Tôi học lái xe bằng xe UAZ, các thầy đều yêu cầu khi sang số phải nhấn mạnh chân ga (Gọi là vù ga), nói đúng ra là mỗi lần đang đi muốn chuyển số khác (Ví dụ từ số 1 sang số hai) phải giảm ga, đạp côn, vù ga, chuyển về số 0 (Số không), sau đó nhả chân côn, vù ga, chuyển số mới, lại nhả côn, nhấn ga để đi bình thường, cách đi này người ta gọi là chuyển số hai côn (Đạp côn hai lần). Các thầy nói việc vù ga là để cho dễ chuyển số, do vù ga thì tốc độ quay của động cơ phù hợp với tốc độ quay của trục then hoa thông qua hệ thống côn, số của xe. Nhưng do kiến thức về ô-tô của tôi kém nên không hiểu, không mường tượng nguyên lý hoạt động của động cơ ô-tô thế nào, nên không hiểu tại sao cứ phải vù ga khi sang số? Các xe loại khác có nhất thiết phải vù ga như thế không? Nhờ các bạn giải thích kỹ hơn, thanks.
Thuật ngữ cụ chủ vừa nêu là kỹ thuật lái xe số sàn: đi 2 ly hợp. Các xe đời cũ (do các chi tiết hộp số, ly hợp mòn, độ rơ lớn...); xe tải (tải trọng lớn, thường đi chậm...); hành trình điều khiển ly hơp, cần số lớn và nặng; một phần do đường sá không bằng phẳng nên kỹ thuật đi 2 ly hợp được sử dụng rộng rãi. Cách này nhằm dễ dàng hơn cho lái xe, tăng độ êm dịu khi xe vận hành (hiểu theo cách cảm nhận), bản chất là tạo sự đồng tốc (tốc độ) và đồng lực (lực kéo) tương đối giữa trục sơ cấp (nhận mô men từ động cơ qua ly hợp) và trục thứ cấp (nhận và thay đổi tỷ số truyền qua các cặp bánh răng số 1, 2, 3... rồi truyền mômen đến các bánh xe). Khi đạt được sự đồng tốc/lực thì công suất động cơ sẽ được tận dụng tốt (tăng hiệu suất, giảm tiêu hao nhiên liệu), khi đó, xe chuyển động em dịu hơn, các chi tiết của hệ thống truyền lực (từ ly hợp đến bánh xe) sẽ bền hơn.
Về kỹ thuật đi 2 ly hợp, có 2 cách nói dễ nhớ và truyền miệng:
1. Khi tăng số:
Vút - Cạch - Cạch
- Vút: đạp từ từ chân ga cho xe chuyển động nhanh dần lên -> đến tốc độ nhất định, tiếng động cơ nghe sẽ hơi gằn do tỷ số truyền ở số hiện tại không phù hợp với tốc độ và công suất động cơ sẽ là thời điểm để tăng số;
- Cạch: đạp LH, về số 0, nhả bàn đạp LH
- Cạch: đạp LH, vào số cao hơn, nhả LH
Hai lần đạp ly hợp là liên tục, kết hợp nhịp nhàng với cần số.
2. Khi về số: Cạch - Vù - Cạch
- Cạch: bỏ chân ga (tốc độ động cơ giảm), đạp LH về số 0, nhả LH
- Vù: sau khi về số 0 (ko có cặp bánh răng ăn khớp nên vận tốc 2 trục sơ cấp và thứ cấp hộp số sẽ khác nhau), xe vẫn chuyển động theo quán tính (trục thứ cấp sẽ chuyển động với vận tốc theo vận tốc của xe, trục sơ cấp chuyển động theo tốc độ quay của trục khuỷu động cơ). Khi về số thấp thì mô men kéo (lực kéo) của hệ thống truyền lực sẽ lớn hơn khi ở cùng 1 tốc độ, đòi hỏi công suất động cơ (tốc độ) cũng phải tăng lên trong khi nó đang giảm. Vậy ở đây ngoài việc để đảm bảo đồng tốc về tốc độ đồng thời đảm bảo lực kéo do đó cần tăng ga nhằm tăng công suất nếu ko máy yếu -> dễ chết máy, chuyển động không êm dịu.
- Cạch: đạp LH, về số, nhả LH
Ngoài ra, các kỹ thuật khi lái như "Côn ra ga vào" vẫn được tuân thủ. Còn vành đồng tốc trong hộp số thì xe đời nào cũng có. Ở một số chủng loại, nhà thiết kế không bố trí vành đồng tốc ở các số truyền thấp (số lùi, số 1-2)
?
