dSLR Lens Test Chart - Tự kiểm tra ống kính máy ảnh

[GiaoThongTài khoản đã xác minh]

Nhiều lúc băn khoăn không biết ống kính của mình có ngon không, độ nét có cao không, độ sáng có tốt không, có bị mờ riềm hay không, vv. Thế là hôm nay rảnh rỗi em lên mạng search 'Lens Test Chart', ra được một đống bài hay về các cách thức tự kiểm tra lens.

Đưa trước vài cái link lên để các bác tìm hiểu. Ăn cơm xong em sẽ bàn cùng các bác nhé.

• http://jimdoty.com/Tips/Equipment/USAF_Test/usaf_test.html
• http://bobatkins.com/photography/technical/testing_lenses.html

Bác nào có thời gian mà dịch giúp ra nữa thì em vote luôn.

 

[GiaoThongTài khoản đã xác minh]

Bắt đầu các bác nhé.

Một cách để kiểm tra ống kính là dùng USAF 1951 lens testing chart. Có thể tìm thấy trong cuốn sách Special Problems - cuốn sách kinh điển về nhiếp ảnh, hoặc trong bài này. Đây không phải là cách rất chính xác theo từng mm nhưng nó cho phép các bác kiểm tra ống kính của mình so với ống kính khác hoặc kiểm tra các khẩu độ khác nhau / tiêu cự khác nhau của cùng một ống kính.

Sau khi đã có cái chart nói trên (có thể in ra từ máy tính hoặc photo copy từ quyển sách), hãy chế sao cho kích thước của nó trên bản in là 3in x 3in (mỗi in ~ 2.54cm). Chụp hoặc in thành vài bản rồi đính lên các cạnh, trung tâm, và các góc của một cái bảng hoặc miếng xốp có kích thước khoảng 24in x 36in.

Đây là cái chart thu nhỏ

Link để tải cái bản chart lớn về để in ra:

http://jimdoty.com/Tips/Equipment/USAF_Test/USAF_Chart/USAF1951w.jpg

 

[GiaoThongTài khoản đã xác minh]

Thường để test lens người ta hay dùng máy có độ phân giải cao. Cách này dùng được với máy phim nhưng ở đây em chỉ nói đến máy số (dSLR) thôi.

Lắp lens vào máy, đặt máy trên tripod, khoảng cách như sau:

Cứ tiêu cự 50mm thì để máy cách cái bảng 50in (127cm). Đối với ống tiêu cự 300mm thì để máy cách cái bảng 300in (762cm). Hãy cố gắng để máy vuông góc với cái bảng.

Sử dụng 2 cái đèn flash đánh góc 45o vào cái bảng. Tốt nhất là không dùng ánh sáng tự nhiên trong phòng để tránh việc tốc độ chậm quá là rung máy. Nếu bắt buộc phải dùng ánh sáng trong phòng thì phải đảm bảo ánh sáng hoặc đủ sáng hoặc đủ tối để tránh tốc độ trong khoảng 1/60 -1/2s nếu các bác test lens trong tiêu cự trên 100mm.

Sử dụng các kiểu kính lúc phóng đại của ống ngắm để đạt được độ canh nét chính xác nhất.

Với mỗi lần test hãy dán một cái nhãn vào chart với mỗi lần test một lens hoặc một khẩu độ để về sau còn nhớ mình test chế độ nào.

 

[GiaoThongTài khoản đã xác minh]

Các bác có thể thấy trong cái chart các đường được chia thành sáu nhóm, ba nhóm ngang và ba nhóm dọc. Các nhóm sau (hoặc dưới) có nét mảnh hơn nhóm đứng trước. Trên ảnh chụp nếu các đường đó vẫn phân biệt được càng chính xác thì có nghĩa là độ phân giải càng tốt, hoặc nói cách khác là ống kính nét ở khẩu độ đó.

Đừng lấy làm lạ khi chart ở trung tâm có các đường nét hơn chart nằm trên các cạnh vì phần lớn các lens sẽ cho ảnh có phần giữa sắc nét hơn ở phía riềm, đặc biệt khi có khẩu độ lớn (f nhỏ). Tại các khẩu độ nhỏ (f lớn) tất cả các ống kính sẽ trở nên kém sắc nét hơn do bị nhiễu xạ (diffraction - ánh sáng lọt vào ống kính qua các khe hẹp do khẩu độ mở của ống mở nhỏ).

Các bác cũng sẽ nhìn được sự khác biệt quan trọng về độ nét của các ống kính khác nhau với cùng một khẩu độ, hoặc sự khác biệt khi để các khẩu độ khác nhau của cùng một ống kính.

Kết quả kiểm định của các bác không tương quan với kết quả của những người khác theo từng dòng trên một mm, nó chỉ đơn thuần là kết quả kiểm tra ống kính của các bác mà thôi.

Lỗi về canh nét sẽ là vấn đề chính mà các bác phải đối đầu. Sau khi cố gắng canh nét thông qua lỗ kính ngắm để cho hình ảnh nét nhất, vẫn có thể chỉnh tăng giảm một chút sau đó chọn lấy ảnh nét nhất cho ống kính với khẩu độ đó (cái này áp dụng cho chế độ MF, khi đặt AF rồi thì chỉ có một số ống đắt tiền là cho phép xoay vòng canh nét để chỉnh thủ công - GT).

Theo như tài liệu này cho biết thì kết quả in ra (người ta test máy film) sẽ khó có thể phân biệt được nếu chỉ dùng kính loup hoặc chiếu ảnh trên máy slide projector. Trong trường hợp đó muốn cho chính xác họ sẽ dùng kính hiển vi phóng đại 50x lần để kiểm tra cho chính xác.

Với anh em mình mắt thường là toét nhèm thì xem ảnh digital trên máy tính với độ phóng đại 100% cũng đã là đủ rồi, các bác nhỉ.

Em nghỉ tý rồi tiếp với bài test sau nhé. Vẫn đợi vote.:21:

 

[GiaoThongTài khoản đã xác minh]

Bài tiếp theo

Bài tiếp theo:

Phần I: Lời mở đầu

Một câu hỏi được thấy ngày càng nhiều trên các diễn đàn nhiếp ảnh là làm thế nào để kiểm tra ống kính mới xem nó có đúng là một ống kính tốt hay không. Với việc xu hướng ngày càng nhiều máy dSLR được bán ra thì câu hỏi này càng trở nên phổ biến. Cũng có thể vì người dùng giờ đây chỉ sau vài phút là đã có thể chụp và kiểm tra bức ảnh một cách tỷ mỷ xem độ chính xác của ống kính tốt đến đâu.

Nếu các bác nhìn thật kỹ thì sẽ tìm ra những lỗi, chính vì vậy mà ngày càng nhiều người báo gặp các lỗi của ống kính, điều đó làm cho nhiều người khác lo lắng không hiểu số mình có đen gặp phải ống kính lỗi hay không. Đây chính là một kiểu lây lan do mất phương hướng.

Cũng không nghi ngờ là có rất nhiều ống kính bị lỗi, kể cả các ống kính mới được sản xuất bởi các hãng hàng đầu và thuộc dạng "đập hộp". Số lượng ống lỗi cũng không phải là nhiều lắm như các bác nghĩ nếu các bác đọc trên các diễn đàn nhiếu ảnh, nhưng đúng là có 1 con số nhất định.

Vậy thì làm thế nào để kiểm tra được để khẳng định mình không mua phải ống bị lỗi?

Nhiều người không muốn thực hiện một kiểm định quá khoa học như khi sử dụng một phần mềm dạng Imatest. Imatest là một phần mềm được thiết kế để phân tích một bức ảnh để tìm ra mọi loại lỗi, từ vignetting (mờ viền), distortion (méo hình) cho tới loạn màu và lỗi độ phân giải. Tuy nhiên cách thức đó phức tạp quá, và mặc dù các bác có thể dùng thử trong 20 nhưng nếu muốn dùng lâu dài thì phải mua với giá cũng khá chát. Nếu muốn làm Mợ Nô chuyên đi kiểm định ống kính thì hãy nghĩ tới chuyện bỏ xiền ra mua phần mềm này.

Vậy thì cách thức đơn giản nhất là làm gì? Hãy ra ngoài chụp ít ảnh rồi in nó ra. Rất khó để có thể đánh giá được chất lượng của ống kính thông qua việc xem các bức ảnh trên màn hình máy tính. Nếu các bác phóng lên 100% để xem chưa chắc ảnh trông đã đẹp. Đó là vì màn hình máy tính thông dụng và một file ảnh kích thước khoảng 10MB sẽ chỉ thể hiện được 1 phần của một ảnh in có kích thước 24" x 36" (60cm x 91cm).

Đấy là một bức ảnh in lớn. Bức ảnh này lớn hơn nhiều bức ảnh lớn nhất mà một người bình thường sẽ in phóng trong cuộc đời của mình. Nếu như bình thường các bác chỉ in ra ảnh 10x15 thì chẳng cần phải in cả bức ảnh, hãy cắt lấy một phần của nó rồi đem ra hàng in với kích thước mà các bác thường làm.

 

[GiaoThongTài khoản đã xác minh]

Đây là ảnh nguyên bản, sau đó cắt lấy một góc để đem đi in.

 

[GiaoThongTài khoản đã xác minh]

Phần II - Kiểm tra AF - canh nét tự động

Một nội dung hay bị than phiền nhất là phần AF của máy hoặc ống không chuẩn. Tất nhiên là không có nhà sx nào dám nhận là AF của sản phẩm của mình tuyệt đối chính xác.

Ví dụ như Canon cho rằng khả năng canh nét tự động của các thân máy "consumer" (Digital Rebels, EOS 20D/30D/40D) luôn nằm trong khoảng DOF (Depth of Field - độ sâu trường ảnh). Trong các thân máy Pro (EOS 1) tiêu chuẩn canh nét cho các dòng ống 2.8 hoặc nhanh hơn (f4 của một số model) sẽ cho phép chính xác tới 1/3 của DOF. Với các lens chậm hơn thì độ chính xác AF của thân máy Pro cũng không khác biệt gì so với hàng Consumer mặc dù chúng không có các cảm biết độ chính xác cao.

Kết luận là canh nét bắt buộc phải trong khoảng DOF hoặc nói một cách khác ảnh phải luôn luôn nét. Nếu ảnh mà không nét có nghĩa là canh nét không chính xác (ở đây, trong thử nghiệm loại trừ yếu tố máy bị rung nên ảnh nhòe - GT)

Lưu ý rằng cả máy lẫn ống kính đều liên quan tới quá trình canh nét.
Note also that both the camera and lens are involving in focusing. Việc thân hoặc ống kính không được lắp đặt chính xác sẽ ảnh hưởng lớn tới việc canh nét tự động.

 

[GiaoThongTài khoản đã xác minh]

Đây là chart dùng để kiểm tra độ chính xác của AF

Trong hình trên, các số 1, 2, 3 cách nhau 1cm. Cái đường dọc đậm chia giữa hình chính là phần để chúng ta kiểm tra AF.

Để sử dụng chart trên, hãy bố trí sao cho nó có góc 45 độ với ống kính như chỉ ra trong hình dưới đây. Cách dễ nhất là đặt chart trên sàn nhà và đặt máy trên tripod với góc chéo xuống đất là 45o.

(Cách của em đơn giản hơn, với các máy tính xách tay màn hình không bị lóa - màn hình gương có thể bị - thì gập màn hình thành góc 45o rồi dùng luôn ảnh trên màn hình, với các màn hình bị lóa thì in cái hình này ra giấy sau đó đính nó vào cái màn hình laplop nghiêng 45o. Máy laptop đặt trên bàn còn máy trên tripod chiếu thẳng vào cái màn hình laptop - GT).

Theo cách bố trí với góc 45 độ như vậy, các điểm 1, 2, 3 đều chính xác. Nhìn từ ống kính máy ảnh thì khoảng cách thật tới đường chia dọc sẽ là 1,41cm, 2,82cm và 4,23cm.

 

[GiaoThongTài khoản đã xác minh]

Cách chụp thì cũng đơn giản. Trên máy chuyển chế độ canh nét về center point và đảm bảo rằng vùng lấy nét chỉ tập trung vào đúng đường chia dọc hình. Cũng nên nhớ rằng những gì các bác nhìn thông qua viewfinder chưa chắc đã chính xác như cảm biến AF nhìn thấy. Giờ thì hãy bấm máy, dùng dây bấm mềm hoặc đặt chế độ hẹn giờ để tránh máy bị rung, và chụp vài phát cho chắc ăn. Hãy chụp thử bằng cả cách canh nét thủ công. Hãy mở ống kính tối đa để lấy DOF nhỏ nhất (khi f có trị số bé nhất trên máy / ống kính, f/2.8 chẳng hạn - GT)

Kết quả:

Dưới đây là kết quả khi crop từ hình chụp bằng EOS 10D sử dụng ống 50mm f1.8 tại khẩu độ f1.8 và canh nét thủ công bắt vào đúng đường chia dọc. Khoảng cách từ ống kính tới hình khoảng 0.45m.

 

[GiaoThongTài khoản đã xác minh]

Ảnh này thể hiện sự canh nét đúng. Các con số 1, 2, 3 được mờ đi trước và sau đường canh nét ở chính giữa. Có thể cảm thấy điểm nét hơi trượt ra đằng trước nhưng trong hình tiếp theo cũng được chụp bằng chế độ canh nét thủ công các bác có thể nhìn thấy sự trượt đều tương ứng ra phía sau.

Thực chất thì canh nét thủ công không có gì sai đối với máy và ống kính này. Các đường được cách nhau 2mm một còn khoảng cách giữa số 1, 2, 3 là 1cm, tức là từ số 3 tới đường canh nét trên hình là 3cm.

Ảnh tiếp theo cũng cho thấy cùng một hình thức tuy nhiên khi chụp sử dụng chế độ canh nét tự động.

Ở đây các bác có thể thấy có sự hơi trượt ra phía trước đường canh nét. Điểm đánh dấu 1cm ở phía trước sắc nét hơn điểm đánh dấu 1cm ở phía sau mặc dù đường canh nét vẫn khá nét.

Có thể cho rằng sự canh nét đã bị trượt đi khoảng 2mm ra đằng trước của đường canh nét tuy nhiên đường canh nét vẫn ở trong vùng sắc nét, có thể thấy khá gần riềm của DOF.

Với lens 50mm được mở khẩu độ f1.8 ở khoảng cách 0.45m thì DOF tính được là 5mm (+/- 2.5mm). Như vậy sự canh nét mặc dù không hoàn hảo tuy nhiên vẫn chấp nhận được cho canh nét tự động. Tôi cho rằng trên thực tế thì sai lệch đó rất phổ biến tuy nhiên không phải ai cũng nhận ra được. Dưới đây là hình ảnh của cùng bộ máy / ống kính đó nhưng được chụp ở khẩu f5.6 và mắt tôi rất khó có thể nhận ra được sự sai lệch về canh nét vì DOF khi để khẩu 5.6 là khá dầy.​

 

[pious]

Bài viết rất hay, đúng cái em đang tìm.

 

[futureworld]

ở VN mấy cái chart này các cụ ý ít dùng lắm, cứ Lờ với Nờ, không mốc không rễ tre, chụp gái teen xoá phông tít mù là được em fun tý.

 

[Kenvin Nguyen]

cám ơn cụ đã chia sẻ, rất hữu ích ah

 

[nagatavn]

Em đang cần, cám ơn cụ nhiều nhiều