thử để rồi lần sau chỉ cần nghe nhắc đến tên thôi cũng thấy khát khao được thưởng thức. Ông Hiếu ngồi khoanh chân trên chiếc chiếu hoa khề khà mời khách. Ông bảo, đến Nà Hang mà không nếm thử hương vị của rượu ngô thì coi như chưa đến.
Hiện tại ở Nà Hang có gần 100 gia đình nấu rượu và đã mở rộng tới nhiều gia đình khác. Sở dĩ người dân vẫn theo đuổi nghề nấu rượu vì nó như một sản phẩm du lịch không thể thiếu, phần nào làm nên niềm tự hào của người dân Nà Hang. Trong rượu ngô Nà Hang, không chỉ có tình người, công sức mà còn có cả hương vị núi rừng Nà Hang, có sự tinh khiết của suối, sự ngạt ngào hương của rừng Nà Hang.
Rượu ngon không thể thiếu lá rừng
Để có hũ rượu ngô ngon đòi hỏi người nấu phải tuân thủ các công đoạn như: bung ngô, trộn men, ủ lên men, cho vào hũ hoặc chum, vại, rồi bịt kín trong khoảng 20 – 30 ngày mới đem lên chưng cất. Theo ông Hiếu muốn rượu thơm ngon thì ngô bung phải tới độ, không quá nhừ hoặc quá khô. Ủ men ở chỗ khô thoáng để đảm bảo quá trình lên men được tốt nhất. Dụng cụ đun nấu và ủ phải luôn sạch sẽ. Nếu không muốn một mẻ rượu bị chua thì phải ngâm và cọ rửa thật sạch nong nia, chum vại như vậy rượu mới giữu được chất lượng cũng như hương vị. Cứ 10kg ngô thì cho 6 – 7 quả men, nếu cho quá nhiều hoặc quá ít thì khi chưng cất rượu sẽ không ngon, thậm chí sẽ không thể gọi là rượu. Đó là một trong những bí quyết của người Nà Hang đã tạo nên loại rượu độc đáo này.
Các sơn nữ mời rượu ngô bằng những
chiếc chén được cắt bằng ống nứa
Cũng theo ông Hiếu để chưng cất được loại rượu có một không hai này, ngoài nguyên liệu chính là ngô thì chất gây men không thể thiếu đó là lá rừng. Người nấu rượu ngô thường tự mình vào rừng tìm, chọn các loại thảo dược về làm men. Men lá được pha chế từ hơn 20 loại thảo dược quý hiếm như: cây dây nước, trầu rừng, dây ngọt... có tác dụng chữa lành vết thương, thấp khớp. Sau khi các loại thảo dược đã được rửa sạch, băm nhỏ và phơi khô thì mang trộn đều chúng lại với nhau, giã nhỏ và đem đun. Đợt nước đầu dùng để nhào bột, nước hai để ngâm gạo (gạo tẻ, không ẩm mốc). Muốn rượu thơm ngon, thì gạo phải được trộn trực tiếp với củ giềng, rau răm và lá quế đã xay nhỏ.
Mỗi khu vực trên địa bàn huyện có cách chọn loại lá cây chính làm men như người Tày hay chọn lá chính cho men là “nét ti” - cây chỉ thiên cùng nhiều loại cây khác như kheng nộc khoa, cây vặt vẹo (sơn phục), mác phết đông (ớt rừng)...; người Dao Sơn Phú chọn cây “chè lao”- cây trầu rừng. Tuỳ vào loại lá chính trong men sẽ có những vị rượu khác nhau.
Trước khi chia tay ông Hiếu không quên mang tặng tôi 1 nậm rượu ngô. Ông bảo “Mang về cho gia đình thưởng thức, tuy không nhiều nhưng đó là cái tình chú ạ. Mà để đến Tết hãy uống nhé! Đón Tết ở Hà Nội mà có rượu ngô uống thì tuyệt lắm đấy!”.
…rượu ngô được tôn vinh
Rượu ngô men lá Nà Hang đã để lại một ấn tượng thật khó phai mờ. Cho đến bây giờ tôi cũng không biết ấn tượng khó phai trong tôi là men say của rượu ngô hay là của tình người Nà Hang nữa. Không đơn thuần chỉ là uống rượu, rượu ngô Nà Hang đã khiến tôi hiểu hơn nét văn hoá của đồng bào dân tộc nơi đây. Đáng mừng, trong khuôn khổ Tuần văn hoá – Du lịch “Về với xứ Tuyên 2009”, tại Nà Hang vừa qua đã công bố kỷ lục Guiness về bình rượu ngô lớn nhất Việt Nam với 2.500 lít được nấu từ 4000 kg ngô hạt, 200 kg men lá và đựng trong chiếc bình cao 2,9m.
Nguồn: baodulich.net
Hũ rượu ngô đạt kỷ lục Guinness
Chẳng có thứ men say nào bằng men say của tình người, nhưng tôi cũng xin được mạn phép so sánh thứ men say đó với thứ nước tinh tuý của rượu ngô men lá. Mà cũng chẳng biết vô tình hay hữu ý tôi đã đặt chân đến Nà Hang – Tuyên Quang… để rồi một lần thưởng thức tôi chẳng thể quên và cất công tìm hiểu về chất men này…
Nà Hang lời mời gọi
“Mai vào Nà Hang nhé! Vào để xem Nà Hang khác với các mảnh đất mà em đã từng đi như thế nào? Mà người Tày mến khách lắm đó, rượu ngô Nà Hang không say là không được về đâu đấy!”. Chị Nguyễn Thị Huề - Phó GĐ Sở VHTT&DL Tuyên Quang ngỏ lời trước với tôi như vậy.
Quả đúng như lời chị Huề, người Tày ở đây vô cùng mến khách. Đến nhà nào sự ưu ái cũng được thể hiện bằng những chén rượu ngô thơm nồng. Chúng tôi đến nhà ông Phùng Thừa Hiếu, một trong những gia đình có truyền thống nấu rượu ngô lâu đời ở thôn Nà Mu, xã Sơn Phú thì mặt trời cũng vừa đứng bóng. Gặp đúng bữa cơm, thế nên, theo lời của ông thì: “Không uống là không thật cái bụng”. Rượu từ trong can được rót ra khắp lượt. Hương rượu thơm đến độ kẻ chẳng bao giờ uống lấy một giọt như ông bạn đồng hành của tôi cũng muốn thử để rồi lần sau chỉ cần nghe nhắc đến tên thôi cũng thấy khát khao được thưởng thức. Ông Hiếu ngồi khoanh chân trên chiếc chiếu hoa khề khà mời khách. Ông bảo, đến Nà Hang mà không nếm thử hương vị của rượu ngô thì coi như chưa đến.
Hiện tại ở Nà Hang có gần 100 gia đình nấu rượu và đã mở rộng tới nhiều gia đình khác. Sở dĩ người dân vẫn theo đuổi nghề nấu rượu vì nó như một sản phẩm du lịch không thể thiếu, phần nào làm nên niềm tự hào của người dân Nà Hang. Trong rượu ngô Nà Hang, không chỉ có tình người, công sức mà còn có cả hương vị núi rừng Nà Hang, có sự tinh khiết của suối, sự ngạt ngào hương của rừng Nà Hang.
Rượu ngon không thể thiếu lá rừng
Để có hũ rượu ngô ngon đòi hỏi người nấu phải tuân thủ các công đoạn như: bung ngô, trộn men, ủ lên men, cho vào hũ hoặc chum, vại, rồi bịt kín trong khoảng 20 – 30 ngày mới đem lên chưng cất. Theo ông Hiếu muốn rượu thơm ngon thì ngô bung phải tới độ, không quá nhừ hoặc quá khô. Ủ men ở chỗ khô thoáng để đảm bảo quá trình lên men được tốt nhất. Dụng cụ đun nấu và ủ phải luôn sạch sẽ. Nếu không muốn một mẻ rượu bị chua thì phải ngâm và cọ rửa thật sạch nong nia, chum vại như vậy rượu mới giữu được chất lượng cũng như hương vị. Cứ 10kg ngô thì cho 6 – 7 quả men, nếu cho quá nhiều hoặc quá ít thì khi chưng cất rượu sẽ không ngon, thậm chí sẽ không thể gọi là rượu. Đó là một trong những bí quyết của người Nà Hang đã tạo nên loại rượu độc đáo này.
Các sơn nữ mời rượu ngô bằng những
chiếc chén được cắt bằng ống nứa
Cũng theo ông Hiếu để chưng cất được loại rượu có một không hai này, ngoài nguyên liệu chính là ngô thì chất gây men không thể thiếu đó là lá rừng. Người nấu rượu ngô thường tự mình vào rừng tìm, chọn các loại thảo dược về làm men. Men lá được pha chế từ hơn 20 loại thảo dược quý hiếm như: cây dây nước, trầu rừng, dây ngọt... có tác dụng chữa lành vết thương, thấp khớp. Sau khi các loại thảo dược đã được rửa sạch, băm nhỏ và phơi khô thì mang trộn đều chúng lại với nhau, giã nhỏ và đem đun. Đợt nước đầu dùng để nhào bột, nước hai để ngâm gạo (gạo tẻ, không ẩm mốc). Muốn rượu thơm ngon, thì gạo phải được trộn trực tiếp với củ giềng, rau răm và lá quế đã xay nhỏ.
Mỗi khu vực trên địa bàn huyện có cách chọn loại lá cây chính làm men như người Tày hay chọn lá chính cho men là “nét ti” - cây chỉ thiên cùng nhiều loại cây khác như kheng nộc khoa, cây vặt vẹo (sơn phục), mác phết đông (ớt rừng)...; người Dao Sơn Phú chọn cây “chè lao”- cây trầu rừng. Tuỳ vào loại lá chính trong men sẽ có những vị rượu khác nhau.
Trước khi chia tay ông Hiếu không quên mang tặng tôi 1 nậm rượu ngô. Ông bảo “Mang về cho gia đình thưởng thức, tuy không nhiều nhưng đó là cái tình chú ạ. Mà để đến Tết hãy uống nhé! Đón Tết ở Hà Nội mà có rượu ngô uống thì tuyệt lắm đấy!”.
…rượu ngô được tôn vinh
Rượu ngô men lá Nà Hang đã để lại một ấn tượng thật khó phai mờ. Cho đến bây giờ tôi cũng không biết ấn tượng khó phai trong tôi là men say của rượu ngô hay là của tình người Nà Hang nữa. Không đơn thuần chỉ là uống rượu, rượu ngô Nà Hang đã khiến tôi hiểu hơn nét văn hoá của đồng bào dân tộc nơi đây. Đáng mừng, trong khuôn khổ Tuần văn hoá – Du lịch “Về với xứ Tuyên 2009”, tại Nà Hang vừa qua đã công bố kỷ lục Guiness về bình rượu ngô lớn nhất Việt Nam với 2.500 lít được nấu từ 4000 kg ngô hạt, 200 kg men lá và đựng trong chiếc bình cao 2,9m.
Nguồn: baodulich.net
- Biển số
- OF-30978
- Ngày cấp bằng
- 10/3/09
- Số km
- 3,792
- Động cơ
- 516,772 Mã lực
- Nơi ở
- Quanh Bờ Hồ
- Website
- hoamoctrang1.multiply.com
Hình như em đã gặp Cụ Hải Âu rồi thì phải? Nghe Cụ Hà Chi giới thiệu nick nhưng em không nhớ rõ nữa. Hôm đó trời mưa, caffe với các Cụ ở phố PCT Nếu cụ nhận ra em thì PM lại nhé(b)
- Biển số
- OF-5750
- Ngày cấp bằng
- 15/6/07
- Số km
- 4,018
- Động cơ
- 578,074 Mã lực
- Nơi ở
- Bốn biển là nhà
- Website
- hieplucjsc.fpt.in
Lịch sử Đình Thác Cấm_Hàm Yên
Đình Thác Cấm thuộc làng Nhân Mục, tổng Mục, huyện Sùng Yên, trấn Tuyên Quang có từ thời Lê Hồng Đức (Nay thuộc xã Nhân Mục, thị trấn Tân Yên huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang).
Đình là nơi thờ Thành Hoàng làng và Thánh Mẫu (Mẫu Thoải), Sơn Thần do ông Tạ Thông (đỗ Tiến sĩ thời Lê Thánh Tông ở thế kỷ XV) thôn Yên Hưng sáng lập, trong các sách cúng tế cho biết: Thời Lê Hồng Đức huyện Hàm Yên có ông Tạ Thông đỗ Tiến sĩ được Nhà vua cho vinh qui bái tổ và nhân dân lập đình ở thôn Yên Hưng ghi nhớ công trạng. Trong một lần đi tuần thú từ thôn Bình Mục phủ Yên Bình sang Tổng Mục đến gần Thác Cấm, thấy một khu đất có địa thế đẹp, ông nói với vị quan cai quản tổng Mục họ Lương: “chọn đất ấy làm Đình, phía tả là suối lớn có thác thiêng, phía hữu là gò đồng vừa cao vừa rộng; Bắc Nam Đông Tây đều có hướng mở, vận phúc muôn dân sẽ lâu dài. 9 làng mười động từ xưa vẫn coi nhau làm anh em hoà thuận, phải lấy chữ “ hoà mục” làm trọng cho đời sau!”. Khi dân Mục lập đễn xong, ông nghè Tạ Thông cho câu đối. Thời đó có vị quan xứ Mục là Lương Công trông coi việc binh cơ và canh nông tuần thú, được dân xứ Mục tin theo, khi qua đời được dân bản thờ làm Thành Hoàng và có danh án phụng Lương Công. Xưa Lương Công là vị quan thu phục nhân tâm các hào mục và dân chúng trong hạt; mất mùa thì bãi thuế; được mùa thì thi hành lễ khắp tổng. Ông dạy dân: Ai có sức khoẻ phải làm lụng, thuế khoá phiên tuần đầy đủ, không được trộm cắp cờ bạc, nát rượu. Ai cũng phải nghe vua và lo cho nước. Họ Lương học rộng chữ Nho, nhiều đời được làm Tri châu, quản hạt. Hàng năm hành lễ đầy đủ mọi nhà yên vui, dân chúng, hào mục nhất loạt tuân theo… Các ông Tạ Thông, Lương Công được hương hoả ở đình.
1. Lược thuật về sự tồn tại và hoạt động của Đình Thác Cấm
- Đình làng Thác Cấm được lập từ thời Lê Hồng Đức (khoảng 1460-1497)
- Ông Tạ Thông sáng kiến chọn đất lập Đình, họ Lương làm quản hạt tổng Mục cho nhân dân trong tổng lập đình, Lương Công được tôn làm Thành Hoàng làng.
- Trong đình thờ Thánh Mẫu, Sơn Thần, Thành Hoàng, Danh sư.
- Nơi tập trung lễ hội hàng năm (Theo âm lịch): Lễ cầu mùa (Tháng Tư); mừng lúa mới (Tháng 11); mừng nhà mới, Hát Then, múa lượn; Hát cọi; Hội lùng tùng, nghênh kiệu mẫu từ đền Ông tới, rồi tiễn mẫu từ đình ra đền. (Đón Mẫu ngày 20 tháng 2, tiễn 24 tháng hai). Trong những ngày lễ hội, Đình làng tổ chức nhiều trò chơi.
- Năm được mùa trai gái trong làng và tổng ra đình giã cốm, múa Then, hát cọi, cúng mừng lúa mới.
- Nơi thu thuế, phu dịch, phạt tội những kẻ trộm cắp, hại dân.
- Hội họp nhận sắc chỉ, đạo dụ của vua (Xưa Đình Thác Cấm đã được Nhà vua Ban cấp sắc phong, sắc được để ở bàn thờ trong đình).
- Trạm nghỉ chân cho khách lữ hành (ngược xuôi; theo các cụ già cao tuổi cho biết trước 1945 có cán bộ Việt Minh đi hoạt động lấy đình là nơi nghỉ chân; trong kháng chiến chống Pháp đây là trạm dừng chân cho bộ đội và dân công đi chiến dịch, là nơi nhân dân đóng góp nhân lực vật lực cho kháng chiến…)
- Nơi khao làng, khao tổng, khao huyện, Thày đồ, Thày Tạo khi 70 tuổi; ông Khán thủ giỏi chữ Nho được làm quản đình (lo cúng tế, sai bảo người lo lễ và đưa tin ngựa trạm trong tổng và tỉnh). Phường săn được thú lớn đến đình khao các già làng, cúng tế Sơn Thần. Ngày 25 tháng chạp hàng năm là ngày lễ cấm cửa rừng: Cấm vào rừng chặt cây, săn bắn, ra đình tế Sơn Thần. Đây cũng là ngày “Tảo Đình” (quét dọn Đình, sửa chỗ dột, làm sạch giếng…)
- Khán thủ là người phải biết chữ Nho, được nhân dân tín nhiệm. (Đình đã nhiều đời có các họ làm khán thủ - quản đình như họ Nông, họ Lương, họ Lê, họ Hoàng, họ Ma…)
- Nơi dạy chữ Nho cho con em tổng Mục, từ năm Mậu Thân thời Duy Tân (1908) có thày đồ dạy chữ Quốc ngữ.
- 1945. Nơi họp của nhân dân xã Nhân Mục châu Hàm Yên và chính quyền mới của Việt Minh.
- 1946. Là cơ sở bình dân học vụ, phổ biến chính sách chính quyền mới.
+ Nơi hội họp, đóng thuế nông nghiệp đầu tiên ở Hàm Yên: nơi tòng quân, đóng quân cho bộ đội thời kỳ đầu kháng chiến.
+ Một số sinh hoạt tồn tại sau 1945: Tung còn, đánh yến, kéo co, văn nghệ đến 1966…
+ Lễ rước Mẫu gián đoạn từ 1945 đến nay. 1965. Thực hiện lệnh sơ tán, ngôi đình hư nát dần. 1969 Đình sụp đổ. Đó là ngôi đình đời thứ 9 được xây dựng trên nền đình tính từ thời Hồng Đức.
- Đến nay nền đình chỉ còn dấu tích cũ trên khu đất góc ruộng đường vào Vực ải.
- Năm 2008, lãnh đạo thị trấn và huyện cùng nhân dân địa phương quyết định tái lập ngôi đình lịch sử này.
- Ngày 20 tháng 2 năm 2009 làm lễ nghênh kiệu mẫu từ Đền Bắc Mục vào Đình Thác Cấm…
2. Kiến trúc và quy mô
- Đình Thác Cấm là ngôi đình lớn nhất huyện Hàm Yên, là trung tâm của Tổng Mục, khuôn viên đình khoảng 4 sào Bắc bộ, chưa kể phần đất lưu không có cây mọc tự nhiên và ruộng thuộc đình.
- Đình có 5 gian 2 trái, chiều dài 22 m, rộng 12 m, mặt tiền hướng về phía tây nam trông ra ngòi Mục. Đình lợp lá gồi, có tầng sàn thấp lát ván cách nền đất khoảng 1,4 m. Cột đình gỗ sến, trò chỉ; cột cái to bằng một người ôm. Vách đình lịa ván, tường lửng. Gian giữa phía đông bắc có một gian bàn thờ kê một tấm ván rộng đặt trên cao gồm các bát nhang thờ thổ công- Thành Hoàng làng, Mẫu Thoải và các đồ thờ, hai bên các cột đình có nhiều câu đối chữ Nho. Các cụ nhà Nho còn giữ được câu đối gốc như sau:
Cấm than vạn cổ lưu linh thuỷ
Mục đình thiên tải mã Đông phong
Nghiã Là:
Thác Cấm muôn đời dòng thiêng chảy
Đình làng mãi mãi gió xuân tươi
Phía Đông Nam nơi bố trí bếp núc và hậu cần có một ngôi nhà nhỏ trong có một bát hương thờ Táo Công. Các góc cột đình treo các lá phướn chữ Nho… Lối lên sàn đình có 4 cầu thang ngắn ở 2 đầu đình. Phía sau đình có một cây đa và cây nhội già. Phía đông góc đình có 1 Giếng nước xếp đá nước rất trong theo chữ Nho gọi là “Ngọc tỉnh”
Lễ đình diễn ra quanh năm nơi họp mặt của nhiều dân tộc thiểu số, đó là ngôi nhà chung của các xã, ai cũng được phép vào lễ đình (Tày, Dao, Cao Lan, Kinh, Dao Tiền…). Ngày 4 tháng Giêng họp mặt dân tổng có bà con Quần trắng, Đeo Tiền, Tày, Cao Lan, Đại Bản ở các làng động Phong lưu, Phù Loan, Cảm Ân, Yên Hưng, Bình Mục, Cùng Thuốc, Ngòi Tha về cúng lễ và ẩm thực, bàn việc trong châu tổng. (Đây cũng là nơi bạn tùng gặp nhau đầu năm tặng nhau hạt giống tốt; ở châu Hàm Yên có tục kết bạn Tùng và bố mẹ Tùng ở các dân tộc khác nhau hoặc cùng một dân tộc).
3. Lịch lệ truyền thống của đình:
- Chiều 30 tết ông khán thủ thắp hương Đình, ai có tâm đến dâng lễ.
- Sáng 1 tết ông Khán thủ thắp hương đình
- 4 tết họp mặt dân tổng (Nhiều dân tộc, nhiều thôn bản)
- 8 tết (tháng Giêng): Hội ném còn, chơi khăng đánh quay hoặc đấu vật, thi bắn nỏ. Trước hội, ông khán thủ làm lễ khai mạc hội còn.
- 20 tháng 2, nghênh kiệu mẫu từ Đền vào Đình
- 24/ 2 tiễn Kiệu Mẫu từ đình về Đền
- Tháng Tư làm lễ cầu mùa, cúng Thần Nông
- Ngày 14 tháng 7 Rước lễ Đình ra Đền để tế rằm
- Ngày 20 tháng 8 Lễ cúng Đức Thánh Trần tại Đền Bắc Mục, tục gọi là Lễ Ông (Các dân tộc trong huyện đều dâng lễ), Đình cử người ra lễ.
- Tháng 10 có Hội giã cốm ở Đình có hát Then, múa lượn, hát cọi…
- Tháng 11 có Lễ mừng cơm mới ở Đình Thác Cấm
* Tóm lại: Sinh hoạt văn hoá của Đình Thác Cấm và Đền Bắc Mục phần lớn mang tính thuần phong mĩ tục; đoàn kết các dân tộc anh em; động viên sản xuất; phê phán tệ nạn xã hội có ý nghĩa giáo dục truyền thống của quê hương cần bảo lưu và phát huy; mặt khác cũng phải kết hợp bài trừ mê tín dị đoan và các tiêu cực lạc hậu.
*Ghi chú:
1.- Theo các tài liệu chữ Nho của cụ Nhữ Văn Phúng, cụ Khắc Trạo và thông tin tư liệu phong tục từ các cụ Đồ Vượng, cụ Binh Thưởng, cụ Nông Văn Khải, cụ Bàn Văn Nhạn, Cụ Tông, cụ Bụt Đảo, Bà… vv…
2.- Các tài liệu sử sách liên quan:
- Dư địa chí của Nguyễn Trãi (Thế kỷ XV)
- Đại Nam Nhất thống chí do Sử quán Triều Nguyễn soạn (Thế kỷ XVIII)
- Đại Việt địa dư chí của Phan Huy Chú (Thế kỷ XVIII)
- Phương đình địa dư chí của Nguyễn Văn Siêu (Thế kỷ XVIII)
- Tuyên Quang tỉnh phú của Tiến sĩ Đặng Xuân Bảng - Thế kỷ XIX
- Bài ký phong thổ tỉnh Tuyên Quang (1920) - Tiến sĩ Nguyễn Văn Bân
Nguồn: Tuyenquang360
Đình Thác Cấm thuộc làng Nhân Mục, tổng Mục, huyện Sùng Yên, trấn Tuyên Quang có từ thời Lê Hồng Đức (Nay thuộc xã Nhân Mục, thị trấn Tân Yên huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang).
Đình là nơi thờ Thành Hoàng làng và Thánh Mẫu (Mẫu Thoải), Sơn Thần do ông Tạ Thông (đỗ Tiến sĩ thời Lê Thánh Tông ở thế kỷ XV) thôn Yên Hưng sáng lập, trong các sách cúng tế cho biết: Thời Lê Hồng Đức huyện Hàm Yên có ông Tạ Thông đỗ Tiến sĩ được Nhà vua cho vinh qui bái tổ và nhân dân lập đình ở thôn Yên Hưng ghi nhớ công trạng. Trong một lần đi tuần thú từ thôn Bình Mục phủ Yên Bình sang Tổng Mục đến gần Thác Cấm, thấy một khu đất có địa thế đẹp, ông nói với vị quan cai quản tổng Mục họ Lương: “chọn đất ấy làm Đình, phía tả là suối lớn có thác thiêng, phía hữu là gò đồng vừa cao vừa rộng; Bắc Nam Đông Tây đều có hướng mở, vận phúc muôn dân sẽ lâu dài. 9 làng mười động từ xưa vẫn coi nhau làm anh em hoà thuận, phải lấy chữ “ hoà mục” làm trọng cho đời sau!”. Khi dân Mục lập đễn xong, ông nghè Tạ Thông cho câu đối. Thời đó có vị quan xứ Mục là Lương Công trông coi việc binh cơ và canh nông tuần thú, được dân xứ Mục tin theo, khi qua đời được dân bản thờ làm Thành Hoàng và có danh án phụng Lương Công. Xưa Lương Công là vị quan thu phục nhân tâm các hào mục và dân chúng trong hạt; mất mùa thì bãi thuế; được mùa thì thi hành lễ khắp tổng. Ông dạy dân: Ai có sức khoẻ phải làm lụng, thuế khoá phiên tuần đầy đủ, không được trộm cắp cờ bạc, nát rượu. Ai cũng phải nghe vua và lo cho nước. Họ Lương học rộng chữ Nho, nhiều đời được làm Tri châu, quản hạt. Hàng năm hành lễ đầy đủ mọi nhà yên vui, dân chúng, hào mục nhất loạt tuân theo… Các ông Tạ Thông, Lương Công được hương hoả ở đình.
1. Lược thuật về sự tồn tại và hoạt động của Đình Thác Cấm
- Đình làng Thác Cấm được lập từ thời Lê Hồng Đức (khoảng 1460-1497)
- Ông Tạ Thông sáng kiến chọn đất lập Đình, họ Lương làm quản hạt tổng Mục cho nhân dân trong tổng lập đình, Lương Công được tôn làm Thành Hoàng làng.
- Trong đình thờ Thánh Mẫu, Sơn Thần, Thành Hoàng, Danh sư.
- Nơi tập trung lễ hội hàng năm (Theo âm lịch): Lễ cầu mùa (Tháng Tư); mừng lúa mới (Tháng 11); mừng nhà mới, Hát Then, múa lượn; Hát cọi; Hội lùng tùng, nghênh kiệu mẫu từ đền Ông tới, rồi tiễn mẫu từ đình ra đền. (Đón Mẫu ngày 20 tháng 2, tiễn 24 tháng hai). Trong những ngày lễ hội, Đình làng tổ chức nhiều trò chơi.
- Năm được mùa trai gái trong làng và tổng ra đình giã cốm, múa Then, hát cọi, cúng mừng lúa mới.
- Nơi thu thuế, phu dịch, phạt tội những kẻ trộm cắp, hại dân.
- Hội họp nhận sắc chỉ, đạo dụ của vua (Xưa Đình Thác Cấm đã được Nhà vua Ban cấp sắc phong, sắc được để ở bàn thờ trong đình).
- Trạm nghỉ chân cho khách lữ hành (ngược xuôi; theo các cụ già cao tuổi cho biết trước 1945 có cán bộ Việt Minh đi hoạt động lấy đình là nơi nghỉ chân; trong kháng chiến chống Pháp đây là trạm dừng chân cho bộ đội và dân công đi chiến dịch, là nơi nhân dân đóng góp nhân lực vật lực cho kháng chiến…)
- Nơi khao làng, khao tổng, khao huyện, Thày đồ, Thày Tạo khi 70 tuổi; ông Khán thủ giỏi chữ Nho được làm quản đình (lo cúng tế, sai bảo người lo lễ và đưa tin ngựa trạm trong tổng và tỉnh). Phường săn được thú lớn đến đình khao các già làng, cúng tế Sơn Thần. Ngày 25 tháng chạp hàng năm là ngày lễ cấm cửa rừng: Cấm vào rừng chặt cây, săn bắn, ra đình tế Sơn Thần. Đây cũng là ngày “Tảo Đình” (quét dọn Đình, sửa chỗ dột, làm sạch giếng…)
- Khán thủ là người phải biết chữ Nho, được nhân dân tín nhiệm. (Đình đã nhiều đời có các họ làm khán thủ - quản đình như họ Nông, họ Lương, họ Lê, họ Hoàng, họ Ma…)
- Nơi dạy chữ Nho cho con em tổng Mục, từ năm Mậu Thân thời Duy Tân (1908) có thày đồ dạy chữ Quốc ngữ.
- 1945. Nơi họp của nhân dân xã Nhân Mục châu Hàm Yên và chính quyền mới của Việt Minh.
- 1946. Là cơ sở bình dân học vụ, phổ biến chính sách chính quyền mới.
+ Nơi hội họp, đóng thuế nông nghiệp đầu tiên ở Hàm Yên: nơi tòng quân, đóng quân cho bộ đội thời kỳ đầu kháng chiến.
+ Một số sinh hoạt tồn tại sau 1945: Tung còn, đánh yến, kéo co, văn nghệ đến 1966…
+ Lễ rước Mẫu gián đoạn từ 1945 đến nay. 1965. Thực hiện lệnh sơ tán, ngôi đình hư nát dần. 1969 Đình sụp đổ. Đó là ngôi đình đời thứ 9 được xây dựng trên nền đình tính từ thời Hồng Đức.
- Đến nay nền đình chỉ còn dấu tích cũ trên khu đất góc ruộng đường vào Vực ải.
- Năm 2008, lãnh đạo thị trấn và huyện cùng nhân dân địa phương quyết định tái lập ngôi đình lịch sử này.
- Ngày 20 tháng 2 năm 2009 làm lễ nghênh kiệu mẫu từ Đền Bắc Mục vào Đình Thác Cấm…
2. Kiến trúc và quy mô
- Đình Thác Cấm là ngôi đình lớn nhất huyện Hàm Yên, là trung tâm của Tổng Mục, khuôn viên đình khoảng 4 sào Bắc bộ, chưa kể phần đất lưu không có cây mọc tự nhiên và ruộng thuộc đình.
- Đình có 5 gian 2 trái, chiều dài 22 m, rộng 12 m, mặt tiền hướng về phía tây nam trông ra ngòi Mục. Đình lợp lá gồi, có tầng sàn thấp lát ván cách nền đất khoảng 1,4 m. Cột đình gỗ sến, trò chỉ; cột cái to bằng một người ôm. Vách đình lịa ván, tường lửng. Gian giữa phía đông bắc có một gian bàn thờ kê một tấm ván rộng đặt trên cao gồm các bát nhang thờ thổ công- Thành Hoàng làng, Mẫu Thoải và các đồ thờ, hai bên các cột đình có nhiều câu đối chữ Nho. Các cụ nhà Nho còn giữ được câu đối gốc như sau:
Cấm than vạn cổ lưu linh thuỷ
Mục đình thiên tải mã Đông phong
Nghiã Là:
Thác Cấm muôn đời dòng thiêng chảy
Đình làng mãi mãi gió xuân tươi
Phía Đông Nam nơi bố trí bếp núc và hậu cần có một ngôi nhà nhỏ trong có một bát hương thờ Táo Công. Các góc cột đình treo các lá phướn chữ Nho… Lối lên sàn đình có 4 cầu thang ngắn ở 2 đầu đình. Phía sau đình có một cây đa và cây nhội già. Phía đông góc đình có 1 Giếng nước xếp đá nước rất trong theo chữ Nho gọi là “Ngọc tỉnh”
Lễ đình diễn ra quanh năm nơi họp mặt của nhiều dân tộc thiểu số, đó là ngôi nhà chung của các xã, ai cũng được phép vào lễ đình (Tày, Dao, Cao Lan, Kinh, Dao Tiền…). Ngày 4 tháng Giêng họp mặt dân tổng có bà con Quần trắng, Đeo Tiền, Tày, Cao Lan, Đại Bản ở các làng động Phong lưu, Phù Loan, Cảm Ân, Yên Hưng, Bình Mục, Cùng Thuốc, Ngòi Tha về cúng lễ và ẩm thực, bàn việc trong châu tổng. (Đây cũng là nơi bạn tùng gặp nhau đầu năm tặng nhau hạt giống tốt; ở châu Hàm Yên có tục kết bạn Tùng và bố mẹ Tùng ở các dân tộc khác nhau hoặc cùng một dân tộc).
3. Lịch lệ truyền thống của đình:
- Chiều 30 tết ông khán thủ thắp hương Đình, ai có tâm đến dâng lễ.
- Sáng 1 tết ông Khán thủ thắp hương đình
- 4 tết họp mặt dân tổng (Nhiều dân tộc, nhiều thôn bản)
- 8 tết (tháng Giêng): Hội ném còn, chơi khăng đánh quay hoặc đấu vật, thi bắn nỏ. Trước hội, ông khán thủ làm lễ khai mạc hội còn.
- 20 tháng 2, nghênh kiệu mẫu từ Đền vào Đình
- 24/ 2 tiễn Kiệu Mẫu từ đình về Đền
- Tháng Tư làm lễ cầu mùa, cúng Thần Nông
- Ngày 14 tháng 7 Rước lễ Đình ra Đền để tế rằm
- Ngày 20 tháng 8 Lễ cúng Đức Thánh Trần tại Đền Bắc Mục, tục gọi là Lễ Ông (Các dân tộc trong huyện đều dâng lễ), Đình cử người ra lễ.
- Tháng 10 có Hội giã cốm ở Đình có hát Then, múa lượn, hát cọi…
- Tháng 11 có Lễ mừng cơm mới ở Đình Thác Cấm
* Tóm lại: Sinh hoạt văn hoá của Đình Thác Cấm và Đền Bắc Mục phần lớn mang tính thuần phong mĩ tục; đoàn kết các dân tộc anh em; động viên sản xuất; phê phán tệ nạn xã hội có ý nghĩa giáo dục truyền thống của quê hương cần bảo lưu và phát huy; mặt khác cũng phải kết hợp bài trừ mê tín dị đoan và các tiêu cực lạc hậu.
*Ghi chú:
1.- Theo các tài liệu chữ Nho của cụ Nhữ Văn Phúng, cụ Khắc Trạo và thông tin tư liệu phong tục từ các cụ Đồ Vượng, cụ Binh Thưởng, cụ Nông Văn Khải, cụ Bàn Văn Nhạn, Cụ Tông, cụ Bụt Đảo, Bà… vv…
2.- Các tài liệu sử sách liên quan:
- Dư địa chí của Nguyễn Trãi (Thế kỷ XV)
- Đại Nam Nhất thống chí do Sử quán Triều Nguyễn soạn (Thế kỷ XVIII)
- Đại Việt địa dư chí của Phan Huy Chú (Thế kỷ XVIII)
- Phương đình địa dư chí của Nguyễn Văn Siêu (Thế kỷ XVIII)
- Tuyên Quang tỉnh phú của Tiến sĩ Đặng Xuân Bảng - Thế kỷ XIX
- Bài ký phong thổ tỉnh Tuyên Quang (1920) - Tiến sĩ Nguyễn Văn Bân
Nguồn: Tuyenquang360
Chỉnh sửa cuối:
Có cả quê Em nhá :41::41::41:
Ủa, em ở nơi này gần Sáu xuân sang mà chả bít tới món Đình này nhể ? Hum nao pải làm chuyến ký sự mới đc. :^):^)
- Biển số
- OF-29417
- Ngày cấp bằng
- 18/2/09
- Số km
- 410
- Động cơ
- 486,520 Mã lực
ơ hơ có 1 kụ thì bẩu là quê nhà em, 1 mợ thì bẩu ở HY 6 niên- thế kụ và mợ làm trưởng ban tổ chức cho OFTQ off đê.
Thế thì người nông dân phải làm gì hả Cụ ??
các bác ơi
em ở tuyên quang này
hạnh phúc và bất ngờ quá khi thấy quê mình có câu lạc bộ trên OF
cho em tham gia clup với nhé
em ở tuyên quang này
hạnh phúc và bất ngờ quá khi thấy quê mình có câu lạc bộ trên OF
cho em tham gia clup với nhé
Thưa các cụ các mợ Tuyên Quang ,vừa rồi em có nhờ người tìm được 6 gia đình hoàn cảnh đặc biệt khó khăn ở Quê mình , nhưng đợt này em lại đi công tác dài ngày dưới phố nên không có thời gian đi xác minh lại thông tin cho chính xác ,nên Các cụ ,các Mợ nào có thời gian thì qua xác minh lại thông tin và chụp ảnh hộ em với .Đây là chút tâm nguyện của em để làm được một chút gì đó cho quê hương . Vậy ai có thời gian thì giúp em với . Em xin cảm ơn ...
Trân trọng !
Trân trọng !
OK, roài ! Cụ cho tụi em địa chỉ, e pái quân nhà mìn chia nhau vào cuộc vụ này cái. Cụ công tác xa we có tấm lòng bao la em voka cụ (b)(b)
Chỉnh sửa cuối:
OK, cụ cho địa chỉ đê ...
- Biển số
- OF-29417
- Ngày cấp bằng
- 18/2/09
- Số km
- 410
- Động cơ
- 486,520 Mã lực
Đâu rùi HA ui..............
Các Cụ giúp em xác minh các trường hợp này nhé ...
Một số hoàn cảnh thương tâm cần được giúp đỡ:
1. Cháu Tống Mai Lan (Mẹ là Nguyễn Thị Thắm).
Địa chỉ: Xóm 13- Phường Hưng Thành, thị xã Tuyên Quang, tỉnh Tuyên Quang.
Hoàn cảnh: Cháu bị hở thành bụng, cụt chân, đã đi bệnh viện Hà Nội nhiều lần nhưng chưa phẫu thuật được hoàn chỉnh. Nhà nghèo, hai mẹ con phải về ở nhờ ông bà ngoại.
2. Cháu Lục Thị Mùi ( mẹ là Lục Thị Mười)
Địa chỉ: Thôn Khuôn Sài, xã Trung Trực huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang.
Hoàn cảnh: Cháu bị bệnh thận nhiễm mỡ, nhà rất nghèo, không có tiền chữa bệnh.
3. Cháu Hứa Thị Thuý ( mẹ là Trần Thị Thảo).
Địa chỉ: Thôn Cổ Ngựa, xã Lưỡng Vượng, thị xã Tuyên Quang.
Hoàn cảnh: Mẹ cháu bị bệnh động kinh, bản thân cháu bị liệt. Nhà rất nghèo.
4.Hoàng Văn Mạnh ( bố là Hoàng Văn Chính),
Địa chỉ: thôn Bình Điền, xã Lưỡng Vượng, thị xã Tuyên Quang.
Hoàn cảnh: Cháu bị bệnh lá lách to và bệnh máu trắng. Nhà nghèo.
5.Bàn Văn Hưng ( Mẹ là Đặng Thị Minh)
Địa chỉ: Thôn 6 Minh Phú, xã Yên Phú, huyện Hàm Yên, tỉnh TQ.
Hoàn cảnh: Bị máu trắng. Nhà rất nghèo.
6.Ngô Hà Nhi (Mẹ là Hoả Thị Hướng)
Địa chỉ: Tổ 16, thị trấn Na Hang, tỉnh Tuyên Quang.
Hoàn cảnh: Mẹ bị mổ u. Con học lớp 1 bị u nang buồng trứng. Nhà rất nghèo.
7.Ma Thị Tuyết Trinh (Bố là Ma Công Toán )
Hoàn cảnh: Mẹ chết, cháu Trinh 03 tuổi bị liệt 2 chân.
Địa chỉ: Hiện cháu đang học tại trường mẫu giáo xã Minh Quang, huyện Chiêm Hoá, tỉnh Tuyên Quang.
Một số hoàn cảnh thương tâm cần được giúp đỡ:
1. Cháu Tống Mai Lan (Mẹ là Nguyễn Thị Thắm).
Địa chỉ: Xóm 13- Phường Hưng Thành, thị xã Tuyên Quang, tỉnh Tuyên Quang.
Hoàn cảnh: Cháu bị hở thành bụng, cụt chân, đã đi bệnh viện Hà Nội nhiều lần nhưng chưa phẫu thuật được hoàn chỉnh. Nhà nghèo, hai mẹ con phải về ở nhờ ông bà ngoại.
2. Cháu Lục Thị Mùi ( mẹ là Lục Thị Mười)
Địa chỉ: Thôn Khuôn Sài, xã Trung Trực huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang.
Hoàn cảnh: Cháu bị bệnh thận nhiễm mỡ, nhà rất nghèo, không có tiền chữa bệnh.
3. Cháu Hứa Thị Thuý ( mẹ là Trần Thị Thảo).
Địa chỉ: Thôn Cổ Ngựa, xã Lưỡng Vượng, thị xã Tuyên Quang.
Hoàn cảnh: Mẹ cháu bị bệnh động kinh, bản thân cháu bị liệt. Nhà rất nghèo.
4.Hoàng Văn Mạnh ( bố là Hoàng Văn Chính),
Địa chỉ: thôn Bình Điền, xã Lưỡng Vượng, thị xã Tuyên Quang.
Hoàn cảnh: Cháu bị bệnh lá lách to và bệnh máu trắng. Nhà nghèo.
5.Bàn Văn Hưng ( Mẹ là Đặng Thị Minh)
Địa chỉ: Thôn 6 Minh Phú, xã Yên Phú, huyện Hàm Yên, tỉnh TQ.
Hoàn cảnh: Bị máu trắng. Nhà rất nghèo.
6.Ngô Hà Nhi (Mẹ là Hoả Thị Hướng)
Địa chỉ: Tổ 16, thị trấn Na Hang, tỉnh Tuyên Quang.
Hoàn cảnh: Mẹ bị mổ u. Con học lớp 1 bị u nang buồng trứng. Nhà rất nghèo.
7.Ma Thị Tuyết Trinh (Bố là Ma Công Toán )
Hoàn cảnh: Mẹ chết, cháu Trinh 03 tuổi bị liệt 2 chân.
Địa chỉ: Hiện cháu đang học tại trường mẫu giáo xã Minh Quang, huyện Chiêm Hoá, tỉnh Tuyên Quang.
Chỉnh sửa cuối:
Danh sách đây rồi cụ cho em hỏi ngu tý bjờ đi xác minh cần những j & ntn ạ để em còn bít + cùng các cụ triển khai ạ.
E đang xác minh trường hợp này
Cụ giúp em với nhé ...
Mợ xác minh xem thông tin có chính xác không, chụp được ảnh nữa thì càng tốt .ưu tiên hoàn cảnh khó khăn nhất ...
Cảm ơn các cụ đã quan tâm..
E xác minh rồi:
Trường hợp số 5 trong danh sách của cụ HA:
Cháu Bàn Văn Hưng ( Mẹ là Đặng Thị Minh)
Địa chỉ: Thôn 6 Minh Phú, xã Yên Phú, huyện Hàm Yên, tỉnh TQ.
Hoàn cảnh: Bị máu trắng. Nhà rất nghèo.
Là chính xác. Bố cháu bị tai nạn, đã mất. Cháu bị bệnh, 1 tuần phải đi viện khám 1 lần. Mẹ không có công ăn việc làm. Hoàn cảnh rất thương tâm.
Rất cần những tấm lòng hảo tâm của các Cụ !
Trường hợp số 5 trong danh sách của cụ HA:
Cháu Bàn Văn Hưng ( Mẹ là Đặng Thị Minh)
Địa chỉ: Thôn 6 Minh Phú, xã Yên Phú, huyện Hàm Yên, tỉnh TQ.
Hoàn cảnh: Bị máu trắng. Nhà rất nghèo.
Là chính xác. Bố cháu bị tai nạn, đã mất. Cháu bị bệnh, 1 tuần phải đi viện khám 1 lần. Mẹ không có công ăn việc làm. Hoàn cảnh rất thương tâm.
Rất cần những tấm lòng hảo tâm của các Cụ !
Thanks ! Đồng chí Giang nhé .nếu chụp được ảnh nữa thì tốt quá .
Còn mấy trường hợp kia các cụ xác minh hộ em với ạ
MÌnh sẽ ưu tiên hoàn cảnh nào khó khăn nhất ...
Thông tin thớt
Đang tải
Bài viết mới
-
[Funland] Tìm chỗ gửi xe ở gần địa chỉ số 1 Nguyễn Xiển- Started by D.Safety
- Trả lời: 3
-
[Funland] Bán data khách hàng - Phải mạnh tay trấn áp- Started by 9mon3diem
- Trả lời: 12
-
[Thảo luận] Kia cerato 2016 thỉnh thoảng bị rung đi tốc độ chậm ?- Started by vudat0987
- Trả lời: 2
-
-
-
[ATGT] Tư vấn - lái xe gây tai nạn không hợp tác- Started by khacchemangv
- Trả lời: 6
-
-
-
