Trump thua 6 năm trước là thua cái gì và thua thế nào các cụ lý giải giùm?
1. Nguyên nhân bắt đầu cuộc chiến:
Tổng thống Donald Trump cho rằng Trung Quốc: Thâm hụt thương mại quá lớn với Mỹ (năm 2017: hơn 375 tỷ USD). TQ Ăn cắp sở hữu trí tuệ, ép công ty Mỹ chuyển giao công nghệ. Trợ cấp không công bằng cho doanh nghiệp trong nước, làm méo mó cạnh tranh toàn cầu. => Vì thế, Mỹ áp thuế quan cao lên hàng trăm tỷ USD hàng hóa Trung Quốc, nhằm: Gây áp lực để Trung Quốc đàm phán lại các điều khoản thương mại. Thúc đẩy sản xuất quay lại Mỹ.
2. Diễn biến chính 2018:
Bắt đầu leo thang Mỹ đánh thuế 25% lên 50 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc (tập trung vào công nghệ, máy móc). Trung Quốc trả đũa với mức thuế tương tự lên hàng hóa Mỹ, nhất là nông sản như đậu nành. Mỗi bên tiếp tục mở rộng phạm vi đánh thuế, tạo thành vòng xoáy trả đũa.
2019: Căng thẳng đỉnh điểm Mỹ áp thuế lên gần 550 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc. Trung Quốc đánh thuế lên khoảng 185 tỷ USD hàng hóa Mỹ. Thị trường tài chính toàn cầu chao đảo, chuỗi cung ứng bị xáo trộn mạnh.
2020: Ký Thỏa thuận Thương mại Giai đoạn 1 Trung Quốc cam kết mua thêm 200 tỷ USD hàng hóa và dịch vụ Mỹ (nông sản, năng lượng...). Đổi lại, Mỹ hoãn một số đợt áp thuế mới và giảm nhẹ một phần thuế đã áp.
3. Ảnh hưởng:
Mỹ:
Tiêu cực: Nông dân Mỹ chịu thiệt nặng, mất thị trường xuất khẩu. Doanh nghiệp nhỏ phụ thuộc hàng Trung Quốc bị tăng chi phí. Thị trường chứng khoán nhiều lần sụt giảm vì lo ngại chiến tranh thương mại.
Tích cực (mang tính chiến lược): Thúc đẩy thảo luận về sự công bằng trong thương mại với Trung Quốc. Một số chuỗi cung ứng bắt đầu chuyển khỏi Trung Quốc (sang Việt Nam, Ấn Độ...).
Trung Quốc:
Xuất khẩu sang Mỹ giảm mạnh. Một số doanh nghiệp rời khỏi Trung Quốc. GDP Trung Quốc năm 2019 tăng trưởng chậm nhất trong gần 30 năm. Nhưng Trung Quốc cũng tìm cách đa dạng hóa thị trường (tăng xuất khẩu sang ASEAN, EU...) và đẩy mạnh sản xuất nội địa.
Toàn cầu:
Gây lo ngại suy thoái kinh tế toàn cầu. Chuỗi cung ứng toàn cầu (như trong ngành điện tử, ô tô) bị gián đoạn. Một số nước hưởng lợi (Việt Nam, Mexico) vì làn sóng dịch chuyển sản xuất.
Kết luận:
Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung không dẫn đến suy thoái ngay lập tức ở Mỹ, nhưng: Gây thiệt hại lớn cho nông nghiệp, doanh nghiệp nhỏ và thị trường tài chính. Làm chậm tăng trưởng kinh tế toàn cầu.