Em sẽ post những nét chấm phá "lịch sử Cuba" dưới thời cụ Fidel Castro
Dưới đây là "MỤC LỤC" những thời điểm, để các cụ tiện theo dõi
26-7-1953
Lực lượng vũ trang do Fidel Castro chỉ huy nổi dậy chống lại chính quyền độc tài Fulgencio Batista bằng cách tấn công Trại lính Moncada. Ông và những cộng sự sống sót bị bắt giam
1-9-1953
Fidel Castro và 100 chiến sĩ tham gia cuộc tấn công Trại lính Moncada (hôm 27-7) bị mang ra xử trước toà. Là luật sư, Fidel Castro được phép tự bào chữa, nói: lịch sử sẽ xoá tội cho tôi: “History will absolve me”
1-5-1955
Fidel Castro được ân xá, tha trước hạn, sang Hoa Kỳ vận động quyên tiền cho "Phong trào cách mạng 26-7" rồi sang Mexico
Tại đây, Che Guevara gia nhập "Phong trào cách mạng 26-7"
2-12-1956
Fidel Castro và 81 chiến hữu vượt biển bằng thuyền buồm Granma từ Mexico đổ bộ lên đất Cuba và lấy vùng rừng núi Sierra Maestra làm chiến khu du kích .
1-1-1959
Lo sợ lực lượng nổi dậy sẽ tiến vào Havana, Fulgencio Batista bỏ chạy sang Dominica
8-1-1959
Castro vào Havana
3-1-1959
Một giai đoạn quá độ được hình thành.
Manuel Urrutia Lleó, một chính trị gia không đảng phái đã được Lực lượng cách mạng cử làm Tổng thống Cuba vào ngày 3-1-1959. Manuel đã chỉ định một luật sư và là giáo sư Đại học La Habana là José Miró Cardona làm Thủ tướng lâm thời
13-2-1959
Tuy nhiên, chỉ sau 6 tuần, Miró bất ngờ từ chức. Fidel Castro được chỉ định là Thủ tướng. Ông hứa sẽ xây dựng một chính quyền trong sạch và tôn trọng hiến pháp.
Chính phủ Castro đã xét xử và tuyên án tử hình hàng trăm cựu quan chức thuộc Đảng Batista vì tội danh tham nhũng.
13-2-1959
Thủ tướng lâm thời José Miró Cardona từ chức
16-2-1959
Fidel Castro trở thành Thủ tướng Chính phủ Cách mạng Cuba thay thế Thủ tướng lâm thời José Miró Cardona
16-4-1959
Fidel Castro thăm Hoa Kỳ
Hoa Kỳ ban đầu công nhận chính quyền Fidel Castro, nhưng sau khi Castro quốc hữu hóa các công ty nước ngoài tại Cuba thì quan hệ Hoa Kỳ – Cuba trở nên lạnh nhạt. Chính sách kinh tế của Castro làm cho Hoa Kỳ nghi ngờ rằng ông ủng hộ chủ nghĩa cộng sản và có quan hệ với Liên bang Xô viết – đối địch với Hoa Kỳ trong Chiến tranh Lạnh
Castro thăm Nhà Trắng nhưng Tổng thống Dwight D. Eisenhower từ chối gặp, thay vào đó là Phó tổng thống Richard Nixon. Sau cuộc gặp gỡ này, Nixon cho rằng Castro là một người "ngây thơ" nhưng không chắc là người cộng sản.
Castro đã có cuộc nói chuyện tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại (CFR), một viện chính sách có trụ sở ở New York, bao gồm các công dân và cựu quan chức chính phủ quan tâm tới quan hệ quốc tế của Mỹ. Castro khá cứng rắn trong suốt buổi trao đổi, khẳng định rõ Cuba sẽ không cầu xin Hoa Kỳ viện trợ kinh tế. Fidel Castro cũng trấn an người Mỹ về cách mạng Cuba, ông nói, "Tôi biết rằng thế giới nghĩ gì về chúng tôi, rằng chúng tôi là những người Cộng sản, và tất nhiên chúng tôi đã giải thích rất rõ ràng rằng chúng tôi không phải là những người cộng sản; rất rõ ràng"
2-1960
Chính quyền Castro ký một hiệp định thương mại với Liên Xô, trong đó Liên Xô đồng ý bán dầu cho Cuba. Dù việc này là quyết định nội bộ của Cuba và không ảnh hưởng gì đến quyền lợi của Hoa Kỳ, nhưng trong bối cảnh chiến tranh Lạnh, Hoa Kỳ không thể chấp nhận một nước ngay sát mình có quan hệ thương mại với Liên Xô. Hoa Kỳ đơn phương cắt đứt mọi quan hệ ngoại giao và áp dụng chính sách cấm vận lên Cuba vào ngày 3-1-1961. Điều này lại càng đẩy Cuba tiếp tục thắt chặt quan hệ với Liên Xô và ngày càng nhận nhiều viện trợ quân sự và kinh tế.
3-1960
Tổng thống Mỹ phê chuẩn một kế hoạch lật đổ Castro của CIA. Kế hoạch này có ngân sách 13 triệu USD để huấn luyện một lực lượng quân sự bên ngoài lãnh thổ Cuba để tiến hành các hoạt động chiến tranh du kích. Tháng 9-1960, Allen W. Dulles, Giám đốc CIA lúc đó, đã khởi xướng các cuộc đàm phán với mafia Cuba (những kẻ đang tức giận vì Castro đã đóng cửa các nhà thổ và sòng bạc ở Cuba) để tiến hành các vụ ám sát nhắm vào Fidel Castro. Cục điều tra liên bang (FBI) được lệnh không tiến hành các cuộc điều tra chống lại nhóm mafia này tại Mỹ. Các đời tổng thống Mỹ tiếp theo vẫn theo đuổi chính sách ám sát Castro bằng các chiến dịch bí mật khác nhau.
Tháng 3 năm 1961, CIA giúp những người Cuba lưu vong tại Miami thành lập Hội đồng Cách mạng Cuba (CRC), do José Miró Cardona, cựu Thủ tướng Cuba vào tháng 1 năm 1959, làm chủ tịch. Cardona trên thực tế trở thành tổng thống chờ đợi cho chính quyền Cuba hậu xâm lược. Do đã tiên đoán được cuộc xâm lược, Che Guevara đã nhấn mạnh tầm quan trọng của lực lượng dân quân vũ trang, nói rằng "mọi người dân Cuba phải là một đội quân du kích, mỗi một người Cuba phải học cách sử dụng súng và khi cần phải dùng chúng để bảo vệ đất nước"
Theo Đại sứ Anh tại Hoa Kỳ, David Ormsby-Gore, tình báo Anh cho Mỹ biết rằng đa số người dân Cuba ủng hộ Fidel và sẽ khó mà xảy ra hiện tượng đào ngũ hoặc khởi nghĩa hàng loạt sau khi xâm lược, điều này cũng đã được chuyển tới CIA nhưng Mỹ bỏ qua điều này CIA rất tự tin là họ đủ khả năng lật đổ chính phủ Cuba, vì đã có kinh nghiệm thành công trước đây như Cuộc đảo chính ở Guatemala 1954.
26-10-1960
Fidel Castro có bài diễn văn nảy lửa trên diễn đàn Đại hội đồng Liên Hợp Quốc Liên Hợp Quốc. Fidel Castro nói liên tục 4 tiếng rưỡi (chính xác là 269 phút, lập kỷ lục ở LHQ về thời gian) công kích chính sách của Hoa Kỳ đối với Cuba và các nước Mỹ Latin.
Bài diễn văn khiến Hoa Kỳ tức giận, ba tháng sau, hôm 3-1-1969, Hoa Kỳ cắt đứt quan hệ ngoại giao với Cuba
Kỷ lục phát biểu của Fidel Castro (tại Liên Hợp Quốc hiện vẫn đứng hàng đầu, bỏ xa kỷ lục thứ hai do Tổng thống Gaddafi lập ra năm 2009 dài 75 phút
3-1-1961
Tổng thống Hoa Kỳ Dwight D. Eisenhower tuyên bố cắt đắt quan hệ ngoại giao với Cuba
17-4-1961 → 19-4-1961
Lực lượng Cuba lưu vong thâm nhập bãi Giron, bị Cuba đánh bại
Hoa Kỳ yểm trợ một đạo quân gồm 1.300 lính Cuba lưu vong đổ bộ lên vùng Vịnh Giron (tiếng Anh: Bay of Pigs) nhằm mục đích lật đổ Fidel Castro. Đó chính là sự kiện Vịnh Giron. Hàng chục máy bay ném bom của Mỹ oanh tạc khắp lãnh thổ Cuba, gây ra cái chết chóc nhiều thường dân.
Sau khi được dân quân địa phương thông báo về lực lượng đổ bộ, Fidel Castro đã đích thân tới Vịnh Giron để chỉ đạo chiến đấu. Tới 4 giờ chiều ngày 17-4-1961, Fidel Castro đã tới trung tâm nhà máy đường Australia, gia nhập với José Ramón Fernández, người đã được ông chỉ định làm chỉ huy chiến trước trước buổi sáng ngày hôm đó.
Sau 72 giờ chiến đấu, quân đổ bộ đã bị đánh tan hoàn toàn bởi Quân đội Cách mạng Cuba. Fidel Castro đã đích thân ra trận cùng các binh sỹ, ông chỉ huy trận đánh trên một chiếc xe tăng T-34 dẫn đầu đội hình chiến đấu của quân đội Cuba trong cuộc chiến
Cuộc đổ bộ thất bại và nhiều người bị bắt, chín chỉ huy quân đổ bộ bị xử tử vì tội phản bội Tổ quốc. Dù chiến thắng nhưng cuộc xâm lược do Mỹ hậu thuẫn đã khiến Castro trở nên lo ngại về các cuộc xâm chiếm trong tương lai của Mỹ vào Cuba.
1-5-1961
Fidel Castro tuyên bố Cuba là một quốc gia theo Xã hội chủ nghĩa và chính thức bãi bỏ sự bầu cử đa đ.ảng. Những người phê phán Castro cho rằng ông sợ những cuộc bầu cử sẽ khiến ông mất uy quyền. Cũng trong ngày hôm đó, hàng trăm ngàn người dân Cuba nghe lãnh tụ Castro tuyên bố: “Cách mạng không kết thúc sau một thời hạn nhất định, vì thế chúng ta không cần phải bầu cử. Tại châu Mỹ Latin này, không có một chính phủ nào dân chủ hơn chính phủ cách mạng của chúng ta... Nếu ngài Kennedy không ưa Xã hội chủ nghĩa, thì chúng ta cũng ghét chủ nghĩa đế quốc vậy. Chúng ta căm ghét chủ nghĩa t.ư bản”.
2-12-1961
Castro tuyên bố rằng ông theo chủ nghĩa Marx-Lenin, và Cuba sẽ đi theo chủ nghĩa cộng sản. Cuối năm 1961, ông được Liên bang Xô viết trao tặng Giải thưởng Hoà bình Lenin.
Cuộc xâm chiếm được Mỹ dự định sẽ loại bỏ chính phủ Cuba, nhưng rốt cục chính nó lại đẩy Cuba trở nên thân thiết hơn với Liên Xô, một phần là để được bảo vệ trước các sự gây hấn tiếp theo từ phía Mỹ. Từ một người ủng hộ chủ nghĩa bình đẳng đơn thuần, cuộc tấn công của Mỹ đã khiến Fidel Castro đặt hoàn toàn niềm tin và sự ủng hộ vào chủ nghĩa cộng sản.
7-2-1962
Hoa Kỳ áp đặt lệnh cấm vận kinh tế Cuba: Cấm nhập khẩu và xuất khẩu mọi thứ tới Cuba
14-10-1962
Khủng hoảng tên lửa Cuba
1-10-1965
Fidel Castro thành lập Đ.ảng Cộng sản Cuba, giữ chức danh Bí thư Thứ nhất
1-1-1976
Fidel Castro trở thành Chủ tịch nước
Cuối năm 1976, một Hiến pháp Cuba mới được xây dựng với những thay đổi về cơ cấu chính quyền. Ngày 2 tháng 12 năm 1976, Fidel Castro được bầu vào chức vụ Chủ tịch Hội đồng Nhà nước Cộng hòa Cuba, một chức vụ vừa là nguyên thủ quốc gia của Cuba, vừa là người đứng đầu Chính phủ Cuba. Chức vụ này được Quốc hội Cuba bầu ra với nhiệm kỳ 5 năm, Fidel đã đắc cử suốt 7 nhiệm kỳ và giữ chức vụ này liên tục trong 32 năm cho tới khi nghỉ hưu.
Chính quyền Castro áp dụng chính sách kinh tế xã hội chủ nghĩa, quốc hữu hóa các ngành công nghiệp và hợp tác hóa nông nghiệp. Chính sách này làm cho giới thượng lưu bất mãn, kể cả những người trước kia ủng hộ kháng chiến. Nhiều người trong số này trốn sang Hoa Kỳ và lập ra những tổ chức chống Fidel Castro tại Florida.
Đối với những cáo buộc từ phương Tây rằng ông là nhà độc tài, Fidel Castro tuyên bố rằng nhà nước đôi khi phải hạn chế quyền tự do của một số cá nhân để bảo vệ các quyền lợi của tập thể người dân như quyền được lao động, giáo dục, chăm sóc sức khỏe và y tế miễn phí.
28-3-1980
Một chiếc xe buýt tông sập cổng tòa đại sứ Peru ở thủ đô La Habana. Trong vòng 48 tiếng, hơn 10.000 người Cuba đã nhân cơ hội tràn vào tòa đại sứ xin tị nạn chính trị.
10-4-1980
Castro tuyên bố cho mọi người dân được tự do rời Cuba qua cảng Mariel ở La Habana nếu họ muốn. Khoảng hơn 125 nghìn người dân Cuba xuống tàu, trên một cuộc hành trình được Hoa Kỳ gọi là "Đoàn Tàu Tự Do" hay là cuộc di tản Mariel, đa số đến Florida, Hoa Kỳ. Cuộc di cư chấm dứt sau khi không còn người Cuba nào muốn xuống tàu ra nước ngoài nữa.
15-4-1980
Hơn 125.000 người Cuba rời Cuba bằng thuyền sang Hoa Kỳ
26-12-1991
Liên Xô tan rã
Cuba mất khoản viện trợ lên tới 5,5 tỷ USD/năm
14-8-1993
Fidel Castro bãi bỏ lệnh cấm sử dụng dollar Hoa Kỳ trên đất nước Cuba
5-8-1994
Hàng trăm người dân Havana bạo loạn chống đối Castro lớn nhất kể từ cuộc cách mạng năm 1959.
Một cuộc di dân lớn từ Cuba tới Hoa Kỳ bằng thuyền và bè mảng
19-8-1994
Fidel Castro tuyên bố chấp nhận cho Hải quân Hoa Kỳ đón những người di tản tại vùng biển Cuba
25-11-1999
Sự kiện em bé Elián González Saga
12-6-2002
Ông Castro dẫn một triệu người dân Cuba trong một cuộc hành quân dọc theo bờ sông Havana trong một chiến dịch để bảo vệ hệ thống xã hội chủ nghĩa của chính phủ của ông khi đối mặt với ngày càng bất đồng chính kiến và áp bước lên từ chính quyền của Tổng thống George W. Bush.
23-6-2001
Fidel Castro bất tỉnh sau khi phát biểu hai giờ dưới sức nóng ban ngày
25-6-2002
Cuba tuyên bố chủ nghĩa xã hội "không thể bị bãi bỏ" trong bản hiến pháp sửa đổi được Quốc hội thông qua
18-3-2003
Trong một cuộc đàn áp những người bất đồng chính kiến, Fidel Castro bỏ tù 75 nhà hoạt động ủng hộ dân chủ và các nhà báo độc lập, buộc tội họ lật đổ và âm mưu với các nhà ngoại giao Mỹ
20-10-2004
Chủ tịch Fidel Castro trượt chân ngã khi rời khỏi sân khấu sau một bài phát biểu tại Santa Clara, Cuba
Tại lăng Che Guevara tại Santa Clara, Fidel Castro có bài phát biểu. Bước xuống khỏi lễ đài sau khi phát biểu, ông bị trượt ngã, bị gãy xương đầu gối và cánh tay trái. Sau đó, ông nói rằng ông đã tiến hành điều hành chính phủ bằng điện thoại di động trong xe cứu thương và rằng ông đã từ chối gây mê toàn thân. Ông ta phải trải qua ba giờ giải phẫu. Sau đó Castro viết một lá thư để đăng lên báo, đài. Trong thư ông cam đoan với công chúng rằng mình vẫn khỏe và sẽ "không mất liên lạc với quý vị".
31-6-2006
Sau cuộc phẫu thuật dạ dày, Fidel Castro đã tạm trao quyền lãnh đạo đất nước cho người em trai của mình là ông Raul Castro.
Kể từ đó, Fidel Castro ít xuất hiện trước công chúng.
Ông Castro tạm giao quyền lực cho em trai Raul sau khi trải qua phẫu thuật khẩn cấp để ngăn chặn chảy máu đường ruột gây ra bởi một căn bệnh không được tiết lộ
17-2-2007
Phát biểu trên truyền hình quốc gia, Castro nói ông sẵn sàng bàn giao quyền lãnh đạo chính phủ Cuba cho các nhà lãnh đạo trẻ.
"Nhiệm vụ cơ bản của tôi không phải là để bám vào văn phòng, hay thậm chí nhiều hơn như vậy, cản trở sự phát triển của những người trẻ hơn nhiều, - ông nói - "nhưng để vượt qua trên kinh nghiệm và ý tưởng có giá trị khiêm tốn phát sinh từ thời kỳ đặc biệt mà tôi đang sống"
19-2-2008
Castro thoái vị
Kết thúc một trong những nhiệm kỳ dài nhất là một trong những người đứng đầu mạnh nhất của nhà nước cộng sản trên thế giới, Fidel Castro thoái vị và nhường quyền cho người em trai của ông.
Fidel Castro nói:
"Sẽ phản bội lương tâm của tôi để chiếm một trách nhiệm mà đòi hỏi sự nhanh nhẹn và sự cam kết rằng tôi không phải trong điều kiện sức khoẻ để đảm nhận"
18-2-2008, ông tuyên bố thôi giữ chức vụ Chủ tịch Hội đồng Nhà nước và Tổng tư lệnh quân đội Cuba, kết thúc sự nghiệp chính trị sau gần 50 năm.
30-9-2012
Tin đồn Fidel Castro chết
17-12-2014
Mỹ và Cuba khôi phục quan hệ ngoại giao
2015
mở lại Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Havana
20-3-2016
Tổng thống Obama thăm Cuba
19-4-2016
Fidel Castro dự phiên họp cuối cùng Đại hội Đ.ảng Cộng sản Cuba lần thứ 7, mong muốn các đ.ảng viên "thực hiện lý tưởng cộng sản của ông"
25-11-2016
Fidel Castro qua đời
–-–-–-–-–-–-–-–-–-–-
Về vụ Che Guevara nói "Fidel Castro là thằng hèn" em sẽ để cuối bài, trước khi kết thúc
Vì tư liệu vụ Che Guevara cũng lớn, em chỉ trình bày những nét chấm phá, và dành riêng một thớt về cụ này, có những chỗ khuất mà tư liệu chính thống ít đề cập