[Funland] Daniel Ellsberg (1931-2023), người tiết lộ Hồ sơ Lầu Năm Góc về chiến tranh Việt Nam, qua đời

[Ngao5]

Daniel Ellsberg năm 2019

Daniel Ellsberg năm 1971
Daniel Ellsberg, người làm rò rỉ hồ sơ Lầu Năm Góc, cho biết Mỹ không chiến thắng trong chiến tranh Việt Nam đã qua đời hôm 16/6/2023 ở tuổi 92.
Tờ The New York Times đưa tin, Daniel Ellsberg, nhà phân tích quân sự, người tiết lộ bí mật về những "lời dối" của Mỹ trong chiến tranh Việt Nam - Hồ sơ Lầu Năm Góc, đã qua đời hôm 16/6/2023 tại nhà riêng của ông ở Kensington, bang California.
Theo vợ và con gái của Daniel Ellsberg, cho biết ông được chẩn đoán mắc bệnh ung thư tuyến tụy. Thời điểm đó, bác sĩ nói ông Ellsberg có thể sống từ 3 - 6 tháng và ông đã quyết định không làm hóa trị.

 

[Ngao5]

Ellsberg sinh ra ở Chicago, Illinois, vào ngày 7 tháng 4 năm 1931, là con trai của Harry và Adele (Charsky) Ellsberg. Cha mẹ ông là người Do Thái Ashkenazi đã chuyển đổi sang Khoa học Cơ đốc giáo, và ông đã lớn lên như một Nhà khoa học Cơ đốc giáo.
Năm 2008, Ellsberg nói với một nhà báo rằng cha mẹ anh coi gia đình là người Do Thái, "nhưng không theo tôn giáo"
Ông lớn lên ở Detroit và theo học Trường Cranbrook ở Bloomfield Hills gần đó. Mẹ ông muốn ông trở thành một nghệ sĩ dương cầm hòa nhạc, nhưng ông đã ngừng chơi đàn vào tháng 7 năm 1948, hai năm sau khi cả mẹ và chị gái ông đều thiệt mạng khi cha ông ngủ gật trên tay lái và đâm chiếc xe của gia đình vào một mố cầu.

 

[Ngao5]

Ellsberg vào Đại học Harvard nhờ học bổng, tốt nghiệp xuất sắc với bằng A.B. về kinh tế vào năm 1952. Ông theo học tại King's College, Cambridge, trong một năm nhờ tài trợ của Quỹ học bổng quốc gia Woodrow Wilson, ban đầu để lấy bằng kinh tế và sau đó đổi tín chỉ để lấy bằng tiến sĩ. trong chủ đề này, trước khi trở lại Harvard.

Năm 1954, ông gia nhập Lực lượng Thủy quân Lục chiến Hoa Kỳ và nhận được quân hàm. Ông từng là trung đội trưởng và đại đội trưởng trong Sư đoàn 2 Thủy quân lục chiến, và xuất ngũ năm 1957 với quân hàm trung úy. Ellsberg trở lại Harvard với tư cách là Nghiên cứu sinh cấp thấp trong Hiệp hội Nghiên cứu sinh trong hai năm.

 

[Ngao5]

Tập đoàn RAND và Tiến sĩ
Thuật ngữ RAND Corporation là viết tắt của Tập đoàn Nghiên cứu và phát triển (R&D Corporation)

Ellsberg bắt đầu làm việc với tư cách là nhà phân tích chiến lược tại RAND Corporation vào mùa hè năm 1958 và sau đó làm việc vĩnh viễn vào năm 1959. Ông tập trung vào chiến lược hạt nhân và chỉ huy và kiểm soát vũ khí hạt nhân
Ông hoàn thành bằng tiến sĩ kinh tế tại Harvard năm 1962. Luận án của ông về lý thuyết quyết định dựa trên một tập hợp các thí nghiệm tưởng tượng cho thấy rằng các quyết định trong điều kiện không chắc chắn hoặc mơ hồ nói chung có thể không nhất quán với các xác suất chủ quan được xác định rõ ràng. Bây giờ được gọi là nghịch lý Ellsberg, nó đã hình thành nền tảng của một tài liệu lớn đã phát triển từ những năm 1980, bao gồm các cách tiếp cận như tiện ích kỳ vọng của Choquet và lý thuyết quyết định khoảng cách thông tin

 

[Ngao5]

Lầu Năm Góc

Một trong những thùng lưu trữ tài liệu Lầu Năm Góc

Ellsberg làm việc tại Lầu Năm Góc từ tháng 8 năm 1964 dưới thời Bộ trưởng Quốc phòng Robert McNamara với tư cách là trợ lý đặc biệt cho John McNaughton, Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng về các vấn đề An ninh Quốc tế .

 

[Ngao5]

Sau đó ông đến miền Nam Việt Nam trong hai năm, làm việc cho Tướng Edward Lansdale với tư cách là thành viên của Bộ Ngoại giao
Khi trở về từ miền Nam Việt Nam, Ellsberg tiếp tục làm việc tại RAND.
Năm 1967, ông đóng góp vào nghiên cứu tối mật các tài liệu mật về việc tiến hành Chiến tranh Việt Nam, do Bộ trưởng Quốc phòng McNamara ủy quyền. Những tài liệu này, được hoàn thành vào năm 1968, sau này được gọi chung là "Hồ sơ Lầu Năm Góc"

 

[Ngao5]

Ngày 13-6-1971, tờ New York Times tung tin bom tấn: "Hồ sơ Lầu Năm Góc", gây chấn động dư luận Hoa Kỳ

Sau khi tờ New York Times số chủ nhật “trình làng” phần 1 “Văn kiện tuyệt mật về cuộc chiến tranh Việt Nam của Bộ quốc phòng”, lập tức làm rung chuyển dư luận toàn thế giới như tiếng nổ của quả bom nguyên tử.
Ngay sau đó, Ellsberg bị Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) phát lệnh truy nã. Sau một thời gian chui lủi lẩn tránh, cuối cùng Ellsberg cũng ra đầu thú trước cơ quan Tư pháp.
Ellsberg thừa nhận đã chuyển giao văn kiện cho giới truyền thông đại chúng, nhưng từ chối không cho biết đã “tuôn” cho toà báo nào. Ông nói, việc làm của mình là nhằm “chuộc lại lỗi lầm” bởi ông từng trực tiếp tham gia hoạch định sách lược cho cuộc chiến tranh Việt Nam, đó là một “tội lỗi” cực kỳ lớn. Ông tin rằng việc chuyển giao và phanh phui “văn kiện tuyệt mật” đó có tác dụng góp phần sớm kết thúc chiến tranh Việt Nam. Cho dù vì việc làm đẹp đẽ đó mà có phải bị ngồi tù, ông cũng cam lòng
Cũng vì lẽ đó mà Daniel Ellsberg trở thành “người hùng phản chiến”. Và ông đã phải đối mặt với lời cáo buộc phạm phải 12 tội lớn cùng nguy cơ lãnh bản án ngồi tù tới 115 năm

 

[Ngao5]

Quan điểm của ông Daniel Ellsberg về cuộc chiến tranh Việt Nam dần thay đổi sau khi đọc các tài liệu mật của Lầu Năm Góc. Tài liệu này cho thấy Chính phủ Mỹ nói dối công chúng về khả năng chiến thắng trong cuộc chiến tại Việt Nam, trong khi thực tế hoàn toàn ngược lại.
Từ đó, ông Daniel Ellsberg quyết định tiết lộ toàn bộ "Hồ sơ Lầu Năm Góc" vào năm 1971. Hồ sơ dày 7.000 trang, đề cập đến chính sách của Mỹ tại Việt Nam trong giai đoạn 1945 - 1967.
Theo tài liệu mà Daniel Ellsberg tiết lộ, chính quyền Mỹ thừa nhận rằng họ không thể giành chiến thắng trong cuộc chiến này.
Ông Daniel Ellsberg bị xét xử tại tòa án liên bang ở Los Angeles với các cáo buộc làm gián điệp và các tội danh khác. Ông phải phải đối mặt với bản án 115 năm tù khi hầu tòa vào năm 1973.
Tuy nhiên, ông đã được xử trắng án do tòa nhận định chính phủ của cựu Tổng thống Richard Nixon đã có nhiều hành vi sai trái, bao gồm đột nhập vào phòng khám bác sĩ tâm lý của ông Daniel Ellsberg.
Sau khi tòa án tối cao Mỹ bác lập luận của chính quyền Tổng thống Richard Nixon là tiết lộ Hồ sơ Lầu Năm Góc sẽ ảnh hưởng đến an ninh quốc gia, nhiều tờ báo Mỹ đăng tải nội dung hồ sơ này, trong đó New York Times là tờ báo đầu tiên cung cấp thông tin về Hồ sơ Lầu Năm Góc.

 

[buicongchuc]

Em cảm ơn cụ Ngao5 . Em đánh dấu theo dõi.

 

[Vomoicuoi]

Dân do thái đẳng cấp thật

 

[Ngao5]

1964 – Ellsberg bắt tay với Tổng thống Lyndon Baines Johnson

 

[Ngao5]

Ông Daniel Ellsberg phát biểu trước Uỷ ban không chính thức của Hạ viện Mỹ vào ngày 28.7.1971

1972 – Daniel Ellsberg, phát biểu tại một cuộc họp báo ởNew York City

17 tháng 1 năm 1973, Daniel Ellsberg nói chuyện với các phóng viên bên ngoài Tòa nhà Liên bang ở Los Angeles. nơi ông bị xét xử

 

[Ngao5]

Daniel Ellsberg, đồng bị cáo trong phiên tòa Hồ sơ Lầu Năm Góc, nói chuyện với các phóng viên sau khi ông làm chứng tại Los Angeles, ngày 12 tháng 4 năm 1973, với sự chứng kiến của vợ ông, Patricia Ellsberg.

 

[vuha2107]

Chúc ông Daniel Ellsberg an nghỉ. Nhờ có ông góp sức mà nhân dân Việt Nam sớm được Hòa bình.

 

[Ngao5]

Daniel Ellsberg và vợ bước ra khỏi tòa án sau khi một thẩm phán liên bang vừa bác bỏ vụ Hồ sơ Lầu Năm Góc chống lại Ellsberg vào ngày 11 tháng 5 năm 1973.

 

[Ngao5]

 

[Ngao5]

26/4/2007 – Daniel Ellsberg, phát biểu tại một cuộc biểu tình của Liên minh luận tội trên Đồi Capitol ở Washington, DC. Liên minh đang kêu gọi Quốc hội bắt đầu thủ tục luận tội Tổng thống Hoa Kỳ George W. Bush và Phó Tổng thống Dick Cheney vì lạm quyền và gây hiểu lầm cho công chúng về cuộc chiến ở Iraq. Ảnh: Karen BLEIER

 

[Ngao5]

Trong một cuốn hồi ký năm 2002, Ellsberg đã viết về Chiến tranh Việt Nam, nói rằng:
Đó không còn là một cuộc "nội chiến" sau năm 1955 hay 1960 như trong nỗ lực tái chiếm thuộc địa của Pháp do Hoa Kỳ hỗ trợ. Một cuộc chiến trong đó một bên hoàn toàn được trang bị và trả giá bởi một thế lực ngoại bang – thế lực quyết định bản chất của chế độ địa phương vì lợi ích của chính nó – không phải là một cuộc nội chiến. Để nói rằng chúng tôi đã "can thiệp" vào "cuộc nội chiến thực sự", như hầu hết các nhà văn học thuật Mỹ và thậm chí các nhà phê bình tự do về cuộc chiến vẫn làm cho đến ngày nay, chỉ đơn giản là che đậy một thực tế đau đớn hơn và cũng là một huyền thoại như trước đó. một trong những chính thức của "sự xâm lược từ phương Bắc." Xét theo Hiến chương Liên hợp quốc và lý tưởng của chúng ta, đó là cuộc chiến tranh xâm lược của nước ngoài, sự xâm lược của Mỹ.

 

[Ngao5]

Hỏi lý do nào khiến ông đi đến quyết định gây chấn động nước Mỹ năm 1971? Daniel cho biết thực ra ông đã bắt đầu copy các tài liệu mật từ năm 1969. Ở vị trí của mình, Daniel biết rằng Tổng thống Nixon muốn “leo thang” trong cuộc chiến ở VN. Tuy nhiên, chính quyền Nixon lại dùng những lời nói dối để bao che cho hành động leo thang, kéo dài chiến tranh. Daniel muốn các nhà lịch sử, báo chí và công luận hiểu rõ sự dối trá này.
Mặt khác Daniel cũng nhận thức được những gì mình và gia đình có thể phải hứng chịu sau đó. Khi đưa ra quyết định này, Daniel cho biết, ông đã sẵn sàng vào tù. Đây là một quyết định khó khăn với nhiều sự giằng xé nội tâm, nhưng cuối cùng phần yêu mến hoà bình, mong muốn chiến tranh kết thúc sớm, tôn trọng công lý, sự thật trong con người Daniel đã chiến thắng.

 

[Ngao5]

Sau khi trao tài liệu mật cho tờ The New York Times đầu tiên, Daniel và vợ, bà Patricia, bị chính quyền tìm mọi cách ngăn cản để các tờ báo khác không có được tài liệu. Trong vòng 2 tuần, với sự giúp đỡ của bạn bè và những người hoạt động trong phong trào phản chiến, tài liệu đã được phân phát cho 19 tờ báo lớn ở Mỹ. Daniel nhớ lại thời điểm đó FBI từng miêu tả vợ chồng ông như là mục tiêu săn đuổi lớn nhất. Một khoảng thời gian rất căng thẳng, nhưng Daniel được sự ủng hộ của vợ con, thậm chí họ còn giúp ông photo và phân phát tài liệu. Lúc đó con của Daniel còn nhỏ và thực sự không hiểu gì, nhưng Daniel muốn con mình được biết những điều mà người cha đã làm. Ngay sau đó Daniel bị bắt, bị toà án cáo buộc tới 12 tội nghiêm trọng với bản án 115 năm tù. Vợ của ông bà Patricia cũng bị kết án.