Tìm hiểu về ô tô - (Phần 5) Phanh đĩa (Disc Brakes)

Raubac

Xe tăng
Biển số
OF-158
Ngày cấp bằng
8/6/06
Số km
1,649
Động cơ
597,359 Mã lực
Giới thiệu chung:
Hầu hết các kiểu xe được trang bị phanh đĩa đằng trước,

và một số xe trang bị phanh đĩa cho cả 4 bánh.

Phanh đĩa có hoạt động đơn giản hơn phanh tang trống. Trong quá trình phanh, má phanh sẽ ép vào đĩa hay rotor. Áp suất ở má phanh tỷ lệ thuận với lực đạp phanh.
Hầu như ai cũng biết đến kiểu phanh càng được trang bị trên xe đạp, đó chính là một dạng phanh đĩa đơn giản nhất. Hai má phanh ép chặt vào vành bánh xe, do tác động của các càng phanh đơn giản, có cơ cấu bản lề, vận hành bằng cơ khí.




- Các ưu điểm: Do hai má phanh ép vào hai mặt đối diện của đĩa phanh nên không có sự biến dạng, chẳng hạn như sự kéo dãn như ở phanh tang trống, sự kéo dãn này làm thay đổi giữa guốc phanh và trống phanh hoặc phải nhấn pedan phanh sâu hơn. Ở phanh đĩa phần lớn bề mặt ma sát đĩa lộ ra ngoài, tiễp xúc trực tiếp với không khí nên được làm mát tốt hơn so với bề mặt ma sát của phanh tang trống. Khi đĩa phanh quay, các tạp chất, bụi bẩn được văng ra khỏi đĩa nhờ lực ly tâm, trong khi ở phanh trống các bụi bẩn này được ép lên bề mặm sát. Khi nhả phanh, các má phanh nằm sát bề mặt ma sát của đĩa phanh, nên sẽ ngăn không cho bụi và nước thâm nhập vào giữa má và đĩa, khoảng cách giữa má phanh và đĩa cũng được tự điều chỉnh.
Một ưu điểm nữa có lẽ là quan trọng nhất của phanh đĩa là: do không có trợ động nên luôn tạo ra lực phanh bằng nhau ở hai phanh trên cùng một trục.

- Các nhược điểm: Không có tác động trợ động, nên cùng một áp suất thủy lực thì phanh đĩa không thể gia tăng công suất như ở phanh tang trống. Khi cần có lực phanh lớn hơn thì hầu hết các phanh đĩa đều cần phải có bộ trợ lực (booter).
Ngoài ra, sẽ khó khăn hơn khi thiết kế phanh đỗ (phanh tay) là một phanh đĩa. Đã có nhưng phanh tay dùng loại phanh đĩa nhưng chúng thường đắt tiền, phức tạp, yếu và lại có khuynh hường dễ bị kẹt dính.

Cấu tạo:




Calip: Calip gồm các má phanh và piston thủy lực, được đặt trên rotor. Calip phải đủ khỏe để chịu được lực kẹp lớn, và chịu momen của đĩa phanh. Áp suất của các má phanh lên hai mặt đối diện của đĩa phanh phải bằng nhau để tránh sự biến dạng của đĩa và calip, đồng thời cũng tránh sự mắc kẹt ổ bi bánh xe.


Caliper với hai xilanh

-Calip tĩnh: Caplip được định vị chắc chắn trên trục bánh xe và giữa chúng không có sự chuyểnđộng tương đối với nhau. Thường thì mỗi calip có hai piston, mỗi bên của đĩa phanh có một piston. Piston phía trong tác động lên má phanh phía trong, piston phía ngoài tác động lên má phanh phía ngoài.
Trên các xe lớn, calip tĩnh có nhiều piston nhằm tạo ra sức ép lên đĩa phanh đủ lớn để dừng xe. Calip tĩnh không còn được dùng phổ biến trong các xe đời mới vì so với calip động, cấu tạo của calip tính có nhiều chi tiết hơn nên phức tạp hơn và đắt tiền hơn.
Các má phanh của calip tính có thể được đẩy trượt vào trong hoặc ra ngoài sau khi tháo một chi tiết đơn giản, vì thế khi thay thế má không cần phải tháo calip.

- Calip động : Calip động có cấu tạo đơn giản hơn calip tĩnh, thường chỉ dùng một piston. Calip được lắp trên một giá, giá được gắn với trục dẫn hướng bằng bu lông. Do calip được gắn vào giá nên nó có thể chuyển động tương đối theo chiều ngang so với đĩa phanh. Khi phanh, piston tác động vào mặt trong của má phanh trong, đẩy má phanh ép sát vào mặt đĩa, calip tác động vào má phanh ngoài, đẩy má phanh ngoài ép vào mặt đĩa. Calip có lực đẩy má phanh ngoài nhờ lực phản lực. Điều này được giải thích trong định luật: “Trong môi tác động, lực tác động và phản lực bằng nhau”. Vì thế, khi áp suất thủy lực đẩy vào piston bao nhiêu thì cũng có phân lực đẩy vào cuối của piston bấy nhiêu nhưng theo chiều ngược lại. Do vậy lực ép ở má phanh bên pistton và bên calip luôn bằng nhau. Tùy vào kích thước của piston, calip có thể tạo ra lực ép khoảng 10000 pounds (4.4545 kg).

Ấn thử pedan xem chuyện gì xảy ra...?



Má phanh:
Trên hầu hết các calip tĩnh má phanh phía trong và ngoài giống nhau nên có thể hoán đổi cho nhau. Còn calip động hai má phanh trong và ngoài khác nhau. Bố phanh (má phíp) của phanh đĩa cơ bản giống với phanh tang trống. Thông thường bố phanh có trộn bột kim loại, bố phanh được gắn với guốc phanh (xương phanh) bằng đinh tán hoặc dán keo, bề mặt bố phanh phải phẳng để khi ép vào mặt đĩa se được tối đa diện tích ma sát.

Nhiều má phanh còn được gắn cảm biến mòn, thường dùng là một mẩu thép gắn vào guốc phanh, khi mòn mẩu thép này sẽ cọ vào cạnh ngoài của đĩa phanh, tạo ra tiếng rít rất dễ nhận biết, vì vậy còn gọi là “cảm biến âm thanh”. Đây là loại cảm biến đơn giản nhất, ngoài ra còn có các loại cảm biến điện, khi mòn phanh đèn sẽ báo và còn loại nữa là cảm biến xúc giác, khi phanh mòn se có những rung động lên pedan.

Đĩa phanh:


Các loại đĩa phanh.

Cũng giống như trống phanh, đĩa phanh tạo ra ma sát với bố phanh và được làm bằng thép đúc. Một số trường hợp đĩa phanh được đúc liền với moayơ, nhưng thường thì chúng là hai bộ phận rời nhau để khi cần có thể thay thế riêng từng bộ phận. Có hai loại đĩa phanh: loại đặc và loại rỗng. Loại đĩa đặc mỏng, nhẹ và rẻ tiền hơn, thường được dùng trên các xe nhỏ.
Loại rỗng có khe thoát nhiệt hay cánh làm mát nằm giữa hai bề mặt ma sát của đĩa, khi đĩa quay cánh làm mát tạo gió nhờ nguyên l‎ý lực ly tâm, nhờ đó đĩa được làm mát. Nhưng đĩa phanh loại này dày ,nặng và đắt tiền hơn loại đĩa đặc.

Hệ thống thủy lực xem phần phanh tang trống.

Mời xem thêm:
Cùng tìm hiểu về Hệ thống phanh ABS.
 
Chỉnh sửa cuối:

yahu

Xe đạp
Biển số
OF-234
Ngày cấp bằng
10/6/06
Số km
10
Động cơ
580,900 Mã lực
Không ngờ phanh đĩa lại lấy ý tưởng từ phanh xe đạp
 

GiaoThongTài khoản đã xác minh

Em vẫn hành quân...
Biển số
OF-29
Ngày cấp bằng
22/5/06
Số km
16,129
Động cơ
843,322 Mã lực
Nơi ở
Đông dược Phú Hà
Website
www.duocphuha.com
2snguyen nói:
Cảm ơn bác Raubac. thế cái đĩa phanh của em nó ko có lỗ thoát nhiệt thì có nên thay bằng loại có lỗ thoát nhiệt ko hả bác?
Em nghĩ nó phụ thuộc vào độ dày mỏng, đường kính và chất liệu của cái đĩa phanh nguyên bản của bác chứ nhỉ.

Không rõ các hãng khác nhau số con ốc bắt trên đĩa phanh có giống nhau không hay khác nhau, tỷ lệ giữa đường kính của đĩa phanh và đường kính của mâm xe có tỷ lệ đặc biệt nào không?
 

qisheng

Xe buýt
Biển số
OF-361
Ngày cấp bằng
16/6/06
Số km
827
Động cơ
586,102 Mã lực
Nơi ở
Under ground
Cám ơn bác, loạt bài này bổ ích quá, em đang cần nó.
 

xebo

Xe bò ! ©
Biển số
OF-44
Ngày cấp bằng
22/5/06
Số km
2,758
Động cơ
608,692 Mã lực
2snguyen nói:
Cảm ơn bác Raubac. thế cái đĩa phanh của em nó ko có lỗ thoát nhiệt thì có nên thay bằng loại có lỗ thoát nhiệt ko hả bác?
Theo em biết đối với dòng sedan thông thường thì đĩa phanh trước làm việc với cường độ cao nên hay dùng đĩa kép có lỗ thoát nhiệt, còn phía sau thì nó làm việc với cường độ không cao lắm nên thường dùng đĩa đơn không lỗ để tiết kiệm chi phí. Đối với những dòng xe đua hay loại khác thì em không rõ.
Vì thế bác 2s muốn phanh ngon lành hơn tí nữa vẫn có thể đổi đĩa phanh sau được (nhưng cấm ỉ lại mà chạy trong phố với tốc độ cao đấy nhé, lỡ có ông bà già hay trẻ em nào chạy ngang qua đầu xe là mệt đấy :P ).
 

Raubac

Xe tăng
Biển số
OF-158
Ngày cấp bằng
8/6/06
Số km
1,649
Động cơ
597,359 Mã lực
xebo nói:
Theo em biết đối với dòng sedan thông thường thì đĩa phanh trước làm việc với cường độ cao nên hay dùng đĩa kép có lỗ thoát nhiệt, còn phía sau thì nó làm việc với cường độ không cao lắm nên thường dùng đĩa đơn không lỗ để tiết kiệm chi phí. Đối với những dòng xe đua hay loại khác thì em không rõ.
Vì thế bác 2s muốn phanh ngon lành hơn tí nữa vẫn có thể đổi đĩa phanh sau được (nhưng cấm ỉ lại mà chạy trong phố với tốc độ cao đấy nhé, lỡ có ông bà già hay trẻ em nào chạy ngang qua đầu xe là mệt đấy :P ).
Em bổ xung thêm tý, do khi ta thực hiện thao tác phanh, theo quán tính trọng lực xe dồn về phía trước, nên phanh trước được chế tạo theo cách bác xe bò đã nói. Còn phanh sau chịu ít lực hơn nên đôi khi nó là phanh tang trống hoặc phanh đĩa loại đặc (đơn).
@ bác 2s: em nghĩ nhà sx họ cũng có sự tính toán cả rồi, bác cũng không cần phải thay đâu, tiền đó để sắm ít đồ chơi còn hơn.:)

Cùng xem hình để dễ hình dung:
 

NAM VŨ

Xe container
Biển số
OF-77
Ngày cấp bằng
24/5/06
Số km
7,611
Động cơ
657,409 Mã lực
Nơi ở
Quận/Huyện
Website
www.namvu.com.vn
2snguyen nói:
Cảm ơn bác Raubac. thế cái đĩa phanh của em nó ko có lỗ thoát nhiệt thì có nên thay bằng loại có lỗ thoát nhiệt ko hả bác?
Xe Pre của bác có phanh đĩa tản nhiệt ở phía trước chứ ạ. Nó là loại đĩa kép, ở giữa 2 đĩa có các cánh để quạt gió như hình này.

 

sontt

Xe buýt
Biển số
OF-750
Ngày cấp bằng
13/7/06
Số km
976
Động cơ
587,360 Mã lực
Tuổi
56
Nơi ở
Hì hì, thôi.
Em muốn thay đĩa phanh lớn hơn loại hiện đang dùng (Cấu hình chuẩn của xe), có bác nào có kinh nghiệm xin được chỉ giáo.

Em sẽ cảm ơn và hậu tạ 1 thùng vodka ạ
 

ductrinh020387

Đi bộ
Biển số
OF-17933
Ngày cấp bằng
26/6/08
Số km
6
Động cơ
506,160 Mã lực
cảm ơn bác raubac ,bác có thể giới thiệu qua hệ thống phanh xe du lich ko?
 

cocsku

Xe cút kít
Biển số
OF-29844
Ngày cấp bằng
23/2/09
Số km
17,987
Động cơ
588,575 Mã lực
Em chưa thấy ưu điểm của Phanh đĩa so với Phanh tang trống. Tại sao trong các xe du lịch người ta chuyển sang dùng Phanh đĩa nhiều hơn? Một số xe để tiết kiệm chi phí thì người ta vẫn dùng phanh tang trống cho bánh sau.
 

Tiger Lee

Xe tải
Biển số
OF-34620
Ngày cấp bằng
4/5/09
Số km
322
Động cơ
476,668 Mã lực
Cảm ơn bác Raubac. thế cái đĩa phanh của em nó ko có lỗ thoát nhiệt thì có nên thay bằng loại có lỗ thoát nhiệt ko hả bác?
Bác tháo ra lấy khoan phi cho nó 20 lỗ cho nó máu:))
 

guidingstar

Xe tăng
Biển số
OF-3886
Ngày cấp bằng
20/3/07
Số km
1,535
Động cơ
566,291 Mã lực
Em chưa thấy ưu điểm của Phanh đĩa so với Phanh tang trống. Tại sao trong các xe du lịch người ta chuyển sang dùng Phanh đĩa nhiều hơn? Một số xe để tiết kiệm chi phí thì người ta vẫn dùng phanh tang trống cho bánh sau.
Bác đọc kỹ bài viết của bác chủ thớt chưa ạ? Bài này viết lâu lắm rồi, nhưng vẫn còn nhiều thú vị lắm.
Em bổ xung thêm một tí (cái này em đã được đo đạc thực tế trên một băng thí nghiệm cơ cấu phanh rồi nhé):P
- Phanh đĩa có lực phanh lớn hơn ở cùng áp suất dầu phanh và tuyến tính với áp suất dầu phanh
- Phanh đĩa cho lực phanh lớn hơn phanh trống khi nhiệt độ bề mặt cơ cấu phanh tăng cao (đến châm được thuốc lá trên mặt đĩa).
- Dầu phanh đĩa có tiết diện tiếp xúc nhỏ nên lâu bị sôi hơn so với phanh trống ở cùng nhiệt độ.
- Phanh đĩa tự bù khe hở tự do của má phanh khi má mòn => tác động nhanh hơn không bị trễ.
Còn việc cái lỗ hướng tâm trên đĩa thì để quạt gió tản nhiệt như bơm ly tâm cháu không nói, cái việc khoan lỗ hướng trục như mấy con GL ấy, cháu nghĩ nó chỉ để đàn hồi cho đĩa thôi thì phải, vì cái mạt má phanh nó toàn bít tịt đi cả:21:
Cụ nào còn góp ý thêm thì sửa giùm cháu với ạ.
Cụ nào thấy hay hay thì vote ạ!
 

aston_martin123

Xe tăng
Biển số
OF-45572
Ngày cấp bằng
5/9/09
Số km
1,678
Động cơ
478,517 Mã lực
bác chủ thớt cho em hỏi phanh sau là phanh tang trống thì có thay bằng phanh đĩa được không ạ?
 

Tuanhauk

Xe đạp
Biển số
OF-145301
Ngày cấp bằng
11/6/12
Số km
20
Động cơ
361,800 Mã lực
Topic bổ ich quá. Vodka cho cụ!
 

danhconglap

Xe đạp
Biển số
OF-325227
Ngày cấp bằng
28/6/14
Số km
45
Động cơ
287,214 Mã lực
thanks bac, bài viết rất hữu ích nhu
 

vien phuong

Xe buýt
Biển số
OF-335938
Ngày cấp bằng
23/9/14
Số km
560
Động cơ
283,771 Mã lực
bác chủ thớt cho em hỏi phanh sau là phanh tang trống thì có thay bằng phanh đĩa được không ạ?
Có thể thay thế được. Tuy nhiên sẽ tốn nhiều tiền vì nâng cấp ngoài việc phải thêm hẳn hệ thống phanh phía sau, có khi phải thay thế cả một số phụ tùng sẵn có phía trước để bảo đam tính năng hiệu quả phanh như xi lanh phanh chính phải lớn hơn, phải chia 4 đường cho 4 bánh... Nôm na may ão mới dễ hơn sửa áo cũ.
Một số trong những ưu điểm của phanh đĩa mà trong các comment không đề cập đó là hiệu quả phanh đĩa không ảnh hưởng nhiều khi má và đĩa phanh bị ướt (phanh tang trống mất tác dụng lớn), và phanh đĩa cũng là nền tảng phát triển, áp dụng kỹ thuật mới vào ô tô để tăng tính an toàn: các hệ thống chống bó cứng bánh ABS, hệ thống cân bằng điện tử xe ESP...
 
Chỉnh sửa cuối:

minhsang.pta

Đi bộ
Biển số
OF-508928
Ngày cấp bằng
8/5/17
Số km
8
Động cơ
182,380 Mã lực
Tuổi
36
TPHCM - Toàn Quốc
_Nhận lên full combo thắng đĩa sau cho xe Ford Fiesta, Ford Ecosport, Honda City 2014-2016...
*Combo thắng đĩa sau được sản xuất và nhập trực tiếp từ Taiwan do kỹ sư của AP Racing thiết kế phù hợp cho từng dòng xe.
*Tăng hiệu suất thắng rõ rệt so với bộ thắng bằng tang trống.
*Chất liệu heo và đĩa thắng cao cấp, chuẩn xác đến từng chi tiết.
*Lắp đặt nhanh chóng, không cắt bỏ hay độ chế bất cứ bộ phận nào của xe kể cả hệ thống thắng tay hay dây dầu...
*Không gây hại hay ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của hệ thống ABS, EBA, EDB và ESP.
*Hoạt động ổn định dù ở bất kỳ điều kiện thời tiết nào ở VN (trời nắng nóng, trời mưa hay nước ngập...)
# Khi quý khách làm full combo thắng đĩa sau. Bên em sẽ khuyến mãi cân chỉnh láng đĩa hai bánh trước bằng máy Pro-Cut USA hiện đại. Giúp xe vận hành êm và mượt hơn. Tránh hiện tượng "rùng mình" khi đạp rà thắng.

# Đã lắp đặt trên xe Fiesta 2016. Để quý khách có nhu cầu thử và cảm nhận.

Để biết thêm chi tiết và Giá vui lòng liên hệ số: 0903866994 (Tùng) 0902.646.338 (Sang)


Nếu bác nào đang có vân đề vể đĩa phanh như hiện tượng rung lắc hoặc nhấp nhô khi đạp phanh mong các bác dành thời gian qua bên em sẽ khắc phục được những hiện tương này hoàn toàn với dịch vụ láng đĩa trực tiếp trên xe
》》》》DỊCH VỤ PHAY ĐĨA CÙNG VỚI MÁY PHAY ĐĨA PROCUT PRO 9.2USA
1. PHAY TẤT CẢ CÁC LOẠI ĐĨA : BAO GỒM ĐĨA LỖ, ĐĨA ĐỘ VỚI ĐƯỜNG KÍNH MAXIMUM LUÔN NHÉ.
2. KHÔNG CẦN THÁO ĐĨA : CHỈ CẦN THÁO BÁNH XE VÀ VẬN HÀNH TRỰC TIẾP TRÊN XE KHÔNG ẢNH HƯỞNG ĐẾN HỆ THỐNG ABS,ESP.
3. TỰ ĐỘNG LẤY TÂM : MÁY BÙ ĐẢO TỰ ĐỘNG VỚI HỆ THỐNG CHÍNH XÁC NHẤT.
4.THỜI GIAN VẬN HÀNH NHANH : CHỈ KHOẢNG 10-15P TRÊN 1 ĐĨA XE VỚT 2 MẶT ĐĨA CÙNG MỘT LÚC (NÊN KHÔNG MẤT THỜI GIAN NHIỀU CỦA CÁC BÁC CHỈ MẤT THỜI GIAN NGỒI UỐNG COFFEE NHÂM NHI THUI AH ^^).
5. ĐỘ SÂU CẮT CỰC KÌ NHỎ : MÁY LÀM VIỆC VỚI ĐỘ CHÍNH XÁC LÀ 0.001" VÀ CHIỀU SÂU 1 LẦN CẮT LÀ 0.0025" NÊN SẼ KHÔNG ẢNH HƯỞNG ĐẾN YÊU CẦU ĐỘ DÀY CỦA ĐĨA XE NHÉ CÁC BÁC ( CÁI NÀY EM ĐÃ LÀM VÀ KIỂM ĐỊNH TRÊN XE PORSCHE).
6. CÔNG NGHỆ HIỆN ĐẠI NHẤT 2017 MADE IN USA《《《
Bác nào có nhu cầu xin vui lòng liên hệ với em để hẹn lịch nhé bác (em sợ các bác tới ngồi chờ lâu nếu không thì qua em mời bác li coffee nhâm nhi đàm đạo ^_^).
Đây là số điện thoại của em : 0902.646.338 Mr. Sang.

Trân trọng cám ơn các bác đã quan tâm và xem chủ đề của em.
 
Chỉnh sửa cuối:
Thông tin thớt
Đang tải
Top