Tìm phương hướng thực địa bằng phương pháp giản đơn (Offroader + chấm).

chay.xe.om

Xe đạp
Biển số
OF-302
Ngày cấp bằng
13/6/06
Số km
11
Động cơ
580,610 Mã lực
Từ ngày xưa con người đã cần đến việc xác định hướng đi cho mỗi cuộc đi dài. Những người đi rừng, đi biển rất cần đến việc xác định được các phương Đông - Tây - Nam - Bắc.



Trước khi người TQ tìm ra la bàn, thì con người làm thế nào xác định được điều đó. Hoặc trong chuyến đi ai đó đã làm rơi mất la bàn rồi thì làm thế nào. Các bạn nên nhớ rằng nhiều khi có la bàn trong tay ta cũng không thể xác định được chính xác phương Bắc Nam, vì nhiều vùng đất trên thế giới có các mỏ sắt nhiễm từ, làm lệch hướng chỉ của la bàn.
Đối với những người hay đi trong những con đường mới lạ, thích khám phá phiêu lưu, mạo hiểm, để thoát ra khỏi một vùng xa lạ hoang vu, để đến đúng điểm đã định trước…. các bạn nhất thiết phải tìm ra phương hướng. Trong thực tế, có nhiều người vì không định hướng được, nên đã đi quanh quẩn mãi trong một vùng, và đôi khi trớ trêu thay, lại quay về đúng nơi khởi điểm.
Xác định phương hướng là một kỹ năng rất quan trọng khi bạn tham quan hoặc sống ngòai thiên nhiên. Trước đây các bạn học sinh và các sinh viên được hướng dẫn rất kĩ nhưng trong thời đại hiện nay nhiều bạn rất xa lạ với những phương pháp xác định phương hướng, chủ yếu là các bạn tham gia chơi những trò chơi lớn hoặc những bạn đi sinh họat ngoài trời mới biết đến những kĩ năng này. Bài viết này sẽ giới thiệu với các bạn một số cách để xác định phương hướng đơn giản khi không có la bàn. Chủ yếu trình bày cách áp dụng mang tính chất kinh nghiệm, thực hành để có thể áp dụng ngay mà không đi quá sâu vào vấn đề lý thuyết. Các chủ thể cần có để xác định phương hướng rất đa dạng, ngày thì có mặt trời, đêm thì có trăng sao...ngay cả nhưng hòn đá mồ côi, nhưng gốc cây hay các công trình kiến trúc, thậm chí la chiếc đồng hồ đeo tay cũng là cơ sở để xác định phương hướng...(y)
CÁC PHƯƠNG HƯỚNG
Nhìn vào hoa gió dưới đây chúng ta thấy có 4 hướng chính là: 1. Đông hay East viết tắt E. 2. Tây hay West viết tắt W. 3. Nam hay South viết tắt S. 4. Bắc hay North viết tắt N. (Người ta còn dùng HOA BÁCH HỢP để chỉ hướng Bắc thay cho chữ N).



Bốn hướng phụ là: 1. Đông Bắc – Viết tắt là NE. 2. Đông Nam – Viết tắt là SE. 3. Tây Bắc – Viết tắt là NW. 4. Tây Nam – Viết tắt là SW.
I. Xác định trực tiếp: Mọi người đều biết rằng hàng ngày Mặt Trời mọc ở hướng Đông và lặn ở hướng Tây. Dựa vào đó chúng ta có thể đóan được hướng Đông và hướng Tây bằng Mặt trời. Tuy nhiên, thường thì Mặt trời không mọc ở chính hướng Đông và lặn ở chính hướng Tây (trừ ngày xuân phân 21/3 và thu phân 23/9) nên chúng ta có thể bị lệch hướng Đông và Tây rất nhiều. Đối với các ngày khác trong năm, mặt trời (MT) mọc ở chính Đông vào lúc 6h và lặn ở chính Tây vào 18h.
II. Xác định phương hướng bằng phương pháp Owen Doff (Bằng gậy và mặt trời):

Cách 1: Chúng ta dùng một cọc cắm trên đất khi có trời nắng. Đánh dấu đỉnh bóng của cọc là T. Để một thời gian sau (khoảng 15‘), bóng của cóc sẽ dịnh chuyển sang vị trí khác. Đánh dấu đỉnh bóng của cọc lúc này là Đ. Nối hai điểm T và Đ lạI ta sẽ có một đường thẳng chỉ hướng Động Tây, đầu T chỉ hướng Tây, đầu Đ chỉ hướng Đông. Xác định được hướng Đông Tây thì sẽ dễ dàng xác định được hướng Bắc Nam. Mọi việc thật đơn giản phải không?


Cách 2: Phương pháp nầy lâu hơn phương pháp 1 chừng vài giờ nhưng khá chính xác.
- Dùng một cây gậy thẳng dài khoảng một mét, cắm thẳng góc với mặt đất, trước giữa trưa (12h).



- Vẽ một cung của vòng tròn từ điểm A với tâm của gốc cây gậy.
- Giữa trưa, bóng gậy sẽ ngắn lại, nhưng quá trưa, bóng gậy sẽ chạm lại vòng tròn, ta đánh dấu điểm đó gọi là điểm B.
- Chia đường AB ra làm hai phần đều nhau. Kẻ đường thẳng từ chân gậy đi qua giữa đoạn AB, sẽ cho ta hướng Bắc.



III. Xác định phương hướng bằng đồng hồ và mặt trời (không chơi với digital watch nhé:P ):

Đặt đồng hồ nằm ngang trên long bàn tay,hướng kim giờ về phía Mặt trời (muốn chính xác hãy dùng một que nhỏ đặt thẳng đứng ngay giữa tâm đồng hồ, xoay đồng hồ sao cho bóng của que trở thành tia đối của kim giờ). Sau đó lấy phân giác của góc tạo bởi kim giờ và đường thẳng 6-12 sẽ chỉ hướng Bắc Nam. Phía góc nhỏ chỉ hướng Nam, góc lớn chỉ hướng Bắc.




Thế nhỡ may bi lạc ở trong rừng trong một đêm trăng thanh gió mát thì làm thế nào, không nhẽ lại chịu à?:( Mời các bác theo dõi tiếp phần sau.

IV. Xác định phương hướng dựa vào mặt trăng:
- Trăng Thượng Tuần: (từ mùng 1 đến mùng 10 âm lịch). Nhưng chỉ thấy rõ trăng từ mùng 4 âm lịch. Trăng khuyết, hai đầu nhọn quay về hướng đông.
- Trăng Trung Tuần: (từ 20 đến 29 – 30 âm lịch). Nhưng hết thấy rõ trăng từ 25 âm lịch. Trăng khuyết, hai đầu nhọn quay về hướng Tây.
Ngoài ra, các bạn có thể vạch một đường thẳng tưởng tượng đi qua hai đầu nhọn của mặt trăng thẳng xuống đất, điểm tiếp xúc đó là hướng Nam.



Đọc đến đây thế nào cũng có bác thắc mắc nhỡ vào hôm rằm, trăng tròn vành vạnh như cái đĩa làm gì có đầu nhọn thì xác định thế nào?;) Vâng, vào cái hôm trăng rằm (giữa tháng) thì lúc 18h trăng luôn mọc ở hướng đông, đến 24h thì chếch về hướng nam, tây nam và lúc 6h luôn lặn ở hướng tây.(y)
V. Xác định phương hướng dựa vào gió:
Việt Nam chúng ta nằm trong vùng “Châu Á gió mùa” với hai loại gió chính. Gió mùa Đông Bắc và Gió mùa Tây Nam.
- Gió mùa Đông Bắc hoạt động kéo dài từ tháng 10 năm nầy cho đến tháng 4 năm sau, thổi từ Đông Bắc đến Tây Nam.
- Gió mùa Tây Nam kéo dài từ tháng 5 đến tháng 10 hàng năm, thổi từ Tây Nam đến Đông Bắc.
Muốn biết gió thổi hướng nào, các bạn nhìn các ngọn cây, ngọn cỏ, lá cờ…
- Cầm ít cát bụi, giấy vụn… thả xuống xem gió cuốn đi hướng nào.
- Lau sạch một ngón tay, ngậm vào miệng chừng 10 giây, lấy ra đưa lên cao, nếu ngón tay lạnh phía nào là gió thổi từ phía đó.

VI. Xác định phương hướng dựa vào các kinh nghiệm khác:
- Gặp thời tiết xấu, không nhìn rõ mặt trời, trăng, sao… và không có địa bàn, các bạn có thể phỏng định phương hướng bằng cách nhìn vào thân cây. Phía nào ẩm ướt nhiều là hướng Bắc (vì mặt trời không đi qua hướng nầy). Từ đó các bạn suy ra các hướng khác.
- Chọn cây và công trình kiến trúc lâu năm để xem, Phía thân cây có vở dày, xù xì mầu sẫm thi đó là hướng bắc. Công trình kiến trúc thì hướng nào mọc nhiều rêu, thẫm, ẩm ướt thì đó là hướng bắc.
- Khi gặp một gốc cây bị cưa ngang, nhìn vòng tuổi ở vết cưa đó, hướng nào có các vồng tuổi ken dày hơn thì là hướng bắc.
- Khi vào rừng gặp gốc cây có kiến, thì hướng đó là hướng nam.
- Nếu gặp nhà thờ nằm độc lập thì của chính nhà thờ bao giờ cũng quay về hướng tây.

Kết luận:Ngày nay, người ta đã tung ra thị trường các loại thiết bị định vị toàn cầu rất gọn, nhẹ. Giúp cho các nhà thám hiểm, phiêu lưu, khai phá, du lịch… biết được vị trí chính xác của mình trên hành tinh nầy qua vệ tinh. Nếu có thiết bị nầy, chúng ta khó mà bị thất lạc, dù trong rừng rậm, giữa đại dương hay trên sa mạc. Tuy nhiên, những kinh nghiệm trên đã được đúc kết qua nhiều năm, bằng nhũng phương pháp hết sức đơn giản vẫn chính xác, hy vọng việc nắm bắt được nó biết đâu lại là cơ hội khi phải đối mặt với những tình huống khó khăn ko may gặp phải. Một phần xác định phương hướng cơ bản nữa là dựa vào các ngôi sao như Bắc đẩu, Nam tào, sao hôm, sao mai hay các chòm sao như: Đại hùng tinh, tiểu hùng tinh, chòm thiên hậu v.v..em xin phép được trình bày sau các bác nhé!(b)
 

anhminh

Xe tải
Biển số
OF-92
Ngày cấp bằng
7/6/06
Số km
322
Động cơ
584,320 Mã lực
bài này được đấy :). Quan trọng là có hình vẽ minh họa đầy đủ.
 

Quạt

Xe điện
Biển số
OF-1427
Ngày cấp bằng
21/8/06
Số km
2,052
Động cơ
594,080 Mã lực
Tuổi
51
Không ngờ là bác Chayxeom đã post lên rồi , nhanh thế. Bài của bác hay thật đấy. Vodka nhé
 

chay.xe.om

Xe đạp
Biển số
OF-302
Ngày cấp bằng
13/6/06
Số km
11
Động cơ
580,610 Mã lực
Có một số bác PM đề nghị làm rõ, em xin trả lời thế này:

Ở bán cầu bắc - thì hướng Nam nó sẽ nằm giữa số 12 và kim giờ.
Còn ở bán cầu nam - thì hướng Bắc sẽ nằm giữa số 12 và kim giờ.
Phương pháp dùng đồng hồ ý, không phải lấy theo giờ GMT đâu, mà là lấy theo giờ địa phương, chuẩn GMT. (Cái phương pháp này các bác có thể kiểm chứng ngay ở HN, đơn giản mà)!(b)
 
Biển số
OF-49
Ngày cấp bằng
23/5/06
Số km
7,400
Động cơ
660,704 Mã lực
Nơi ở
Thừa Thiên Huế
chay.xe.om nói:
Có một số bác PM đề nghị làm rõ, em xin trả lời thế này:

Ở bán cầu bắc - thì hướng Nam nó sẽ nằm giữa số 12 và kim giờ.
Còn ở bán cầu nam - thì hướng Bắc sẽ nằm giữa số 12 và kim giờ.
Phương pháp dùng đồng hồ ý, không phải lấy theo giờ GMT đâu, mà là lấy theo giờ địa phương, chuẩn GMT. (Cái phương pháp này các bác có thể kiểm chứng ngay ở HN, đơn giản mà)!(b)
Cách xác định phương hướng bằng mặt trời + đồng hồ khi áp dụng ở VN cần lưu ý thêm tý nữa. Do Việt Nam nằm lọt trong vùng giữa xích đạo và chí tuyến bắc vì vậy về mùa hè sẽ có những ngày mặt trời "đi vòng" lên phía bắc so với vị trí mình đứng. Vì vậy đường phân giác giữa hướng mặt trời và kim giờ mới chỉ cho ta biết hướng Bắc - Nam . Còn muốn xác định rõ hướng nào Bắc hướng nào Nam thì phải xem giờ. Nếu buổi sáng và mặt trời bên tay phải thì hướng mặt mình sẽ là hướng Bắc, ngược lại là hướng Nam...

Cũng có một cách xác định tương đối hướng Bắc - Nam khi bị lạc trong rừng mà kg có ánh mặt trời, đồng hồ ... là nhìn vào GỐC CÂY. phía cây có rêu mọc nhiều là hướng ... NAM . Bởi vì đối với VN thì phần lớn thời gian mặt trời sẽ nằm ở hướng Nam => rêu mốc, cây cối hấp thụ ánh nắng mặt trời ở hướng này tốt hơn nên mọc tươi tốt hơn...

Mấy cái trên là tôi học được khi ở trong quân ngũ từ thập niên 80'. Mời các bác tham khảo.
 

chay.xe.om

Xe đạp
Biển số
OF-302
Ngày cấp bằng
13/6/06
Số km
11
Động cơ
580,610 Mã lực
polar bear nói:
Cũng có một cách xác định tương đối hướng Bắc - Nam khi bị lạc trong rừng mà kg có ánh mặt trời, đồng hồ ... là nhìn vào GỐC CÂY. phía cây có rêu mọc nhiều là hướng ... NAM.
Theo em rêu mốc nó mọc ở hướng Bắc bác ợ, vì ở VN mặt trời thường lệch về phía nam nên cây cối ở phía nam thì cành lá xanh tốt, mọc dày. Còn ở phía ngược lại ko có mặt trời nên ẩm ướt, thiếu ánh sáng rêu mọc nhiều. Em giải thích thế có được không ạ? Chứ trong các hang động làm gi có ánh mặt trời mà rêu nó cứ xanh um, hic hic...
Kính bác xem lại!(b)
 

Primera

Xe tăng
Biển số
OF-167
Ngày cấp bằng
8/6/06
Số km
1,787
Động cơ
597,806 Mã lực
Nơi ở
Hà Nội 7
Thế cuối cùng là thế nào ạ? Nam hay Bắc?
Hồi xưa bác Gấu đi lính Nam tiến, oánh 1 lúc thấy Hà Nội kính chào quý khách !
 

chay.xe.om

Xe đạp
Biển số
OF-302
Ngày cấp bằng
13/6/06
Số km
11
Động cơ
580,610 Mã lực
VII. Xác định phương hướng dựa vào các chòm sao:
1. Sao bắc đẩu (Polaris): Đây là một định tinh, có đặc điểm sáng, rõ và ít thay đổi vị trí. Muốn tìm sao Bắc Đẩu, trước hết, các bạn hãy tìm cho được chòm Đại Hùng Tinh (Big Dipper). Chòm Đại Hùng tinh giống như cái gáo lớn, gồm 7 ngôi sao, các bạn lấy 2 ngôi sao đầu của cái gáo, kéo dài một đoạn thẳng tưởng tưởng bằng 5 lần khoảng cách của 2 ngôi sao đó, các bạn sẽ gặp một ngôi sao sáng lấp lánh, dễ nhận thấy, đó là sao Bắc Đẩu. Cũng có thể tìm thấy sao Bắc Đẩu từ chòm Tiểu Hùng tinh (Little Dipper). Chòm nầy cũng có 7 ngôi sao kết thành hình một chiếc gáo ngược, nhưng nhỏ hơn Đại Hùng tinh. Ngôi sao chót của cái đuôi Tiểu Hùng tinh là sao Bắc Đẩu.



Ngoài ra, còn một chòm sao nổi tiếng khác cũng có thể được dùng để xác định sao bắc đẩu, đó chính là chòm sao thiên hậu (Cassiopea). Thực chất chòm thiên hậu cũng gồm 7 ngôi sao song chỉ có 5 ngôi sao có thể nhìn thấy bằng mắt thường, kết thành hình chữ M (hay hình số 3).



Ta có thể tìm thấy sao Bắc đẩu dựa vào việc tưởng tượng ra một đường thẳng kéo dài từ đường chéo của một hình tứ diện tạo bởi chòm sao Thiên hậu theo hình vẽ sau đây:



Việc nhận biết các chòm sao này cần phải luyện tập, tuy nhiên khi quen rồi chỉ cần lướt thóang qua bầu trời là có thể xác định được các chòm sao cơ bản để xác định sao bắc đẩu. Khi đã thấy sao Bắc đẩu rồi thì chúng ta sẽ tìm ra được các hướng khác. Thực tế, ở VN do trời thường có nhiều mây nên việc xác định phương hướng căn cứ vào các vì sao chỉ áp dụng được vào những hôm trời ít mây, nhìn rõ các vì sao lấp lánh trên nên trời đen thẫm mà thôi.
2. Sao nam tào: Còn gọi là sao Nam cực, ở Việt nam, chúng ta chỉ nhìn thấy chòm sao này trong khỏang thời gian từ tháng 5 đến tháng 7 hàng năm. Do đó, việc tìm hiểu và xác định là không thực sự cần thiết.
3.Sao chổi: Xác định phương hướng căn cứ vào sao chổi ư? ặc ặc, bác nào biết bảo em cái!

4. Tại sao các ngôi sao trên bầu trời hầu hết đều di chuyển vị trí, có lúc trên đỉnh bầu trời, có lúc như chìm xuống biển tắm táp mà các chòm sao trên lại không thay đổi vị trí của mình?



Thần Zeus đã từng gian díu với Callisto để sinh ra Arcas làm vua xứ Arcadia sau này. Hera biết chuyện bèn thốt lời nguyền : “Ta sẽ huỷ diệt vẻ đẹp của kẻ đã cả gan cướp chồng ta.” Rồi biến Callisto thành con gấu. Chân tay nàng trở thành to lớn lông đen phủ dài, miệng xinh chúm chím của nàng từng được thần Zeus ca ngợi nay biến thành miệng gấu rộng ngoạc với hai chiếc răng nanh to, nhọn hoắt và trắng nhởn. Tiếng kêu thương của nàng biến thành tiếng gầm gừ kinh khủng. Nàng luôn miệng gầm gừ than vãn cho số phận và vẫn cố gắng đứng thẳng chừng nào hay chừng nấy để kêu van cứu vớt và dường như tỏ ý oán than là thần Zeus đã chẳng đoái hoài gì đến việc cứu nàng. Năm tháng tuyệt vọng trôi qua. Bi thảm hơn nữa là có lần kia nàng đương lang thang trong rừng thì gặp một chàng trai đi săn. Nhận ra đó đứa con trai đã trưởng thành của mình, nàng dừng lại và tiến tới muốn ôm con, hôn con. Chàng trai hoảng hốt vung giáo lên sắp thẳng cánh phóng vào ngực mẹ mà không biết. May sao Zeus kịp thời nhận ra tấn thảm kịch vội chụp lấy ngăn xa mỗi người một phía rồi đưa cả hai mẹ con lên vòm trời thành hai chòm sao đại hùng tinh và tiểu hùng tinh.Hera giận lắm, bà muốn trừng phạt Callisto mà rồi cả hai mẹ con Callisto lại được cái vinh hạnh thành những chòm tinh tú trên trời.Hera bèn đích thân đến yêu cầu thần đại dương Oceanus và nữ thần biển cả Thethys là đừng cho hai chòm sao đó được xuống dầm mình tắm mát trong khoảng biển bao la của hai thần. Vì vậy mà ngày nay chúng ta thấy hai chòm sao Đại-Hùng-Tinh và Tiểu-Hùng–Tinh cứ vần vụ xoay quanh đỉnh trời mà không bao giờ được sa xuống dưới mặt biển mênh mông như các vì sao khác.(y)
 

chay.xe.om

Xe đạp
Biển số
OF-302
Ngày cấp bằng
13/6/06
Số km
11
Động cơ
580,610 Mã lực
Vâng, cách tìm sao nam tào nếu các bác vẫn cần em sẽ post lên sau vậy!(b)
 
Thông tin thớt
Đang tải
Top