[Funland] Ảnh phục chế màu về Việt Nam.

[doctor76]

Ngày 16 [ngày 1 tháng 4 năm 1836] đi khoảng 30 dặm đến Quỉ Môn quan 鬼門關 [huyện Chi Lăng, Lạng Sơn], người xưa có câu ca dao rằng:
“Quỉ môn quan, thập nhân khứ, nhất nhân hoàn 鬼門關, 十人去, 一人還” [quan ải Quỉ Môn, 10 người đến, chỉ còn 1 người trở về].
Tục truyền có chợ quỉ 鬼市, sau giờ Ngọ đám đông quỉ ra cửa quan mua bán, người đụng phải sẽ bị bệnh. Chúng tôi ngồi nghỉ dưới quan ải, thấy gió lạnh buốt da, lông muốn dựng lên. Bên cạnh quan ải có miếu Phục Ba tướng quân 伏波將軍廟 [Mã Viện] hết sức linh thiêng (phàm Sứ thần qua lại, đều đến miếu này dâng hương); trước miếu trồng cây ý dĩ (ý dĩ trước đây Mã Viện trồng, ăn hạt này có thể giải chướng khí, trừ nước độc, nên người ta gọi là Càn Khôn thảo 乾坤草, tôi hái một túi đầy). Cách miếu 2 dặm phía đông nam, có núi đá, Đồng Trụ 銅柱 [cột đồng Mã Viện] dựng tại nơi này (có 2 Đồng Trụ, còn 1 Đồng Trụ tại Phân Mao Lãnh 分茅嶺, châu Khâm 欽州 [Quảng Tây]), cao hơn 1 trượng [1 trượng=3,33 mét], lớn 10 người ôm, lướt xem cùng chung màu với đá núi, trên đầy phân chim; người dân địa phương bảo rằng thường có chim lạ đậu trên đó. Buổi tối ngủ tại Đài Số 5 五台 (thời trước Thái thú Biện Châu 汴州太守 [Sầm Nghi Đống?] đánh Tây Sơn西山, quân Tây Sơn cho xây 18 pháo đài từ Lạng Sơn 諒山 đến Đông Kinh [Hà Nội] liên lạc với nhau; nay còn có tên Đài Số 3, Đài Số 5]

 

[doctor76]

Ngày 17 [ngày 2 tháng 4 năm 1836] đến tỉnh thành Lạng Sơn 諒山省城 (cách Bắc Ninh 360 dặm). Từ Lạng Sơn phía nam đến Bắc Ninh北寧; đường sá hoang dã, cỏ rậm tung hoành, vươn cao hơn trượng, nhìn ngút tầm mắt, rất ít nhà cửa. Có chỗ núi trống, suối sâu, cây cối chưa khai phá, không thấy dấu chân người, hành khách thường lo gặp kẻ gian phi. Lại có núi đá, đột ngột nhô lên trời cao, mây mù phủ quanh, suốt ngày không tan hết; cây núi đang mùa xuân, vẫn ngả màu vàng thiếu sinh khí. Đá trông như màu sắt, từng vằn từng vằn rêu phủ, nước khe chảy phía dưới, thỉnh thoảng chim công xúm nhau tắm. Những nơi khe suối đi qua, hai bên bờ cây cối tươi tốt giao nhau, khiến ánh sáng mặt trời không thể lọt xuống; rắn rết ẩn tàng, tanh hôi chứa chất nơi khe suối, nên nước khe rất độc. Người đi đường phải che đậy thức ăn, một giọt nước bên ngoài cũng không dám cho vào miệng, sáng chiều hai bữa ăn tất phải dùng nước thang ý dĩ; viễn khách đến nơi này, ăn uống thực khó khăn.

 

[doctor76]

Khi đến gần Lạng Sơn thấy nơi biên địa núi non đỉnh nhọn trùng điệp, xa nhìn như hàng vạn lưu tinh [sao băng], như một đàn rắn kéo dài đến hơn 20 dặm, thế núi vươn lên, hạ xuống, rồi đột khởi thành mấy chục đỉnh cao. Khi chúng tôi đi qua được nửa núi, gặp một lão trượng lông mày rộng, là quan Tri huyện hậu bổ 候補知縣官họ Vũ 武 (tên Huy Nhất 輝一, hiệu Đường Trạch 唐澤, Cử nhân xuất thân 舉人出身) trên đường đi đến tỉnh Cao Bằng高平省. Ông mang một bầu rượu ngon, cùng đi với chúng tôi khoảng 2, 3 dặm, rồi mời tôi ngồi nghỉ, uống rượu ngâm thơ để quên mệt nhọc; khi qua núi, tôi phải chấp tay bái biệt vị lão trượng ung dung hào sảng.

 

[Pumzen]

Cụ Pumzen có biết người Hoa ở phố này là Phúc Kiến hay Quảng Đông hok

Món này phải dành cho các nhà sử học rồi. Tuy nhiên, nếu chỉ nhìn vào 1 bức ảnh thời xưa mà nhận định khu vực này của có cộng đồng Hoa kiều ở vùng lọ vùng chai đến, thì nhà cháu tin các nhà sử học cũng k dám đưa ra giả thuyết, đưa ra có khi lại vạch áo cho người xem lưng ý.
Để xác định làm căn cứ chính xác, theo nhà cháu thì có rất nhiều yếu tố. Trong đó yếu tố về kiến trúc nhà cửa đền đình, những thứ mang tính lịch sử lâu đơuf được đưa ra biện chứng.
Như nhà cháu hay tìm hiểu những ngôi đền đình chùa ở khắp nơi, ngoài của ta ra thì mảng văn hoá tín ngưỡng trong cộng đồng Hoa kiều cũng được lưu ý tới. Đi thăm quan mấy nơi này, nhất là đền đình miếu mạo chùa chiền của Hoa kiều Quảng Đông, nhà cháu thấy họ có nét kiến trúc khá khác biệt với các vùng khác.
Nét khác biệt đó là ngoại thất công trình của ng Quảng Đông thường được xd rất cầu kỳ bởi hoạ tiết hoa văn, những bức tượng nhỏ được họ khéo léo đắp tạc với chủ đề các tích lịch sử xưa của vùng họ sinh sống được lưu truyền hết đời này sang đời kia.
Hình ảnh hội quán Quảng Đông ở Hàng Buồm:

Hình ảnh Chùa Ông ở bến Ninh Kiều Cần Thơ, ngôi chùa này cũng do cộng đồng Hoa kiều Quảng Đông thiết lập:

Hình ảnh hội quán Quảng Đông ở Hội An:

Tại sao Quảng Đông lại có sự khác biệt này? Chính là vì ở trung tâm Quảng Đông, nơi con sông Châu Giang có làng nghề gốm sứ nổi tiếng của Trung Quốc, đó là gốm sứ Shiwan - Phật Sơn. Gốm sứ Phật Sơn sở trường là các pho tượng người, chính vì vậy mà các công trình văn hoá họ thường đưa sản phẩm lưu truyền hàng ngàn năm của họ.
1 yếu tố nữa có thể đưa ra minh chứng cho vùng miền, đó là văn hoá ẩm thực. Ở phố Hàng Chiếu có mấy hàng mỳ vằn thắn tên tuổi, đây là món ăn có xuất xứ từ tỉnh Quảng Đông.

 

[doctor76]

Đến thành, khoảng giờ Thân [3-5 giờ chiều], gặp quan Tuần phủ họ Trần 陳 (kiêm quản tỉnh Cao Bằng, nên gọi là Tuần phủ Lạng Bình 諒平巡撫官; tên là Văn Tuân 文恂; vào năm Nhâm Thìn [niên hiệu] Đạo Quang [ từ 2/2/1832 đến 19/2/1833] cùng với các ông Trần Văn Trung 陳文忠, Cao Hữu Dực 高有翼 phụng mệnh Vương đến Hạ Môn 廈門 [Phúc Kiến]; lúc về được thăng hàm Gia nghị đại phu 嘉議大夫). Mới vào cửa, các Thư lại ngạc nhiên cho là quí quan (vì Việt Nam không đặt Lẫm sinh 廩生 [người có học cao được cấp học bổng]); ông bèn giải thích về khoa mục, nói rằng:
- Nhân sĩ của Thiên triều, tuy chỉ là một Tú tài, nhưng tài học phải vượt hơn, chớ có khinh thị.
[dịch thoát chữ 一衿 nhất câm, nghĩa đen là Cổ áo, Thi Kinh 詩經: Thanh thanh tử câm 青青子衿 (Trịnh phong 鄭風, Tử câm 子衿) Cổ áo chàng xanh xanh, ý nói cái áo của học trò xanh xanh, vì thế nên sau gọi các ông đỗ tú tài là thanh câm 青衿. Có khi gọi tắt là câm 衿].
Ông người to lớn, râu đẹp, mặt trẻ trung, nhưng tóc màu trắng; dáng dấp phiêu phiêu như ông tiên, dùng lễ nghi giống như Trung Quốc. Ông kể rằng khi tại Hạ Môn từng tiếp xúc tốt đẹp với thầy Chu Vân Cao 周蕓皋, nay được biết tôi là học trò của thầy Chu, thì rất kính trọng, hoan hỷ như trước kia từng gặp thầy.
Rồi sắp xếp cho tôi trọ tại nhà tại phía đông thành (chủ nhân là Âu Bang 歐邦, người phủ Thái Bình 太平, Quảng Tây 廣西); việc sắp xếp chỗ ngủ chăn chiếu đều do nhân viên tỉnh thành lo liệu, yến hội tiệc tùng không có ngày nghỉ. Tỉnh đường đã thông báo cho phủ Thái Bình, xin định ngày ra khỏi quan ải (theo lệ cũ phàm những người của thiên triều do nước này đệ tống đến biên giới, quan Tuần phủ bẩm báo, đợi phủ Thái Bình phúc đáp, định ngày đến quan ải tiếp thu.

 

[windmill]

Cảnh chém đầu có 2 tia máu vọt ra ám ảnh quá.

Cây đa Nghĩa Đô mà cụ nói giờ nó nằm giữa đường Vành Đai 2 Võ Chí Công

21°02'54.7"N 105°48'17.8"E

maps.app.goo.gl

Ngày 6 tháng 8 năm 1908, Pháp xử tử những người Việt Nam yêu nước trong vụ Vụ Hà Thành đầu độc (1908). Nơi xử án là Vườn Bàng, Bưởi (sát Nghĩa Đô). Khoảnh khắc chém đầu.
Chỗ này ngay gần nhà vợ em, trước đây đi làm ở Nghĩa Đô, qua nhà vợ thường xuyên nên em biết chỗ này, nhưng lúc đó không biết là nơi xử tử, vì có Hợp tác xã thủ công dệt và nhuộm ở đây
Cái cây đa cao cao trong hình, chính là cây đa làng Nghĩa Đô đấy ạ Em nghe nói khi mở đường, họ vẫn giữ cây đa này
Không phải cây đa ở chợ Buỏi đâu
Vườn Bàng cách cây đa chợ Bưởi chừng 100 mét.
Em xa Nghĩa Đô 33 năm rồi, hình trên là những ký ức cũ của em, ngày nay chỗ này đường xá đã thay đổi, nên các cụ thông cảm

 

[doctor76]

Ngày 20 [ngày 5 tháng 4 năm 1836] quan Tuần phủ biết tôi buồn bã tịch liêu, bèn biên thư bảo rằng:
“Lạng Sơn là nơi biên giới, sau cơn binh hỏa (ba năm trước dân bản xứ làm loạn tại Lạng Sơn, Cao Bằng, mới bình định được từ năm ngoái) [chỉ cuộc nổi dậy của Nông Văn Vân tại 3 tỉnh Lạng Sơn, Cao Bằng, Thái Nguyên từ năm 1833 đến năm1835] thành ấp hoang phế, chỉ mới sửa chữa một cách tạm bợ; núi sông, nhân vật không đáng đi thăm. Duy có một vài hang động có thể du ngoạn, ông nên thử đi xem.”
Bèn sai viên thư lại là Bát phẩm Đoàn Văn Trung 段文忠 (có thể nói tiếng Tuyền Châu 泉州) cùng các Phố trưởng Quảng Châu, Triều Châu, dẫn tôi đi du ngoạn. Từ phía đông thành, qua khe suối, thấy núi đá nhô lên sừng sững phía đông bắc gọi là núi Phi Lai 飛來山. Tương truyền khi Mã Viện 馬援 đến, định xây thành tại nơi này; chỗ xây đã định, thì đêm hôm đó một trái núi bỗng nhô lên. Mã tướng quân bèn cho dời thành sang phía nam khe, rồi bắn một mũi tên vào núi, nay trên núi vẫn còn vết hổng phảng phất mây bay qua. Cách khe khoảng 2 dặm, thấy một dãy núi đá, 4 ngọn liên tiếp tuần hoàn, đi tiếp 3,4 dặm thấy chất đá gắn kết nhuần nhuyễn. Trước núi có một động, tên gọi là Nhị Thanh 二青洞 (năm Kỷ Hợi Cảnh Hưng 景興 thứ 41 [1780] Trấn thủ Lạng Sơn Ngô Thời Nhiệm? 吳時任 [năm Cảnh Hưng 41 là năm Canh Tý chứ không phải là Kỷ Hợi, bấy giờ Ngô Thì Sĩ làm Đốc đồng Lạng Sơn, chứ không phải người con là Ngô Thì Nhậm] bắt đầu khai phá; trước đó có nét hằn trên đá giống 3 chữ “Nhị Na Thanh 二那青”, nhân đó đặt tên động là Nhị Thanh. Cửa động xây bằng gạch, có 3 cánh rộng, đi thêm hơn 20 bước thấy mái điện thiên nhiên, hình vuông khoảng 1 mẫu, bốn bề lỗ chỗ lấp lánh, sắc trơn như mỡ dê; bên trong đột xuất tòa đá nhô lên từ dưới nước như tòa sen mới nở, trên tòa đắp tượng Khổng Tử; hai bên vào giữa vách đột xuất tòa đá nhỏ, bên trái tạc tượng Thích Ca 釋迦, bên phải tạc tượng [Thái Thượng] Lão Quân 老君; gọi là Tam Giáo Đường 三教堂 (do Lê Hữu Dung 黎有容 soạn bài ký) [Lê Hữu Dung là quan nhà Lê, ông từng làm Sứ thần sang nhà Thanh vào năm Nhâm Tuất,1784]. Trên trần thạch nhũ rủ xuống tua tủa, hoặc giống hệt như chuông, hoặc như khánh, hoặc như tiểu tăng chấp tay tụng niệm. Động phía sau có tượng đức Thế Tôn 世尊, qua một con đường khấp khúc, đến một cái hang tối đen không thấy đường, sau cùng sang động Tam Thanh tại phía bắc núi.
Ra khỏi động đi một số bước, qua 1 cầu gỗ lớn, cầu nhỏ; lại gặp một động khác. Động phía dưới rộng, phía trên dáng cong như chuông, nền bằng 2 phiến đá lớn, có thể chứa vài chục người. Nước xung quanh trần nhỏ xuống lách tách; tỏa khí mát, cho dù khách đến vào tháng sáu cũng không cảm thấy nóng. Nhẩn nha ngắm cảnh, theo đường phía trước núi đi khoảng 2 dặm đến động Tam Thanh 三青洞 (khai tịch năm Cảnh Hưng 41 [1780]). Động lớn hơn Nhị Thanh gấp bội, nhưng kém phần u nhã; trong có tượng Chư Thiên Bồ Tát 諸天菩薩, ánh sáng từ chuỗi hạt ngọc trên cổ tỏa ra bốn phía. Thỉnh thoảng nước nhỏ giọt vào thạch nhũ, ngưng đọng tạo màu sắc kỳ lạ. Trước động đối diện là một ngọn núi cao đơn độc, gọi là hòn Vọng Phu 望夫山; tục truyền đây là nơi xưa Tô Nhược Lan 蘇若蘭 chờ Đậu Thao 竇滔, chuyện thực hoang đường! Bấy giờ trời gần trưa, chúng tôi theo đường cũ trở về. [Tôn Nhược Lan sinh vào khoảng Tần Mục Đế thứ nhất [357], văn hay, lấy chồng là Đậu Thao. Tương truyền Đậu Thao đi đánh giặc, Nhược Lan chờ chồng. Người TQ gán ghép vào truyện Hòn Vọng Phu, nên tác giả cho là hoang đường].
Sau giờ Ngọ đi qua phía tây thành, lại du lịch động Đại Thanh 大青洞 (không biết khai tịch từ thời nào, không có bia để khảo); đường núi dốc, phải vin vào cành lá, mỏm đá, quanh co mấy vòng mới leo tới bên trên. Khi gần nữa triền núi, cửa động rộng mở, đá lớn nhô lên như muốn rơi, trên vách đá khắc 4 chữ lớn “thạch Phật cổ tích” 石佛古跡 [dấu tích cũ Phật bằng đá]; thẳng người đi vào, cảnh trí rộng mở. Trong có một pho tượng bậc đại sĩ, quí tướng trang nghiêm, mặt mũi tay chân giống như thật, ngưng thần hướng thẳng, xem cõi trần như không, nội tâm hướng về cõi tĩnh tịch. Sau pho tượng mấy bước có hang thông lên đỉnh núi, hiểm trở chật hẹp khó đi. Trước pho tượng phía bên phải, có một hang tròn, đi khoảng hơn 10 bước, nhìn ngang thấy ánh sáng mặt trời. Người dẫn đường bảo rằng qua nơi này còn một động khác tối hơn; nhưng tiếc rằng mặt trời đã xuống thấp, chân cũng đã quá mỏi; nên đại khái chiêm ngưỡng kỳ quan dừng tại đây; quả thật là nơi tiên cảnh tại hải ngoại.

 

[doctor76]

Vào ngày 24 [ngày 9 tháng 4 năm 1836], quan Tuần phủ tế văn miếu文廟; các quan và học sinh đều áo mũ, cầm hốt, mặc đại lễ phục hành lễ; trong miếu đồ tế khí không đầy đủ, không vũ nhạc, chỉ thổi sáo, đàn Hồ cầm 彈胡琴, đánh chuông không ngừng. Phía ngoài sân miếu, quân lính tinh nhuệ trang bị vũ khí, xếp bốn hàng nghiêm chỉnh theo hướng đông tây, ngoài cửa đốt hình 2 con rồng [bằng giấy]. Tế xong sai người biếu [tôi] thịt nướng.

 

[doctor76]

Ngày 27 [ngày 12 tháng 4 năm 1836] nhận được hồi văn của Tri phủ Cảnh Công 景公 từ phủ Thái Bình (hẹn ngày 5 tháng 3 [20/4/1836] đến quan ải. Tuần phủ họ Trần biết được ngày đi, vào ngày 28 [ ngày 13 tháng 4 năm 1836] thết tiệc tại nhà khách, mệnh Tri phủ Tràng Định 長定 họ Đặng 鄧 (tên là Huy Thuật 輝述, Tiến sĩ xuất thân 進士出身), quan Kinh lịch 經歷官 họ Nguyễn (tên Đăng Giảng 登講), quan Tri châu Lộc Bình 祿平州知 họ Nguyễn (tên Đình Diêu 廷姚, quan Tri huyện Văn Khai? 文開縣 [đúng ra là huyện Văn Quan文關縣, chữ Khai 開 và chữ Quan 關 hay lầm] họ Hồ 胡 (tên Văn Trước文著), quan Phó vệ 副衛官 họ Nguyễn (tên Kim Đôi 金堆; gồm 5 quan văn võ bồi tiếp. Rượu nữa chừng, Tri phủ họ Trần đề nghị theo thứ tự lần lượt làm thơ liên cú, chuyền ly lớn uống cho say. Ông Đặng tao nhã, thi tứ bén nhạy, thơ hùng hồn; bữa hôm đó mọi người đều hoan hỷ. Vào ngày 29 [ngày 14 tháng 4 năm 1836] vào từ tạ Tuần phủ họ Trần, định ngày mai khởi hành; ông nghe tin sắp đi, buồn bã hồi lâu, đưa biếu 10 lạng bạc, cùng vài vị thuốc; tôi từ chối tiền chỉ nhận thuốc, rồi cảm tạ bằng thơ.

 

[doctor76]

Ngày 30 cáo biệt [ngày 15 tháng 4 năm 1836], ông sai quan Lục phẩm Cai đội 六品該隊官 Nguyễn Văn Lương 阮文良, Bát phẩm Thư lại 八品書吏 Đoàn Văn Trung 段文忠, hai viên quan giữ ải Nguyễn Đình Tây 阮廷西, Nguyễn Hành Kiệm 阮行儉 mang 20 tên lính của tỉnh, y phục nghiêm chỉnh, khí giới bóng loáng, hộ tống ra quan ải. Ông đích thân đốc suất quan lại ra khỏi thành tiễn hành, dặn tôi khi trở về Hạ Môn xin gửi lời thăm thầy Chu Vân Cao để biểu đạt tấm lòng ngưỡng mộ; ông không dám viết thư, vì lễ không cho phép, rồi gạt nước mắt từ biệt [theo luật bấy giờ, quan không được tự tiện giao dịch thư từ với người nước ngoài]. Qua sông [sông Kỳ Cùng] là phố Kỳ Lừa 駈驢庯 (nơi cho phép người Lưỡng Quảng tập trung buôn bán); đi tiếp 35 dặm đến châu Văn Uyên 文淵州.

 

[doctor76]

Ngày mồng một tháng 3 [ngày 16 tháng 4 năm 1836], quan Tri châu họ Nguyễn (tên Thiếu 眺) mời dự tiệc. Đến chiều quan coi ải Nguyễn Đình Tây阮廷西 cũng mời. Ngày hôm sau Thư lại châu 州書吏 là Trương Sùng Lễ 張崇禮 cùng Lẫm sinh Nông Mãnh Âu 農孟區 (người châu Ninh Minh寧明, Quảng Tây, khách trú tại đây) làm thơ đưa tặng.

 

[Bastion.P]

Cụ nhận xét tuyệt vời, e cũng có đáp án là QĐ.

Band QĐ này đông lắm, và xung đột quyền lợi mạnh với họ Phú, có đợt còn mời Hoàng Phi Hồng sang thị sát để tư vấn chuyên môn cho LV Phúc chiến với họ Phú

Món này phải dành cho các nhà sử học rồi. Tuy nhiên, nếu chỉ nhìn vào 1 bức ảnh thời xưa mà nhận định khu vực này của có cộng đồng Hoa kiều ở vùng lọ vùng chai đến, thì nhà cháu tin các nhà sử học cũng k dám đưa ra giả thuyết, đưa ra có khi lại vạch áo cho người xem lưng ý.
Để xác định làm căn cứ chính xác, theo nhà cháu thì có rất nhiều yếu tố. Trong đó yếu tố về kiến trúc nhà cửa đền đình, những thứ mang tính lịch sử lâu đơuf được đưa ra biện chứng.
Như nhà cháu hay tìm hiểu những ngôi đền đình chùa ở khắp nơi, ngoài của ta ra thì mảng văn hoá tín ngưỡng trong cộng đồng Hoa kiều cũng được lưu ý tới. Đi thăm quan mấy nơi này, nhất là đền đình miếu mạo chùa chiền của Hoa kiều Quảng Đông, nhà cháu thấy họ có nét kiến trúc khá khác biệt với các vùng khác.
Nét khác biệt đó là ngoại thất công trình của ng Quảng Đông thường được xd rất cầu kỳ bởi hoạ tiết hoa văn, những bức tượng nhỏ được họ khéo léo đắp tạc với chủ đề các tích lịch sử xưa của vùng họ sinh sống được lưu truyền hết đời này sang đời kia.
Hình ảnh hội quán Quảng Đông ở Hàng Buồm:

Hình ảnh Chùa Ông ở bến Ninh Kiều Cần Thơ, ngôi chùa này cũng do cộng đồng Hoa kiều Quảng Đông thiết lập:

Hình ảnh hội quán Quảng Đông ở Hội An:

Tại sao Quảng Đông lại có sự khác biệt này? Chính là vì ở trung tâm Quảng Đông, nơi con sông Châu Giang có làng nghề gốm sứ nổi tiếng của Trung Quốc, đó là gốm sứ Shiwan - Phật Sơn. Gốm sứ Phật Sơn sở trường là các pho tượng người, chính vì vậy mà các công trình văn hoá họ thường đưa sản phẩm lưu truyền hàng ngàn năm của họ.
1 yếu tố nữa có thể đưa ra minh chứng cho vùng miền, đó là văn hoá ẩm thực. Ở phố Hàng Chiếu có mấy hàng mỳ vằn thắn tên tuổi, đây là món ăn có xuất xứ từ tỉnh Quảng Đông.

 

[doctor76]

Ngày mồng 2 [ngày 17 tháng 4 năm 1836] quan Tri phủ họ Đặng gửi thơ tặng, cùng tặng 2 quan tiền; quan Tri châu nghe tin, cũng làm thơ tặng và tặng tiền 2 quan; tôi đều làm thơ báo đáp.
Buổi sáng ngày mồng 5 [ngày 20 tháng 4 năm 1836] khởi hành từ Văn Uyên đi theo đường nhỏ, qua núi rừng trùng điệp, âm u không bóng người, không nghe tiếng gà chó; khoảng 40 dặm đến ải Do 由隘, tức Nam Quan 南關 (Việt Nam gọi là ải thôn Do 油村隘, giáp giới với châu Ninh Minh 寧明州, phủ Thái Bình 太平府; là nơi tiếp giáp xung yếu giữa Quảng Tây và đất Giao 交[Chỉ], có viên Bả tổng 把總 trấn thủ) [Tác giả lầm, ải Do không phải ải Nam Quan, ải Do cách ải Nam Quan khoảng trên 5 km, về phía đông. Thời nhà Thanh, hai nước giao thiệp thông thường tại ải Do; lúc có việc đại sự như Sứ thần qua lại mới qua ải Nam Quan].
Ngày hôm đó nha môn thuộc 3 xứ, đạo Tả Giang 左江道, phân phủ Minh Giang明江分府, châu Ninh Minh (đều gần ải Nam Quan), sai lính đến tiếp nhận. Tôi từ biệt những người hộ tống, rồi theo quân lính đạo Tả Giang trên đường lên phương bắc; từ đó ra khỏi nước ngoài để đi vào trung thổ. Tuy nhiên hồi tưởng đến sự ân cần của các quan Việt Nam cùng đồng bào Hoa cư ngụ tại đây, không thể ngăn được giọt nước mắt cảm động!....

Hết phần dịch, còn 1 phần tác giả hành trình từ TQ về Đài Loan em không dịch, phần Việt Nam kỷ lược em xin phép không dịch do không có nhiều sử liệu mới mẻ, chỗ nào cần trích em xin dịch 1 đoan thôi]

 

[Bastion.P]

Có cụ nào biết tại sao TĐ Lan ko nhận tiền của 2 Phố trưởng này hok

Phần tiếp theo của câu chuyện Hồi ký Thái Đình Lan

Sáng hôm sau tôi dậy muộn, Phố trưởng Quảng Đông Hà Nghi Hưng何宜興, Thông ngôn Trần Chấn Ký 陳振記 (đều người Quảng Châu), Trần Hoành Khoan 陳衡寬 (người Triều Châu) cùng những người đồng hương đến biếu 10 lượng bạc cùng đồ vật; Phố trưởng Phúc Kiến, Thẩm Lâm 沈林 (người huyện Chiếu An) cùng đồng hương biếu 50 quan tiền, tôi tạ từ; duy chỉ nhận những vật tặng thêm như thức ăn và thuốc uống từ Dương Vạn Ký楊萬記, Thành Ký成記 (người đất Trường Thái 長泰) [Phúc Kiến], Hồ Vinh胡榮 (cựu Phố trưởng, người đất Chương Châu漳州). Ngày hôm đó [ngày 26 tháng 3 năm 1836] người đồng hương thiết tiệc đưa tiễn, tôi đều làm thơ cảm tạ.
Ngày 11 [ngày 27 tháng 3 năm 1836] từ biệt quan lớn họ Nguyễn, họ Trần, bàn nên theo lệ hộ tống quan lớn, dùng 50 tên lính; tôi lo rằng hao phí nhiều, xin theo con số [20 tên] như trước.
Xế trưa ngày ngày 11 tháng 2 [ngày 27 tháng 3 năm 1836] chúng tôi đến phủ Từ Sơn 慈山府 [Bắc Ninh], chiều tối đến tỉnh thành Bắc Ninh北寧省城, cách Hà Nội 130 dặm. Ngày 12 gặp Tuần phủ họ Nguyễn [Đăng Giai] (thân thuộc của Vương) [thực ra thì Nguyễn Đăng Giai không phải người hoàng tộc], hàn huyên mấy câu, tặng 1 cân trà thơm.

 

[doctor76]

Ảnh rùng rợn.
Thủ cấp của cụ Đội [ cai đội] chỉ huy pháo binh, số quân là 1585, theo bảng chữ Hán là Nguyễn Văn Cốc, phạm tội đầu độc, bị xử chém ngày 8 tháng 7 năm 1908.

 

[z300]

Tháp Bút trước đền Ngọc Sơn, 1883-1885.

Góc này đứng đâu chụp cụ nhỉ?

 

[dzoro]

Góc này đứng đâu chụp cụ nhỉ?

Em cho là chụp từ phía đối diện với Điện lực ngày nay.

 

[Pumzen]

Góc này đứng đâu chụp cụ nhỉ?

Góc này khả năng vẫn là góc chính diện nhìn từ cổng đền Ngọc Sơn vào. Tấm ảnh có lẽ bị đảo ngược, nhà cháu đảo lại cho thấy vẫn là lối vào cổng đền như hiện nay:

 

[HuyArt]

Chơi với nhau được một năm thôi cụ ạ. Chưa kịp ăn khâu nhục. Ăn rồi thì chắc làm rể Quảng Yên mất lão ah

Em hỏi khí không phải: Món khâu nhục bằng 2 ngón tay của cô gái Tiên Yên kia cụ đã kịp xơi chưa?
nếu chưa thì hoài của... kk

 

[dzoro]

Em hỏi khí không phải: Món khâu nhục bằng 2 ngón tay của cô gái Tiên Yên kia cụ đã kịp xơi chưa?
nếu chưa thì hoài của... kk

Hồi đó thú thực là cũng không dám cụ ạ. Tuổi quá trẻ, lại cũng sợ nữa ...