Mấy ngày qua dư luận "nổi sóng" vì thông tư 01/2016/TT-BCA cho phép CSGT "Được trưng dụng các loại phương tiện giao thông; phương tiện thông tin liên lạc; các phương tiện, thiết bị kỹ thuật khác của cơ quan, tổ chức, cá nhân và người điều khiển, ..." (và các thánh chém OF cũng k hề ngoại lệ
)
Lều báo, luật sư, chém thủ : CSGT được gia tăng quyền lực, thông tư sai luật, ... và đưa ra viễn cảnh tồi tệ : bị trưng dụng phương tiện bất cứ lúc nào, đang quay phim xxx thì bị trưng dụng điện thoại, ...
xxx : không hiểu hay cố tình k hiểu (cũng có thể nồi chõ các thông tin ở trên) tuyên bố xanh dờn kèm theo ví dụ minh họa : có thể trưng dụng phuơng tiện khi bắt cướp, tội phạm ma túy, ... vì ví dụ thì chỉ hữu hạn trường hợp do đó người dân lại suy diễn tiếp : CSGT truy đuổi vi phạm vượt đèn đỏ, không đội mũ bảo hiểm, ... cũng được trưng dụng phương tiện vô tư -> Nói chung CSGT cứ "thích" là trưng dụng
Căn cứ vào các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành thì các nội dung nêu trên đúng hay sai ?
+ CSGT có được gia tăng quyền lực không ?
Trả lời :
Không !
Bởi vì :
TT 01/2016/TT-BCA thay thế cho
TT 65/2012/TT-BCA
Theo TT 65/2012/TT-BCA
Điều 5. Quyền hạn
6. Được trưng dụng các loại phương tiện giao thông; phương tiện thông tin liên lạc; các phương tiện, thiết bị kỹ thuật khác của cơ quan, tổ chức, cá nhân và người điều khiển, sử dụng các phương tiện, thiết bị đó theo quy định của pháp luật.
Theo TT 01/2016/TT-BCA
Điều 5. Quyền hạn
6. Được trưng dụng các loại phương tiện giao thông; phương tiện thông tin liên lạc; các phương tiện, thiết bị kỹ thuật khác của cơ quan, tổ chức, cá nhân và người điều khiển, sử dụng các phương tiện, thiết bị đó theo quy định của pháp luật.
Nội dung giống nhau đến từng dấu chấm, dấu phảy thì tại sao nói là gia tăng quyền lực ?
+ Thông tư có sai Luật không ?
Trả lời :
Không !
Bởi vì :
TT 01/2016/TT-BCA thay thế cho
TT 65/2012/TT-BCA và điều khoản
"trưng dụng" k có gì thay đổi do đó nếu sai thì đã sai từ rất lâu
Thêm nữa : đọc mà cắt bớt, đọc mà k hiểu "Được trưng dụng các loại phương tiện giao thông; phương tiện thông tin liên lạc; các phương tiện, thiết bị kỹ thuật khác của cơ quan, tổ chức, cá nhân và người điều khiển,
sử dụng các phương tiện, thiết bị đó theo quy định của pháp luật."
Túm lại : CSGT chỉ được quyền "trưng dụng" theo quy định pháp luật mà cụ thể là căn cứ theo "Luật Trưng mua, trưng dụng tài sản".
Điều 5. Điều kiện trưng mua, trưng dụng tài sản
Việc trưng mua, trưng dụng tài sản chỉ được thực hiện khi Nhà nước có nhu cầu sử dụng tài sản mà các biện pháp huy động khác không thực hiện được, thuộc một trong các trường hợp sau đây:
1. Khi đất nước trong tình trạng chiến tranh hoặc trong tình trạng khẩn cấp về quốc phòng theo quy định của pháp luật về quốc phòng và pháp luật về tình trạng khẩn cấp;
2. Khi an ninh quốc gia có nguy cơ bị đe dọa theo quy định của pháp luật về an ninh quốc gia;
3. Khi mục tiêu quan trọng về an ninh quốc gia có khả năng bị xâm phạm hoặc cần được tang cường bảo vệ theo quy định của pháp luật về quốc phòng và pháp luật về an ninh quốc gia;
4. Khi phải đối phó với nguy cơ hoặc để khắc phục thảm họa do thiên tai, dịch bệnh gây ra trên diện rộng hoặc nếu không ngăn chặn kịp thời sẽ gây hậu quả nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe và tài sản của nhân dân, tài sản của Nhà nước.
Các trường hợp viễn tưởng : xxx bắt cướp, tội phạm ma túy, truy đuổi vi phạm vượt đèn đỏ, không đội mũ bảo hiểm, đang quay phim xxx,... không trường hợp nào đủ Điều kiện trưng mua, trưng dụng tài sản theo quy định của pháp luật do đó các cụ/mợ cứ yên tâm vi vu trên đường
Để hiểu rõ thế nào là an ninh quốc gia bị đe dọa các cụ / mợ có thể nghiên kíu thêm "Luật an ninh quốc gia".
Tám thêm : một số luật sư, chém thủ đề nghi đổi cụm từ "Trưng dụng" thành "Huy động" cái này mới chính là làm tăng thêm quyền lực của CSGT vì điều kiện huy động sẽ đơn giản hơn nhiều so với điều kiện trưng dụng.
Theo "Luật công an nhân dân"
Điều 15. Nhiệm vụ và quyền hạn của Công an nhân dân
15. Quyết định hoặc kiến nghị tạm đình chỉ, đình chỉ hoạt động của cơ quan, tổ chức, cá nhân có hành vi gây nguy hại hoặc đe dọa gây nguy hại đến an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội; yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân cung cấp thông tin, tài liệu, đồ vật khi có căn cứ xác định liên quan đến hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội theo quy định của pháp luật.
Huy động, trưng dụng theo quy định của pháp luật phương tiện thông tin, phương tiện giao thông, phương tiện khác và người đang sử dụng, điều khiển phương tiện đó trong trường hợp cấp bách để bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội hoặc để ngăn chặn hậu quả thiệt hại cho xã hội đang xảy ra hoặc có nguy cơ xảy ra.
Rõ ràng quyền hạn của CAND nói chung là có quyền huy động phương tiện nhưng trong các thông tư hướng dẫn liên quan đến CSGT hình thức này cố tình không được nhắc đến bởi vì việc huy động sẽ k an toàn cho người dân (kể cả phương tiện được huy động và các phương tiện đang lưu thông khác).
--- bổ sung ---
Có một số ý kiến cho rằng quyền "Trưng dụng ... theo quy định của pháp luật" của công an nhân dân trong "Luật CAND" là mâu thuẫn với "Luật trưng mua, trưng dụng tài sản" theo e là k chính xác bởi vì "Bộ trưởng bộ công an" hiển nhiên là công an nhân dân do đó đủ thẩm quyền ra quyết định trưng dụng -> Một phần nội dung khoản này trong Luật CAND chỉ áp dụng cho duy nhất 1 trường hợp.
Thông tư 01/2016/TT-BCA căn cứ vào Luật CAND và CSGT cũng là công an nhân dân nên được phân quyền "Trưng dụng" là k có gì sai nhưng có lẽ thừa vì có khi k bao giờ được dùng đến quyền này (trừ trường hợp Bộ trưởng bộ công an phụ trách CSGT).
Luật trưng mua, trưng dụng tài sản
Điều 24. Thẩm quyền quyết định trưng dụng tài sản
1. Bộ trưởng Bộ Tài chính, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Công an, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ trưởng Bộ Y tế, Bộ trưởng Bộ Công thương, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình quyết định trưng dụng tài sản quy định tại Điều 23 của Luật này.
2. Người có thẩm quyền quy định tại khoản 1 Điều này không được phân cấp thẩm quyền quyết định trưng dụng tài sản.
Nói cách khác : Bộ trưởng Bộ Công an không được phân cấp thẩm quyền quyết định trưng dụng tài sản.
---------
Các cách hiểu về "trưng dụng" theo thông tư 01/2016/TT-BCA :
1 - Căn cứ theo Luật CAND và Luật trưng mua, trưng dụng tài sản : xxx hầu như k có cơ hội thực hiện quyền này trừ trường hợp an ninh quốc gia bị đe dọa, ...
2 - Chỉ căn cứ Luật CAND : quyền này k đảm bảo tuân thủ các quy định về pháp luật vì k có các quy định để bảo vệ quyền lợi hợp pháp về sở hữu tài sản của người dân, nếu vẫn được áp dụng thì Luật trưng mua, trưng dụng tài sản phải bị bãi bỏ hoàn toàn vì k còn cần thiết.